Mensen met overprikkeling hebben vaak last van hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. Bij sommige mensen leidt dit tot tijdelijke uitvalsverschijnselen, koorts, overgeven of een epileptische aanval.
Het is eigenlijk niks anders dan een overdosis aan prikkels, waardoor je zenuwstelsel 'op tilt' gaat. Je hersenen krijgen meer prikkels dan ze kunnen verwerken. We kunnen drie vormen onderscheiden: Cognitieve overprikkeling: Dat houdt in dat alles wat met denken en leren te maken heeft, overprikkeld is.
Voor sommige mensen houden de gevolgen van overprikkeling uren tot dagen aan. Ook is er groep mensen die dagen tot weken ernstige klachten blijft houden, met uitschieters van zelf jaren.
In deze drukke, snelle tijd hebben de meeste mensen af en toe angstige gevoelens. Er is altijd iets dat onze aandacht vraagt en er is constante druk om meer te doen. Je combineert werk en gezin, je doet een cursus voor je werk, je sociale contacten en familie vragen tijd en aandacht, er is altijd tijd te kort.
Via de ademhaling kan het parasympathische zenuwstelsel in gang gezet worden. Zo kan een overactief of zelfs overprikkeld lichaam en brein even herstellen van de dag of van de actie. Het is belangrijk om het verschil te leren kennen tussen borst- en buikademhaling.
Bij psychosen of overprikkeling kan antipsychotica worden voorgeschreven. Dit remt in de hersenen de effecten van natuurlijk voorkomende stoffen, voornamelijk van dopamine. Hierdoor verminderen psychosen en onrust.
Probeer eens hardop te lachen als je gespannen bent. Zelfs als het geforceerd voelt kan dit een effectieve manier zijn om je zenuwstelsel tot rust te brengen. Zingen, chanten en neuriën werkt ook heel ontspannend. Het reguleert de ademhaling en stimuleert de nervus vagus, waardoor je zenuwstelsel in rustmodus komt.
Hoe weet je of je hoogsensitief bent? Hoogsensitieven voelen zich vaak anders. Ze hebben een hekel aan drukte, zijn gevoelig voor sterke geuren of geluiden en kunnen flink van hun stuk gebracht worden door veranderingen in hun leven. Als kind werden ze vaak verlegen of gevoelig genoemd.
Daarnaast hebben veel hsp'ers moeite om duidelijk te zijn naar de ander. Dat heeft te maken met de het denkbrein links, de taal. Bij hsp'ers zijn antwoorden niet wit en niet zwart, maar alle kleuren van de regenboog en ook nog eens wollig, vaag en zweverig voor anderen.
Als je prikkels niet goed kunt selecteren en/of prikkels langzamer dan gebruikelijk verwerkt dan ontvangen de hersenen teveel prikkels. Alles komt tegelijkertijd en/of even sterk binnen. Hierdoor raakt je brein overbelast en kun je geen nieuwe informatie meer opnemen of verwerken.
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap
Madelon: 'Mensen die hoogsensitief zijn hebben een zenuwstelsel dat gevoeliger is voor prikkels. Het kost simpelweg meer tijd en energie om deze prikkels, zoals bijvoorbeeld geluid en drukte, te verwerken. Hierdoor raak je sneller uitgeput.
Op het moment dat de samenwerking tussen waarnemen en bewegen verstoord raakt krijgen de hersenen het moeilijk en zie je snel de gevolgen in het dagelijks leven. We spreken dan van een sensorisch conflict of verstoorde prikkelverwerking.
Als er te veel interne of externe prikkels zijn in korte tijd, zo veel dat het niet meer met een beetje achterstand verwerkt kan worden, kan er een soort kortsluiting optreden in je hoofd. Dan kan het gebeuren dat je explodeert (autistic meltdown) of dichtklapt (autistic shutdown).
Cognitieve overprikkeling treedt op als iemand te moe is om te denken. Het brein kan het denken of bewuste waarnemingen niet meer bijbenen. Cognitieve overprikkeling kan een oorzaak ( een stapeleffect) zijn van zintuiglijke overprikkeling , waarbij een enkele zintuiglijke prikkel teveel kan zijn.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
Dit wil zeggen: hoogsensitieve mensen denken langer en dieper na over vraagstukken en belichten het van alle kanten. Dit betekent ook dat HSP'ers dingen te complex kunnen maken en de neiging hebben om te piekeren.
4. En … wat is hooggevoeligheid dan? Hooggevoeligheid is, in tegenstelling tot hoogsensitiviteit, niet aangeboren en gaat over een verhoogde kwetsbaarheid of overgevoeligheid die zich uit in een (over)emotionele reactie. “Die kan ontstaan door een opstapeling van stress die niet tijdig heeft kunnen ontladen.
Overprikkeling en hoogsensitiviteit
Als je hoogsensitief bent komen prikkels meer en harder bij jou binnen en beleef je ze intenser. Daarnaast is het voor jou moeilijker om prikkels te filteren; er komt van alles tegelijkertijd binnen en je moet al die prikkels verwerken. Hierdoor kun jij sneller overprikkeld raken.
Bekende oorzaken zijn een hoge werkdruk en ziekte of overlijden van een naaste. Stress kan zich uiten in lichamelijke en psychische klachten. Het is merkbaar in gevoelens, gedrag en/of gedachten. Voldoende beweging en ontspanning zijn belangrijk.
Een effectieve methode om prikkels te verminderen is Access Bars. Veel mensen hebben hier baat bij (gehad). Het zorgt er voor dat je brein kalmeert, blokkades in de elektrische energie verdwijnen, fysieke klachten verdwijnen, en je totale ontspanning ervaart.