Middernachtzon is wanneer de zon in de zomer nooit ondergaat. De middernachtzon is een periode van 24 uur zonlicht die kan worden ervaren boven de poolcirkel in Zweeds Lapland. Het hoge noorden van Zweden weet het hele jaar door een fantastische lichtshow te presenteren dankzij de wonderen van moeder natuur.
Wat is de middernachtzon? De middernachtzon is een natuurfenomeen dat in de zomer voorkomt op plaatsen ten zuiden van de zuidpoolcirkel en ten noorden van de noordpoolcirkel, dus ook in Noord-Noorwegen.
Het vroegst met het verschijnsel middernachtzon is Svalbard; daar gaat de zon al niet meer onder vanaf 20 april. Tot maar liefst 23 augustus blijft het 24 uur licht op Svalbard, daarna worden de dagen langzaam weer korter om in de winter op nul uur licht uit te komen.
Svalbard, of eigenlijk Spitsbergen, is het meest noordelijk gelegen eiland van Noorwegen. Door de draaiing van de aarde om de zon is het hier in de winterperiode 84 dagen donker. De zon komt dan helemaal niet op en het is dus gewoon constant donker.
Het hoogtepunt van de lange midzomernachten is rond 21 juni. 2. Van mei tot augustus is het 's avonds heel lang licht, maar de zon gaat net voor middernacht wel even onder.
De winterzonnewende in IJsland
De kortste dag van het jaar (de winterzonnewende) is ongeveer 21 december. Dit houdt in dat in Reykjavík de zon rond 11.30 uur opkomt en rond 15.30 uur weer ondergaat. En naarmate je verder naar het noorden van IJsland gaat, wordt deze dag zelfs nog korter.
Vanaf 21 maart is het op de noordpool 6 maanden lang constant dag. Vanaf 23 september valt daar de duisternis in en blijft het de volgende 6 maanden donker. Op de zuidpool gebeurt het omgekeerde. In ons voorjaar en zomer is het daar donker en vanaf 23 september breekt daar voor de volgende 6 maanden de zon door.
De middernachtzon is een natuurlijk fenomeen waarbij de zon om middernacht boven de horizon staat, en dus ook gedurende de rest van de dag en nacht. Dit fenomeen komt jaarlijks tijdens een bepaalde periode in gebieden rond en vooral ten noorden van de noordpoolcirkel voor, zoals Noord-IJsland en Noord-Scandinavië.
Middernachtzon: 24 uur licht in IJsland
De aarde draait een baan om de zon in precies 1 jaar tijd. Doordat de as van de aarde een hoek van 23,5 graden maakt ten opzichte van het vlak dat door die baan wordt gemaakt krijgen we de gekende seizoenen, met het lengen en korten van de dagen.
In de zomermaanden blijft het ten noorden van de poolcirkel, zoals IJsland en in het noorden van Noorwegen, Zweden en Finland zelfs altijd licht. In landen ten noorden van de poolcirkel gaat de zon in juni en juli niet onder. Op Spitsbergen gaat de zon zelfs van 20 april tot 23 augustus niet onder.
Zonnewijzers geven meestal de ware plaatselijke tijd of zonnetijd aan, volgens welke het 12:00 uur is op het moment dat de zon in het zuiden en dus op het hoogste punt staat.
De 8 beste plekken in Noorwegen om de middernachtzon te zien
In de zomerperiode, in de maanden mei tot en met juli kan je ongeveer 76 dagen genieten van de middernachtzon in Noord-Noorwegen. Dit houdt in dat 24 uur per dag de zon schijnt. Hoe verder je richting het noorden reist hoe langer het licht blijft.
Zonsopkomst & zonsondergang Lapland
Zo gaat de zon eind juni niet onder in Lapland en is het 24 uur per dag licht. Je kunt dan optimaal genieten van je verblijf en het aangename weer. In de wintermaanden is het juist andersom: eind december is de zon vrijwel niet zichtbaar en is het zo'n 21 uur per dag donker.
Ja, op een plaats op de evenaar duurt een nacht altijd 12 uur (en de dag dus ook). Waarom verschilt de lengte van de nachten op andere plaatsen op de aarde? Dat komt omdat de aarde niet 'recht' staat.
De middernachtzon duurt in Lapland van begin juni tot halverwege juli. Op Spitsbergen begint de middernachtzon al in april en eindigt 'ie eind augustus.
Over de verschillen in klimaat en breedteligging tussen Spanje en Nederland worden drie uitspraken gedaan. Uitspraak 1: Spanje ligt op een lagere breedte dan Nederland. Hierdoor is in Spanje de invalshoek van de zon kleiner dan in Nederland. Uitspraak 2: op 21 juni is het in Spanje eerder donker dan in Nederland.
Lengte schemering varieert
Aan de evenaar gaat de zon vrijwel loodrecht naar beneden en duurt de schemering kort. Dat is bijvoorbeeld ook goed te merken als je in Zuid-Europa op vakantie bent. Het wordt dan veel sneller donker als de zon onder is dan bijvoorbeeld in Nederland.
En de kortste nacht? Dat is de nacht van 21/22 juni 2023.
Over het hele jaar gezien heeft IJsland net zoveel daglicht als Nederland. In de maanden november tot en met februari zijn de dagen in IJsland korter (met een beetje geluk spot je in deze periode het noorderlicht in IJsland). Het wordt 's morgens pas laat licht en de zon gaat iets eerder onder dan bij ons.
Deze plekken zijn allemaal te vinden in de nabijheid van de poolcirkel: het zijn de meest noordelijke delen van Canada, Groenland, Finland, Noorwegen, Zweden, Rusland, Alaska, IJsland en Antarctica. Zo'n bestemming bezoeken wanneer 't altijd donker (óf juist altijd licht) is maakt een trip ontzettend bijzonder.
Het aantal lichturen per dag verschilt in IJsland enorm per maand. Hartje winter is het maar 4,5 uur licht per dag en hartje zomer is het wel 21 uur licht per dag. Het aantal lichturen bepaald dus hoeveel tijd je hebt om dingen te bezoeken in IJsland.
En de winnaar is: Bergen! Deze Noorse plaats krijgt jaarlijks gemiddeld maar 1187 zonuren. Dat is slechts 3 uur per dag. Het kan er wekenlang grijs zijn en ook nog eens ontzettend veel regenen.
In de zomermaanden gaat de zon in het noorden van Noorwegen, Zweden en Finland niet onder. Dit fenomeen noemen ze de middernachtzon. In de winter is het juist andersom en komt de zon nauwelijks boven de horizon uit. Het is dus zeker slim om daar rekening mee te houden als je een reis gaat plannen.
Omdat de aarde schuin is gekanteld terwijl hij gedurende een jaar een baan rond de zon trekt, baadt de Noordpool een halfjaar in licht en een halfjaar in duisternis.Er is dus maar één zonsopkomst en één zondergang per jaar.