De cellichamen van de meeste
Het cellichaam van een sensorische zenuwvezel ligt in een verdikking net vóór het ruggenmerg. Dit wordt een spinale ganglia (ruggenmergzenuwknoop) genoemd. Elke zenuwknoop heeft één uitloper die zich opsplitst in twee vezels. Een die naar de huid of naar het bewegingsapparaat loopt en een die eindigt in het ruggenmerg.
Een mensenlichaam bevat naar schatting ongeveer 100 miljard neuronen. Deze zenuwcellen bevinden zich voor een groot deel in het centraal zenuwstelsel, dat bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Een ander flink deel van de neuronen (enkele honderden miljoenen neuronen) bevindt zich in de darmen.
De neurotransmitters komen vanuit het axon en zitten in bolletjes, ook wel vesikels genoemd. Eenmaal aangekomen bij het uiteinde van het axon wordt de inhoud van de bolletjes vrijgegeven in de synaps. Deze haken aan op receptoren van de volgende zenuwcel waarnaar er een reactie tot stand komt.
Een sensorische zenuw, ook wel afferente zenuw (afferent = aanvoerend) is een gevoelszenuw. Het zenuwstelsel is via sensorische zenuwen functioneel verbonden met het organisme en de omgeving.
De perifere motorische neuronen lopen vanaf de hersenstam en het ruggenmerg naar de verschillende spieren. Vanuit de hersenstam ontspringen de motorische neuronen naar de kauw- en slik-spieren. Vanuit het ruggenmerg ontspringen de neuronen die naar de arm-, been- en rompspieren gaan.
Dopamine is een belangrijke neurotransmitter en wordt gemaakt in het bovenste deel van de hersenstam; in de middenhersenen(mesencephalon). Het mesencephalon wordt qua functie gerekend tot de basala ganglia. De basala ganglia wordt gevormd door belangrijke hersenstructuren voor het laten beginnen van een beweging.
Hersencellen. Je hersenen bevatten ongeveer 86 miljard zenuwcellen. Dat is elf keer zoveel als er mensen op aarde rondlopen! Een zenuwcel heet ook wel een neuron.
Glutamaat is de belangrijkste stimulerende neurotransmitter in het centrale zenuwstelsel. Ze is betrokken bij cognitie, leren en geheugen. Een overmatige afgifte van glutamaat kan een belangrijke rol spelen bij neurologische en psychiatrische stoornissen zoals angststoornissen en schizofrenie.
Zo ontdekte de medische wetenschap In de jaren '50 dat de hersenen flexibeler, soepeler en plooibaarder zijn dan gedacht. Door deze zogeheten neuroplasticiteit kunnen de hersenen nieuwe verbindingen maken tussen neuronen (zenuw-of hersencellen) en zichzelf tot op zekere hoogte, na letsel en beroertes herstellen.
Myeline is een isolerende witte, vetachtige stof die tot 150 keer rondom de uitlopers van zenuwcellen zit gewikkeld. Op regelmatige afstanden van elkaar zitten er onderbrekingen van de myeline, dit zijn de Nodes of Ranvier.
Dat krijg je in de meeste gevallen voor elkaar door je voeding en leefstijl aan te passen. Bepaalde voedingsmiddelen helpen om een specifieke neurotransmitters weer op het juiste niveau te krijgen. Daarnaast zijn ontspanning, voldoende slaap en beweging altijd belangrijk om je neurotransmitters in balans te brengen.
De neurotransmitters komen vrij in de ruimte tussen de zenuwuitlopers (de synaps). Daar binden ze zich aan de dendriet van een andere zenuwcel. Als er voldoende neurotransmitters zijn, ontstaat een elektrische lading en gaat de prikkel zich over de andere zenuwcel verspreiden.
Dit gedeelte stuurt de spieren aan en zorgt er bijvoorbeeld voor dat we kunnen bewegen en praten. De cervicale zenuwen bedienen nek en armen, thoracale zenuwen bedienen de borstkas, en de lumbale en sacrale zenuwen bedienen de benen.
De kleine hersenen (cerebellum). Dit deel ligt tegen de grote hersenen aan en regelt onze bewegingen door de coördinatie van spieren aan te sturen. De hersenstam. Dit is het onderste stukje van de hersenen dat het ruggenmerg met de hersenen verbindt.
De cellichamen van de meeste sensorische zenuwcellen liggen in de zenuwknoop van het ruggenmerg vlak bij het centrale zenuwstelsel. Een sensorische zenuwcel heeft een lange dendriet, het perifere deel van het pseudo-unipolaire axon, en een kortere axon, feitelijk het centrale deel van het axon.
Behalve bij dementie kan een verkleinde hippocampus zich in de meeste gevallen gelukkig herstellen van opgelopen schade. Dit doet het brein door het maken van nieuwe zenuwcellen (dit proces staat bekend als neurogenese) en het versterken van de verbindingen hiertussen (synaptische plasticiteit).
Je gebruikt 100% van je hersenen
Zelfs bij de meest eenvoudige handelingen werkt bijna ieder deel van de hersenen mee. Dus ook als je rustig om je heen kijkt en zelfs als je slaapt. De keerzijde hiervan is dat een kleine beschadiging aan je hersenen al voor ernstige problemen kan zorgen.
Je voelt je lusteloos, hebt moeite met concentratie en motivatie, en zelfs je zin in seks kan verminderen. Je geheugen wordt minder scherp, en ook je denkvermogen en motorische handelingen worden minder soepel. Een langdurig tekort aan dopamine kan zelfs leiden tot een zware depressie.
Lichaamsbeweging verhoogt het gehalte aan serotonine; een neurotransmitter die invloed heeft op onder meer stemming, welbevinden, zelfvertrouwen en impulscontrole. Serotonine staat daarom ook wel bekend als het geluksstofje in je hersenen.
Tijdens stress maakt je lichaam stresshormonen aan, waaronder cortisol. Tijdens chronische stress, blijft cortisol in hoge concentraties aanwezig in je lichaam. Cortisol zorgt ervoor dat je in de 'stress-stand' blijft.
Via de sensorische banen krijgen de hersenen informatie over veranderingen van binnen en buiten het lichaam. Denk bijvoorbeeld aan temperatuurverschil: een hand die in heet water wordt gestoken. De reacties op deze informatie, bijvoorbeeld het terugtrekken van de hand, worden door de motorische banen geleid.
De thalamus is betrokken bij de motoriek, en geeft informatie door vanuit de kleine hersenen en de basale ganglia naar de motorische hersenschors. Ook speelt de thalamus onder andere een rol bij de handhaving van het bewustzijn. Het regelcentrum dat zorgt voor het handhaven van het interne milieu (homeostase).
Tijdens de slaap wordt normaal gesproken het parasympatische zenuwstelsel geactiveerd, zodat we rusten en herstellen. De activiteit van het sympathische zenuwstelsel neemt af.