Hoogbegaafdheid is voor zo'n tachtig procent erfelijk bepaald, maar ook ouders met een normale intelligentie kunnen een hoogbegaafd kind krijgen. Dat je er genetisch gezien aanleg voor hebt, wil echter niet zeggen dat je ook echt superslim wordt. Ook intelligentie vergt namelijk oefening en discipline.
Oorzaak van hoogbegaafdheid
Voor hoogbegaafdheid onder kinderen is niet een duidelijke eenduidige oorzaak. Vaak wordt het in verband gebracht met erfelijkheid. Daarnaast speelt ook mee hoe en in welke mate de ouders ondersteuning bieden in het creëren van een voldoende stimulerende omgeving voor een kind.
Hoogbegaafdheid is een gevolg van één of meer aangeboren bekwaamheden of potenties en interactie met de omgeving.
Is hoogbegaafdheid erfelijk? IQ is inderdaad in sterke mate genetisch bepaald. De maat h² staat voor het Engelse woord heritability en geeft aan welk deel van de verschillen tussen mensen genetisch bepaald is. Als alle studies naar deze verschillen bij elkaar worden genomen, levert dit een h² op van .
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Hierdoor hebben hoogbegaafde kinderen meer kans op emotionele problemen en vaker problemen in sociale relaties. Pesten: Hoogbegaafde kinderen lopen meer risico om het doelwit van pesten te worden, omdat ze zich anders gedragen dan leeftijdsgenoten.
Kan uitzonderlijke begaafdheid verdwijnen? Nee. Uitzonderlijk begaafde kinderen groeien op tot uitzonderlijk begaafde volwassenen (zoals hoogbegaafde kinderen dat ook doen overigens). Maar op weg naar volwassenheid kan de hoogbegaafdheid zich “verstoppen”.
Hoogbegaafdheid uit zich in het creatief denken, originaliteit en het vermogen om buiten reguliere kaders te denken. Hoogbegaafden hebben een sterk rechtvaardigheidsgevoel en accepteren regels en tradities niet zomaar. Er moet een reden voor gegeven worden. Hoogbegaafde leerlingen hebben een hoog leertempo.
Bepaalde genen die bekend staan als 'geconditioneerde genen' zouden in sommige gevallen alleen werken als ze via de moeder worden doorgegeven, en in andere gevallen alleen als ze via de vader worden doorgegeven. Intelligentie is een voorbeeld van zulke geconditioneerde genen die van de moeder moeten komen.
Wie minimaal 130 scoort op een IQ-test mag zich hoogbegaafd noemen. Maar intelligentie is meer dan alleen een hoog IQ.
lager dan 80 LWOO of praktijkonderwijs 80 t/m 90 vmbo bbl of vmbo bbl/kbl 90 t/m 100 vmbo kbl of vmbo kbl/tl 100 t/m 105 vmbo-tl of vmbo-tl/havo 105 t/m 110 vmbo tl/havo 110 t/m 115 havo vanaf 115 havo/vwo vanaf 130 vwo (gymnasium, TTO etc.)
Hoogbegaafdheid is geen psychiatrische stoornis en lijkt in de basis geen grotere kans te geven op psychiatrische problematiek in zijn algemeenheid. Mogelijk bestaat er bij hoogbegaafdheid een groter risico op: – existentiële depressie; – obsessievecompulsieve stoornis; – eetstoornissen.
Onder hoogbegaafden is veel diversiteit aanwezig.De ene hoogbegaafde is echt de andere niet. Dat betekent ook dat je jezelf niet in alle kenmerken hoeft te herkennen om hoogbegaafd te zijn. Bovendien speelt de omgeving waarin jij functioneert een grote rol in het wel of niet tot uiting komen van hoogbegaafdheid.
Het denken van hoogbegaafden is anders dan van normaal begaafden: globaler en met een sterk voorstellingsvermogen. Voor gemiddeld intelligente mensen zijn zij vaak niet te volgen. Ze kunnen snel patronen herkennen, waardoor zij bijvoorbeeld trends kunnen voorspellen. Zij kunnen vaak intuïtief conclusies trekken.
Wat is makkelijk en wat is moeilijk voor hoogbegaafde kinderen? Hoogbegaafden zijn doorgaans sterk in communicatie, mondeling vaak beter dan schriftelijk. Ze houden van woordgrapjes en woordspelletjes. Als baby kunnen ze of eerder praten of juist later, maar dan wel meteen in zinnen.
Bij een IQ tot 120 spreekt men van een bovengemiddeld intelligentieniveau en bij een IQ tot 130, spreekt men van een begaafd intelligentieniveau. Een hoogbegaafd kind heeft een IQ dat hoger is dan 130.Desalniettemin is hoogbegaafdheid meer dan intelligentie, want dat is slechts de score uit een intelligentieonderzoek.
Combinatie hoogbegaafdheid en autisme
In de praktijk komt de combinatie hoogbegaafd en autisme kenmerken ook voor. Er zijn dan overeenkomstige autistische kenmerken onder bepaalde deelgebieden onder de DSM-5 te herkennen. Echter vaak niet op alle deelgebieden.
Volgens een onderzoek van professor Elke van Hoof is 87% van de hoogbegaafde volwassenen ook hoogsensitief. Andersom is dat niet zo, 10% van de hoogsensitieve mensen is ook hoogbegaafd. Dat is wel nog hoger dan onder de landelijke bevolking, want daar is ongeveer 2,5% hoogbegaafd.
Hoe intelligent je bent is voor een deel erfelijk: van je ouders krijg je al dan niet slimme genen mee bij je geboorte. Maar ook de omgeving waarin je opgroeit speelt een rol: je opvoeding en je school bijvoorbeeld.
Door de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alle goederen van de nalatenschap. Pas als de langstlevende echtgenoot of partner overlijdt, erven de kinderen. Soms zijn dit kinderen uit een eerder huwelijk.
Een IQ is geen vaststaand gegeven. Dit komt doordat het niet puur erfelijk bepaald is. Het enige dat genetisch bepaald is, is je 'talent' om (heel erg) slim te worden. Maar of je het daadwerkelijk wordt, is afhankelijk van de mate waarin er iets met dat talent gedaan wordt.
Sociale problemen: Hoogbegaafden kunnen moeite hebben met het maken van vrienden en het aangaan van sociale relaties, omdat ze zich vaak anders voelen dan hun leeftijdsgenoten. Emotionele problemen: Hoogbegaafden kunnen complexe emoties ervaren, waardoor ze zich emotioneel overweldigd kunnen voelen.
Een hoogbegaafd brein
Bij hoogbegaafden gaat de prikkelgeleiding vaak sneller, waardoor ze meer informatie kunnen verwerken dan anderen. Daarnaast hebben mensen met een hoger IQ een lager hersenmetabolisme, wat wil zeggen dat ze efficiënter werken met het brein dan mensen met een lager IQ.
Ter vergelijking: een gemiddeld IQ is 100, en Albert Einstein had een IQ van 160.