Bij het doen van een uitspraak kijkt de rechter naar de wet, de feiten (wat is er precies aan de hand), persoonlijke omstandigheden en verklaringen van deskundigen en getuigen.
Een rechter moet recht spreken op basis van wetten, verdragen en jurisprudentie (en niet op basis van persoonlijke overtuigingen). In functie dragen rechters vaak een toga, een kledingstuk dat de nadruk legt op het ambt – in dit geval het beroep van rechter – en niet op de persoon.
Rechters hebben het laatste woord bij conflicten, overtreding van regels of een misdaad. Ze beslissen of iemand de wet heeft overtreden of schuldig is aan een misdrijf. In hun vonnis leggen ze een passende maatregel of straf op. Het oordeel van de rechter is bindend.
De rechter heeft geen belang bij de zaak waarover hij oordeelt. Hij kijkt puur naar de feiten. Zijn eigen geloof, geslacht of afkomst doet er in de rechtszaal niet toe. Hij heeft respect voor de belangen van beide partijen.
De functie van rechter is ingedeeld in salariscategorie 9 Rechterlijke Macht. Bij een volledige werkweek (36 uur) bedraagt het salaris minimaal € 6.585,92 en maximaal € 8.472,28 bruto per maand. Dit is exclusief 8% vakantietoeslag en 8,3% eindejaarsuitkering.
De rechtspraak is opgedeeld in 3 rechtsgebieden: civiel recht, strafrecht en bestuursrecht.
Iedereen is voor de wet gelijk. Bij het doen van een uitspraak kijkt de rechter naar de wet, de feiten (wat is er precies aan de hand), persoonlijke omstandigheden en verklaringen van deskundigen en getuigen.
De rechters stellen vragen aan u en de officier van justitie, bijvoorbeeld over de bewijzen en uw situatie. De rechters kunnen getuigen ondervragen. De rechters kunnen ook vragen stellen aan deskundigen, zoals een psychiater. De voorzitter bespreekt de schadevergoeding als een slachtoffer hierom vraagt.
Uitspraak. Een uitspraak is een beslissing die de rechter uitspreekt in een civiele, bestuursrechtelijke of strafrechtelijke procedure. Voorbeelden van uitspraken zijn een vonnis, beschikking en arrest.
Als u verliest, betaalt u de kosten van de andere partij.De vergoeding is voor de proceskosten en buitengerechtelijke kosten, zoals kosten voor bewijs. De vergoeding kan lager zijn dan de kosten die echt zijn gemaakt. Bijvoorbeeld als u de advocaat per uur heeft betaald of omdat de rechter niet alle kosten nodig vond.
De kosten voor een procedure bij civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken betaalt u meestal zelf. Behalve als de rechter beslist dat de verliezende partij deze kosten betaalt. Een strafzaak kost u geen geld.
Zittingen voor eenvoudige zaken kunnen een paar minuten duren, terwijl zittingen voor ingewikkeldere zaken enkele uren tot dagen kunnen duren. In sommige gevallen kan een zitting zelfs weken of maanden in beslag nemen.
De perfecte Rechtbank outfit
Enkele geschikte voorbeelden zijn: een zakelijke jurk, mantelpakje, een nette bloes op een pantalon of rok tot op of over de knie, met een colbert. Verder zijn hakken, pumps, ballerina's of nette laarzen geschikte schoenen om te dragen. Zorg er wel voor dat deze schoon en gepoetst zijn.
Vervolgens moeten de volgende 4 hoofdvragen worden beantwoord: Kan het ten laste gelegde feit worden bewezen?Is het een strafbaar feit?Is de dader strafbaar?
De verdachte zelf heeft het laatste woord. In de strafeis houdt de officier van justitie rekening met de belangen van alle partijen. De belangen van de verdachte, die recht heeft op een passende straf en aandacht voor persoonlijke omstandigheden.
Rechters mogen geen zaken behandelen waarbij ze zelf zijn betrokken doordat ze een bepaalde nevenfunctie hebben. Een rechter die in het bestuur zit van een voetbalclub, mag bijvoorbeeld geen zaak behandelen waarin die club een van de partijen is. Zijn onpartijdigheid zou dan ter discussie komen te staan.
Tijdens zitting of in uw verzoekschrift/dagvaarding kunt u de kantonrechter aanspreken met “Edelachtbare” of meneer/mevrouw de rechter. Eerbied vinden veel rechters belangrijk, dus dat is goed om op te letten.
Alhoewel de president feitelijk de 'baas' is, kan hij geen andere rechters ontslaan en heeft hij geen invloed op beslissingen van andere rechters. De president houdt zich hoofdzakelijk bezig met het uniformeren van de rechtspraak binnen zijn rechtbank.
Volgens de Grondwet worden rechters voor het leven benoemd. Dit is een waarborg voor de onafhankelijkheid van de rechtspraak. Het kan voorkomen dat een rechter tijdelijk (schorsing) of blijvend (ontslag) uit zijn/haar functie moet worden ontheven.
De Raad van State is de hoogste algemene bestuursrechter.