In Zuid-Limburg bij Sittard en Geleen vestigen zich 7500 jaar geleden de eerste boeren op het grondgebied van wat nu Nederland is. Zij hadden kleine akkers met emmer- en eenkoorntarwe en gerst. Daarnaast hielden ze vee. Deze boeren maakten elegant aardewerk, versierd met banden.
De eerste boeren in Limburg
Een nieuwe groep mensen trok Zuid-Limburg binnen en ging daar wonen. Ze bouwden boerderijen, verbouwden graan en hielden geiten en runderen. Ze zorgden voor hun eigen eten en hoefden niet steeds verder te trekken. Het waren de eerste boeren.
De oudste vondsten die op landbouw duiden, zijn in Zuidwest-Azië gesitueerd. In Ohalo II in Israël zijn vroege aanzetten tot landbouw gevonden die gedateerd worden rond 23.000 BP, zo'n 12.000 jaar eerder dan algemeen wordt aangenomen.
De eerste boeren
Dankzij het onderzoek van archeologen weten we inmiddels heel veel over deze boeren. De eerste boeren staan bekend als de Hunebedbouwers. Ze worden ook wel Trechterbekervolk genoemd.
In 2020 waren er in Nederland 75 255 landbouwvestigingen. Het grootste aantal vestigingen was in Noord-Brabant (12 340 vestigingen) en Gelderland (11 650 vestigingen).
Vreba Melkvee is met in totaal meer dan 3.000 melkkoeien op diverse locaties het grootste melkveebedrijf van Nederland. Op de hoofdlocatie in Vredepeel worden room en lactoferrine gemaakt van de melk.
Het gemiddelde Nederlandse boerengezin had in 2021 een inkomen van € 82.000 , vergeleken met € 49.000 voor het gemiddelde huishouden, zo blijkt uit nieuw onderzoek van het CBS.
Hunebedbouwers uit Denemarken en Duitsland lijken met hun gebruiken naar Drenthe te komen rond 3.400 v. Chr. (ten minste volgens de laatste onderzoeken). De hunebedbouwers of de boeren van het Trechterbekervolk wonen in Noord-Nederland, Duitsland, Denemarken, Zweden, Polen, Tjechie, Oekraine…
De dolmens van Noordwest-Europa werden gebouwd in het vroege Neolithicum (Nieuwe Steentijd), dat begon in Bretagne rond 5000 v.Chr. en in Groot-Brittannië, Ierland en Zuid-Scandinavië rond 4000 v.Chr .
De hunebedden zijn grafkamers van stenen waarin meerdere mensen werden begraven. De overledenen kregen eten en drinken in potten mee, maar ook gereedschap, sieraden en wapens. Deze grafgiften bewijzen dat de hunebedbouwers geloofden in een tweede leven of leven na de dood.
De eerste boeren kwamen hier ongeveer 7000 jaar geleden wonen. Ze leefden heel anders dan de jagers die al in ons land leefden. De boeren woonden op een vaste plek, in huizen gemaakt van stro, leem, takken en boomstammen. De bomen werden omgehakt met grote bijlen, een nieuwe uitvinding van de boeren.
Vanaf 12.000 jaar geleden begon de mensheid namelijk aan de meest ingrijpende verandering in haar geschiedenis: we begonnen met landbouw. In Nederland zien we 7600 jaar geleden de eerste boerendorpen ontstaan. Dat wordt vaak gezien als Grote Vooruitgang.
Jagers en boeren (15.000 v.Chr. – 2000 v.Chr.)
Nederland is voor een groot deel aangespoeld, verwaaid, afgebroken en opgebouwd door de zee. Gedurende de ijstijden was er geen Noordzee. Wel was er een weids dal tussen de Lage Landen en Groot-Brittannië, dat werd doorsneden door voorlopers van de Maas, de Rijn en de Thames.
Het gebied waar de landbouwsamenlevingen voor het eerst ontstaan wordt ook wel de vruchtbare halve maan genoemd. Dit is een gebied waar nu Syrië en Irak in liggen. In de loop van de jaren werd er naast het verbouwen van gewassen ook steeds meer vee gehouden en werden mensen steeds beter in het bedrijven van landbouw.
Vrije boeren bleven op het landgoed van de landheer wonen. Zij pachtten de grond en de boerderij. Ze betaalden met geld of met een deel van de oogst. Echt vrij waren ze dus niet.
“ Het oude idee dat dolmens Keltische altaren waren, is nu verlaten . Het waren begraafplaatsen uit het Neolithicum of de vroege Bronstijd, en waren oorspronkelijk bedekt met een heuvel van aarde. Tijdens het tijdperk van het Keltische heidendom waren ze daarom verborgen voor het zicht.”
De hunebedden in Nederland zijn gebouwd tussen 3350 en 3050 v.Chr., in de meest westelijke uitloper van het territorium van de trechterbekercultuur, die verder doorloopt tot in het oosten van Duitsland.
Dolmen is de benaming voor een soort hunebed in Frankrijk en Engeland. In Frankrijk heeft de dolmen vaak één deksteen. Voor meer informatie over dolmens en het verschil met een hunebed, zie bij hunebed.
Ze zitten in de bodem in heel Noord-Nederland, maar de meeste in Drenthe. Omdat er in Nederland nooit bergen met rotsen zijn geweest, was het lange tijd een raadsel hoe die enorme keien hier terecht zijn gekomen.
Dolmenstructuur
Soms werd het geheel bedekt met aarde of kleinere stenen om een heuvel te maken, een tumulus genoemd . Deze monumenten bestaan meestal uit twee of meer rechtopstaande grote stenen die een grote platte horizontale sluitsteen ondersteunen, waardoor het op een "tafel" lijkt.
Hunebedbouwers waren boeren en dus verbouwden ze graan, bonen, erwten en vlas op hun akkers.
In 2021 waren vier op de tien zelfstandige landbouwondernemers miljonair. Met name melkveehouders en boeren die granen of groenten telen waren vaak miljonair. Dat blijkt uit de jaarlijkse miljonairsmeting van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), die maandag werd gepubliceerd.
De Nederlandse rundveehouderij richt zich primair op de productie van melk, maar levert ook hoogwaardig vlees . Een deel van de vleesproductie is afkomstig van gespecialiseerde rundveehouderijen (meststieren, zoogkoeien), maar het grootste deel komt van melkkoeien.
1. China . China is nummer 1 onder de landbouwproducerende landen ter wereld. Het land heeft 7% van het landbouwareaal ter wereld en gebruikt het om 22% van de bevolking te voeden.