Een vleermuis zoekt een schuilplek waar het in de winter tussen de 5 en 10 graden Celsius blijft. Tijdens de winterslaap hangen vleermuizen op hun kop aan hun achterpoten. Ze zetten hun achterpoten op slot, zodat het geen energie kost om zich vast te houden.
Het merendeel van de in Nederland voorkomende vleermuissoorten overwintert in koele, vorstvrije en vochtige ruimten, zoals bunkers, ijskelders, brughoofden, steenfabrieken en (mergel)groeves. Sommige soorten, zoals de gewone dwergvleermuis, overwinteren vooral in gebouwen, bijvoorbeeld in de spouw.
Vleermuizen gaan in winterslaap omdat er in de winter geen insecten voor ze te eten zijn. Door hun lichaam op de spaarstand te zetten sparen ze energie en komen ze de winter meestal wel goed door. Als ze weer wakker worden, hebben ze natuurlijk berehonger. Het is dan voor ze te hopen dat het insectenaanbod snel groeit.
Overdag slapen vleermuizen hangend op hun kop of weggekropen op plekken waar ze moeilijk te bereiken zijn voor hun vijanden (roofvogels, uilen, katten, marters). Ze zitten op warme, droge, donkere plekken. Bijvoorbeeld in een spouwmuur, onder dakpan- nen van een modern gebouw of in een boomholte.
In het vroege voorjaar en late najaar jagen vleermuizen vooral aan het begin van de nacht. In de periode dat ze jongen moeten voeden, jagen de vrouwtjes de hele nacht. Wel keren zij dan halverwege terug om hun jong te zogen.
Stinkende uitwerpselen van vleermuizen
De stank van de uitwerpselen van vleermuizen wordt vaak vergeleken met de geur van rottend knoflook. Maar in combinatie met de urine van ratten, zal de ammoniaklucht van de urine overheersen.
Helaas mag je een vleermuis niet bestrijden of verjagen. In de Nederlandse wet staat namelijk dat dit verboden is. Indien het beestje in jouw huis zit, mag je hem wel vangen.
Wanneer het gaat over de verspreiding van levensbedreigende virusinfecties, wordt geregeld in de richting van de vleermuizen gekeken. Maar zolang mensen hen niet opeten of met blote handen aanraken, valt er niets te vrezen.
Het kan gebeuren dat ze zo soms rakelings langs je heen scheren. Hun sonar heeft hen echter al lang laten weten dat jij geen smakelijk insect bent maar een groot, te mijden voorwerp. In je haren vliegen - en erin verstrikt raken - doen ze dus niet.
Verblijfplaatsen van vleermuizen
Sommige soorten geven de voorkeur aan boomholtes, terwijl andere soorten zolders verkiezen. De gewone dwergvleermuis, een typische huisbewoner, verblijft onder meer in spouwmuren, in rolluikkasten, onder dakpannen en achter houten planken. Die maakt geen nesten of knaagt nergens aan.
Katten kunnen levende vleermuizen zelf vangen. Het hoeft niet zo te zijn dat het al een dood exemplaar was. Vaak vinden katten (dwerg)vleermuizen bij u in of nabij uw huis of bij een spouwmuur.
Mensen kunnen slechts geluiden tot 20 kHz horen, dus voor de meeste mensen zijn vleermuizen niet hoorbaar. Met behulp van een ultrasoonontvanger, een zogenaamde batdetector, zijn de geluiden van vleermuizen voor mensen hoorbaar te maken.
Ook vleermuizen kunnen soms ander gedrag vertonen dan gebruikelijk. Wanneer het in hun verblijfplaats echt te warm wordt, zijn vleermuizen soms zelfs genoodzaakt om overdag naar buiten te vliegen. En op zo'n tijdstip liggen weer andere predatoren op de loer.
De meeste Nederlanders krijgen al de rillingen van het woord vleermuis. Laat staan dat dit dier in jouw woning voorkomt. Je verwacht mogelijk niet dat jou dit overkomt, maar dit is wel degelijk mogelijk. Indien er een vleermuis in huis zit, zorgt dit in veel gevallen voor overlast.
Vleermuizen poepjes zijn gemakkelijk te herkennen. Ze hebben ongeveer het formaat van muizenkeutels. Omdat vleermuizen veelal onder een dakbeschot of andere hoge plek kruipen blijven de uitwerpselen op de muur geplakt. Ook kunt u op het dak keutels vinden.
Vleermuizen kunnen zich verschuilen in spleten tussen dakpannen en de muur, achter overhangende loodslabben van een dak, in spouwmuren of onder vensterbanken en leien. Soms ook in rolluikkasten, achter vensterluiken of tussen het dakgebinte.
Vleermuizen bijten niet tenzij ze zich bedreigd voelen bijvoorbeeld wanneer mensen hem proberen op te pakken. Vleermuizen veroorzaken veel overlast. Deze dieren maken nauwelijks geluid en hebben een zeer droge ontlasting waardoor ze niet stinken.
Als u ergens een levende of dode vleermuis ziet liggen, dan kan het zijn dat hij hondsdolheid heeft. Raak hem niet aan! Hondsdolheid is een ernstige ziekte bij dieren, en mensen kunnen het krijgen via dieren. Zonder behandeling met medicijnen is de ziekte dodelijk.
Om in het donker op insecten te kunnen jagen, maken vleermuizen slim gebruik van echolocatie: ze maken met hun stembanden korte piepjes en luisteren of deze terugkaatsen (echoën) van objecten en insecten in de ruimte om hen heen.
Vleermuizen mijden daglicht en jagen daarom 's nachts op insecten. Ze hebben daarbij weinig concurrentie van andere diersoorten, en de duisternis zorgt ervoor dat roofdieren hen niet zien. Tenminste, als kunstlicht het donker niet verstoort.
Wanneer je de vleermuis overdag terugvindt, kun je ze ofwel met rust laten of in een doos zetten. Indien ze aan het rondvliegen is dan kan je best het licht uitdoen, de ramen open zetten en even uit de kamer gaan, wanneer alles rustig is, zal hoogstwaarschijnlijk het diertje zelf zijn weg naar buiten gevonden hebben.
Als je gekrabd of gebeten wordt door een vleermuis, moet je de wond langdurig wassen onder stromend water. Daarna moet je zo snel mogelijk medische hulp zoeken. Je krijgt dan, afhankelijk van de wond, vaccinaties en/of antistoffen toegediend. De antistoffen zijn niet verkrijgbaar bij de apotheek.
Dat vleermuizen in uw tuin rondvliegen hoeft er helemaal niet op te wijzen dat ze ook in uw huis verblijven. Meestal zijn ze gewoon op zoek naar voedsel. Vleermuizen zijn grote insecteneters en zorgen ervoor dat u minder last hebt van insecten rond uw woning. Zo vangen ze tot 1000 muggen per nacht.
Het zijn insecteneters en hun gebit is niet geschikt om te knagen. Zij maken ook geen nest. Wel kunnen hun uitwerpselen voor vervuiling zorgen en kan het in-en uitvliegen voor geluidsoverlast zorgen. Als een vleermuis per ongeluk in een woning terecht komt helpt het meestal een raam of een deur open te zetten.
Zet ramen en deuren naar buiten open:
Doe als eerste de deuren naar andere woonruimten dicht zodat u zeker weet dat de vleermuis niet naar een andere woonruimte kan vliegen. Zet in de ruimte waar de vleermuis vliegt een raam of buitendeur open.