De solitaire bijen die bovengronds leven, zoals metselbijen en behangersbijen, verblijven vaak in gaatjes, kieren en spleten in hout, planten en muren. Ze houden er dus een geheel andere wijze erop na dan sociale bijensoorten als hommels en honingbijen, die een taakverdeling hebben.
Solitaire bijen is een grote groep van solitair levende bijen en hommels. In tegenstelling tot de honingbijen hebben de solitaire bijen geen sociale levenswijze. Nest maken, op zoek gaan naar voedsel en eieren leggen doen ze allemaal alleen. Elk vrouwtje heeft een eigen nestholte waarin ze eieren legt.
In Vlaanderen overwinteren wilde bijensoorten als volwassen bij of als rustlarve. Maar allemaal slapen ze in de winter in een nest. De meeste bijen geven de voorkeur aan warme en droge nestplaatsen. Heel fijngevoelig dichten ze hun nest af met een mengsel van modder en speeksel of met klei, steentjes en plantendelen.
Wilde bijen nestelen op heel verschillende plekken, dat verschilt per soort. De meeste soorten wilde bijen maken een nest in (zand)grond, soms gewoon verticaal naar beneden, anderen graven horizontaal in een talud of dijk.
De verschillende bijensoorten doen dit weer op verschillende manieren. Sommige soorten, zoals de zandhommel graven bijvoorbeeld een gangetje in de bodem. Andere bijen maken graag nestjes in holle ruimten boven de grond, zoals holle stengels en muurspleten.
Door de flinke beharing en het brede lichaam lijkt het vosje wat op een hommel. Het is echter een solitair levende bij. De rode kleur lijkt op dat van de vos. De poten zijn diepzwart.
Maar allemaal slapen ze in de winter in een nest. De meeste bijen geven de voorkeur aan warme en droge nestplaatsen. Heel fijngevoelig dichten ze hun nest af met een mengsel van modder en speeksel of met klei, steentjes en plantendelen. De meeste bijen in Vlaanderen nestelen onder de grond.
Hommels en solitaire bijen hebben een gladde angel en zullen dus in staat zijn om verschillende keren na elkaar te steken. Hun gif is meestal minder sterk dan dat van honingbijen. Geen van onze bijen zijn agressief. Ze zullen dus enkel steken wanneer ze onder je voet terecht komen of je ze vastneemt.
Een volwassen bij leeft meestal slechts enkele weken. De rest van het jaar zijn de bijen alleen in andere levensstadia (larve, pop) aanwezig, zoals hierboven beschreven. Uitzonderingen zijn hommels en sommige groefbijen, waarvan bevruchte vrouwtjes overwinteren en zo wel een half jaar oud kunnen worden.
Het leven van de solitaire bij en de solitaire wesp
Solitaire bijen en solitaire wespen leven niet in een staat zoals de honingbij. Ze leven alleen (solitair). Bij deze “alleen levende” insecten zijn er mannetjes en vrouwtjes. Een koningin kennen ze niet.
Bijen in de spouwmuur
Het in en uitvliegen van het nest dit is meestal van korte duur (maand). Solitaire bijen zijn zachtaardig en storen de mensen niet.
Tijdens haar bruidsvlucht hoopt een bijenkoningin het sperma op in een speciale ruimte in haar achterlijf genaamd spermatheca. Dit genetische materiaal gebruikt ze de rest van haar leven om haar eitjes te bevruchten; uit bevruchte eitjes komen werksters, uit onbevruchte eitjes komen darren.
's nachts hebben de bijen net als wij geen idee. bij een zwoele nacht kunnen bijen lang doorvliegen, ( in de zomer is gaan ze door tot het laatste licht, en dat is afhankelijke waar je zit tot laat in de nacht.
In de volle zon is het beste! Wilde bijen zijn echte zonaanbidders. Zij kunnen als koudbloedige insecten de warmte van de zon niet missen. Hang daarom een bijenhotel altijd op een zonnige plek, waar in ieder geval de ochtendzon op staat.
Je kunt bijen helpen door ze een goed plekje te geven om te nestelen. Wilde bijen en hommels maken nesten in de grond of in rommelhoekjes met vermolmde stronken en holle takjes. Zonnige, niet vol begroeide plekjes zijn favoriet voor bijen die in de grond nestelen. Laat in de winter ook wat uitgebloeide planten staan.
Gebruik bittere amandelolie. Bittere amandelolie, of het hoofdbestanddeel benzaldehyde, kan gebruikt worden om bijen mee te weren. Giet een kleine hoeveelheid op een doek en bewaar deze op een warme, winderige plek buitenshuis waar het snel zal verdampen.
Bijen hebben ook graag zon. Van regen houden ze helemaal niet. Pas wanneer de grond droog is, trekken ze erop uit. Ook op een hele bewolkte dag, zie je minder bijen dan als de zon schijnt.
Het duurt ongeveer tot september voordat de bijen volwassen zijn. Omdat het dan herfst is en er weinig bloemen bloeien, blijven de knuffelbijen in het bijenhotel. Ze komen uit zodra het in het volgende voorjaar weer een tijdje lekker weer is en er bloemen in bloei staan.
Van de circa 360 Nederlandse bijensoorten nestelen er zo'n 250 in de grond. De vrouwtjesbijen graven deze nesten meestal zelf (behalve in het geval van koekoeksbijen). Nadat het nest is afgesloten en het hoopje grond is verdwenen, is er van een bijennest in de bodem van buiten vaak niets meer te zien.
Het beste antwoord. Bijen en wespensteken komen regelmatig voor, hommelsteken zijn eerder uitzonderlijk. Bijen steken vooral wanneer zij zich bedreigd voelen en gaan na de steek dood, doordat de angel in de huid achterblijft.
Zij kan dus meerdere keren steken. Dit maakt een wesp eigenlijk gevaarlijker dan bijen, los van het feit dat wespen zich ook agressiever verdedigen dan bijen als ze zich bedreigd voelen.
Als de koningin voor haar overlijden of uitvliegen (wat gebeurt als ze met een deel van het volk gaat zwermen) nog wat eitjes of larfjes heeft achtergelaten, voeren de werksterbijen hen met koninginnegelei. Hierin zitten andere vitamines dan het voedsel dat de gewone bijen krijgen.
Bijen komen uit de kast als het warm is dwz ongeveer 18 graden. Als de zon begint te schijnen en het is warm beginnen de bijen te vliegen. Als de temperatuur zoals nu 's avonds daalt naar rond de 15 graden blijven de bijen binnen. Het meest aktief zijn de bijen rond het middag uur.
In de haalperiode kan een bij maximaal 800 km vliegen. De nectar wordt tot 13 km van de kast verzameld, het stuifmeel tot 6 km en het water tot 2 à 3 km. Per dag maakt een haalbij gemiddeld 10 vluchten waarbij ze gemiddeld 10 minuten voor nectar en tot een uur voor stuifmeel onderweg kan zijn.
Bijen zijn koudbloedig en kunnen niet goed tegen kou. Ze kruipen tegen elkaar aan zitten als een bol (tros) opeen gepakt zodat ze lekker warm blijven. Ze wapperen met hun vleugeltjes zodat er warmte ontstaat en eten honing. Want de verbranding van voedsel zorgt voor warmte.