Schotland heeft het hoogste percentage roodharigen. Geschat wordt dat daar 13% van de bevolking rood haar heeft. Ierland volgt met 11% roodharigen. Ook bij de Oedmoerten, een etnische groep in Rusland, komt roodharigheid opvallend veel voor.
Rood haar komt maar bij een klein deel van de wereldbevolking voor. In Schotland (13 procent) en Ierland (11 procent) is het percentage roodharigen het grootst. In de rest van Europa en de Verenigde Staten ligt het veel lager (4 tot 5 procent).
Wist je dat 1 op de 100 mensen (wereldwijd) rood haar heeft? In Schotland is het percentage roodharigen het grootst, namelijk 13%.
Met slechts 2 procent van de totale wereldbevolking en 3 procent van alle Nederlanders zijn roodharigen wereldwijd én in Nederland in de minderheid. Ter vergelijking: zo'n 70 procent van de wereldbevolking heeft zwart haar.
Varianten bepalen de kleur
Sommige mensen maken veel van de 'donker-haar-melanine' aan waardoor ze een donkere haardos krijgen. Anderen maken weinig van deze melanine aan: zij hebben een lichte haarkleur. Soms maken mensen alleen de soort melanine aan waardoor ze een rode haarkleur krijgen.
Beide ouders moeten het rood haar-gen hebben
Als beide ouders dit gen hebben, krijgt het kind rood haar. Is maar 1 ouder drager? Dan geldt het niet. 2 ouders die zelf geen rood haar hebben, maar wel het gen bij zich dragen kunnen dus zo een roodharig kind krijgen.
De genetische link
Een gen genaamd MC1R speelt een rol bij de vraag of iemand rood haar zal hebben. Mensen die bepaalde varianten in dit gen hebben, hebben meer kans op rood haar omdat ze hogere niveaus feomelanine hebben.
Noord- en Noordwest-Europa
Ierland heeft het hoogste aantal roodharigen per hoofd van de bevolking ter wereld. Het percentage mensen met rood haar ligt rond de 10%.
“De belangrijkste reden waardoor de huid sneller veroudert, is de zon. Roodharigen hebben minder pigment in hun huid en verbranden (en verouderen) dus sneller. Velen zijn daarom extra voorzichtig en mijden de zon op het heetst van de dag, smeren vaker zonnebrandcrème en gaan vrijwel nooit onder de zonnebank.
Dit gen is best bijzonder: slechts 1-2% van de wereldbevolking heeft rood haar, wat betekent dat de kans dat jouw baby deze haarkleur krijgt niet erg groot is – tenzij beide ouders het gen dragen. Als jij en je partner beide dragers zijn van het MC1R-gen, is er een kans van 25% dat jullie baby rood haar zal hebben.
Jazeker, roodharige mensen hebben ook rood schaamhaar. Soms is er een kleurnuance-verschil maar de basiskleur is hetzelfde. Het is hetzelfde als met blonde mensen, die hebben ook blond schaamhaar. En grijze mensen hebben ook grijs schaamhaar.
Roodharigen sterven uit door de klimaatsverandering, zo blijkt. We zijn de laatste halve eeuw al enorm afgenomen in aantallen en zullen steeds meer een zeldzaamheid gaan worden. Zeker naarmate de temperatuur blijft oplopen. Maar 1 of 2 % van de bevolking heeft rood haar.
Andere populaties roodharigen wereldwijd:
Een voorbeeld zijn de Asjkenazische Joden, die zich oorspronkelijk in de middeleeuwen in Frankrijk en Duitsland vestigden. Ongeveer 3,6% van de Asjkenazische vrouwen en 10% van de Asjkenazische mannen heeft rood haar .
Waar geen discussie over bestaat, is dat roodharigen doorgaans niet bruin worden in de zon. Dat komt door een afwijking in de huidcellen die bij mensen pigment produceren.
De meeste mensen met rood haar hebben bruine ogen, en slechts één procent van de roodharigen heeft blauwe ogen. Heb je deze unieke combinatie? Dan ben je de kleinste minderheid van mensen op onze aarde.
Roodharigen zijn gevoeliger voor warmte en kou en hebben een lagere pijngrens. Roodharigen hebben hun eigen dag: Red Head's Day. Roodharigen zijn vaker linkshandig.
Rood haar kan echter ook gunstig zijn : roodharigen produceren doorgaans beter vitamine D dan andere personen met een andere haarkleur . American Cancer Society. Risicofactoren voor melanoomhuidkanker. MedlinePlus.
Baby rood haar
Het niet-rode-gen is dominant over het rode-gen. Dit betekent dat als een kind van de vader het niet-rode-gen krijgt en van de moeder het rode-gen, de haarkleur niet rood zal zijn. Er zijn dus 2 rode-genen nodig voor een baby met rood haar.
Weetjes over rood haar:
Rood haar is dikker dan andere kleuren haar, Mensen met rood haar hebben dan wel dikker haar, maar ze hebben er wel een stuk minder. Gemiddeld hebben deze vurige haartypes 90.000 haarzakjes, terwijl blondines er 110.000 hebben en brunettes zelfs 140.000, Rood haar wordt niet grijs.
' Volgens de Nederlandse dermatoloog Tim Wentel hangt het ervan af wat je als pijn definieert. 'Roodharigen hebben een lagere pijngrens als het bijvoorbeeld gaat om pijn na een snijwond, van een prik of kou, denk aan het snel terugtrekken van je hand uit een bak met ijswater', zegt hij.
Het gen voor rood haar is recessief. Dit wil zeggen dat je twee recessieve genen, van elke ouder één, moet hebben om rood haar tot expressie te laten komen.
Historici en genetici debatteren over de geografische oorsprong van rood haar. Hier zijn ze het over eens: Klimaat en natuurlijke selectie zorgden ervoor dat het allel zich aanpaste toen mensen met rood haar zich vestigden in het huidige Ierland en Schotland.
Genetische variatie in melanocortin-1 receptor (MC1R) is een bekende bijdrager aan ziektevrij rood haar bij mensen. Drie loss-of-function single-nucleotide varianten (rs1805007, rs1805008 en rs1805009) zijn vastgesteld als sterk gecorreleerd met rood haar.
Waar komen roodharigen vandaan? "Veel mensen denken dat de rode haarkleur afkomstig is van de Keltische stammen uit Groot-Brittanië, maar dit klopt niet. Oorspronkelijk komt het uit Iran en omstreken."
Je krijgt rood haar als je van beide ouders het 'rood allel' hebt gekregen. Wie een rood en een niet-rood allel erft, heeft zelf weliswaar geen rood haar, maar kan het 'rood allel' wel doorgeven aan zijn of haar kind. Echt uitsterven zullen gingers dus voorlopig niet.