Met of zonder schil
Een bloemige of kruimige aardappel is zeer geschikt voor puree en stamppotten, de vastkokende blijft mooi van vorm en kunt u ook goed bakken. Schilt u de aardappelen, spoel ze dan goed af voor u ze in een laagje water zet. Zo spoelt u het overtollige zetmeel weg.
In de schil van de pieper zitten namelijk veel vezels. Als u de aardappel met schil eet, vergroot dit uw inname van voedingsvezels. De schil zorgt ervoor dat oplosbare vitamines niet in water oplossen tijdens het koken. Deze blijven in de knol.
,,Als je aardappelen meteen in kokend water legt heb je de kans dat de buitenkant van de aardappel te snel gaar wordt, terwijl de kern nog niet mee opgewarmd is. Met koud water voorkom je dus dat de aardappels oneven gaar worden”, tipt Zonnenberg, ,,Bij kleine piepers (of kleine stukken) maakt dit minder uit.”
Je hebt fervente aanhangers van 'koud opzetten', maar eigenlijk moet je het water eerst aan de kook laten komen voor je de aardappelen toevoegt. Op deze manier blijven alle vitamines en mineralen het beste bewaard.
Schil en was ze kort voor het koken. Zet aardappelen evenmin op in koud water maar voeg ze pas toe zodra het water kookt. Aardappelen stomen, koken in een hogedrukpan of in de microgolfoven en ze koken in hun schil kunnen het verlies van vitaminen en mineralen verder beperken.
Ongekookte, geschilde aardappelen kan je, ondergedompeld in water, tot 2 dagen bewaren in de koelkast. Opgelet, de kwaliteit van de aardappelen gaat op deze manier wel snel achteruit. Kook ze eerder mee en bewaar je restje nadien in de koelkast.
Als zout in water oplost ontstaan kleine en beweeglijke atomen die gemakkelijk in het voedsel kunnen binnendringen. Zout toevoegen bij aardappelen bevordert dan wel weer de snelle garing van het delicate buitenste.
Soms lees je wel eens dat je nieuwe aardappelen twee keer moet koken om eventuele giftige stoffen te doden, maar dat is totaal overbodig. Het klopt wel dat primeuraardappelen meer solanine – een natuurlijke en licht giftige stof – bevatten, maar die is in normale hoeveelheden niet schadelijk voor volwassenen.
Schil je de aardappelen alvast voor een andere dag? Bewaar de geschilde (en gesneden) aardappelen in een afsluitbaar bakje en vul deze verder met flink water zodat ze helemaal onder staan. Deksel erop en klaar!
Eet aardappelen alleen in de schil als ze vers en onbeschadigd zijn. Gebruik eventueel een schubhandschoen om de schil van de aardappelen schoon te maken. Of kook de aardappelen in de schil, laat ze dan even 'schrikken' in ijskoud water als ze gekookt zijn. De schil gaat er dan gemakkelijker af.
Vastkokende aardappel
Vastkokende aardappelen bevatten relatief weinig zetmeel waardoor ze hun vaste en fijne structuur behouden na het koken. Ze zijn dus ideaal om gewoon in hun geheel of in de schil te serveren.
'Schat, schil jij alvast de aardappels?' Nee dus! Want of je nou kruimige, vastkokende of zoete aardappels wilt bakken, pureren of koken - schillen is volstrekt overbodig.
Laat de aardappels voorgaren door ze 3 minuten (in de verpakking!) in de magnetron te leggen op vol vermogen. Haal ze voorzichtig uit de magnetron en uit de verpakking en bestrooi de schijfjes met paprikapoeder en zout. Hierna bak je ze in een héle hete pan krokant in olie en boter (50/50).
Aardappelen bewaren doe je daarom best op een koele (tussen 2 en 10 °C), donkere, droge en goed verluchte plaats (bv. kelder (kast)) in een geperforeerde papieren zak, een net of een open mand. Schud ze af en toe om. Bewaar aardappelen nooit in de koelkast.
Bakken. Bij het bakken of frituren van aardappels wordt vet gebruikt. Dit vet wordt deels door de aardappels opgenomen en vervolgens geconsumeerd. Hiermee bevatten gebakken of gefrituurde aardappels vet, en leveren ze per portie meer calorieën dan gekookte of gepofte aardappels waarbij geen vet wordt toegevoegd.
Het remmende effect van alkaloïden uit aardappels op het enzym acetylcholine-esterase kunnen de volgende symptomen tot gevolg hebben: Zweten. Overgeven. Diarree.
De regel is dat je dikke frieten niet spoelt. Waarom precies? Het water zou al het zetmeel dat aan je frieten hangt, wegspoelen. En het is net het zetmeel dat voor een knapperig resultaat zorgt.
Prik daarvoor een paar keer in de aardappelen met een vork en stop ze 2 keer 2 minuten in de microgolf (draai ze in 't midden even om) op medium (of ongeveer 750W). Geef toe, een pak sneller dan 20 minuten in de kookpot!
Volgens het Voedingscentrum, is 280 tot 350 gram aardappelen (wat neerkomt op zo'n 4 tot 5 middelgrote aardappelen) een normale portie voor één persoon om te eten.
Afhankelijk van de grootte van je aardappelen, zijn deze aardappelen in ongeveer 20 minuten zachtjes koken gaar. Om er zeker van te zijn dat je aardappelen gaar zijn, prik je erin met een vork. Voel je geen weerstand, dan zijn de aardappelen gaar en perfect gekookt.
Zout wordt ook wel degelijk voor de smaak in het water gedaan, maar ook om ervoor te zorgen dat eventuele minerale zouten van de groenten in de groenten zelf blijven.
Deze ontstaan door verschillende oorzaken. De twee grootsten zijn het opslaan op een te warme plek en het te lang bewaren van de aardappel. Om te voorkomen dat uw aardappel scheuten krijgt luidt ons advies om de aardappelen altijd op een koele en donkere plek te bewaren, zoals een schuur of kelder.
Ja hoor eet ze gerust, maar snij de uitlopers wel ruim uit. Op plaatsen waar uitlopers groeien, zit namelijk de natuurlijke gifstof solanine. Deze stof breekt niet af tijdens koken. Je kunt er allerlei klachten van krijgen, zoals buikpijn, diarree of koorts.
Door de aardappelen te koken heb je ook geen last meer van deze reactie: eiwitten worden door te koken gewijzigd (denk maar aan het koken van een ei!; we noemen dit denatureren), waardoor enzymen - die dus eiwitten zijn- hun activiteit verliezen - geen enzymatische bruinkleuring meer in gekookte aardappelen of frietjes ...