Een loszittende tand heeft diverse oorzaken. Bij kinderen met een melkgebit is het normaal dat de melktand los komt te zitten. Bij volwassenen kan er sprake zijn van een lichamelijke aandoening, het dragen van een beugel maar ook een diepe ontsteking.
Het is belangrijk om een loszittende kies zo snel mogelijk te behandelen. Hierbij wordt eerst naar de oorzaak gekeken. Deze oorzaak is dus een tandwortelontsteking, een ontsteking van het tandvlees maar het kan ook om een breuk/barst van de kies gaan.
Uw tand is na het losraken (meestal door een klap of val) weer tijdelijk vastgezet met een spalk. De spalk moet de tand(en) gedurende 2-6 weken goed op zijn plaats houden, zodat deze weer goed kan/ kunnen vastgroeien.
Loszittende tanden of kiezen kunnen een verschillende oorzaak hebben. Tanden of kiezen kunnen los gaan zitten omdat er botafbraak heeft plaatsgevonden ten gevolge van parodontitis. Wat is parodontitis? Verder kan een tand of kies los zitten door bijvoorbeeld een breuk in de wortel.
Meestal groeit de losgeraakte tand weer goed vast en moet de spalk na ongeveer 4 weken worden verwijderd. Het lijkt dat alles dan weer in orde is en dat is meestal ook het geval. Soms echter blijkt na een paar maanden of langer, dat de wortel van de losgeraakte tand gaat oplossen.
Eenmaal teruggetrokken, groeit het tandvlees helaas niet meer terug en kan het in het ergste geval zelfs leiden tot het verlies van tanden. Daarom is het belangrijk om er tijdig bij te zijn en het terugtrekkend tandvlees te stoppen of zelfs te voorkomen.
De eerste melktandjes verschijnen rond de leeftijd van 6 maand, al kan dat individueel nogal verschillen. Rond 2,5 jaar is het melkgebit volledig ontwikkeld. De melktanden vallen spontaan uit, meestal vanaf de leeftijd van ongeveer 6 jaar. Dan groeien de 32 definitieve tanden uit.
Meestal groeit de losgeraakte tand goed vast en kan de spalk na 4 weken worden verwijderd.
Parodontitis is een ernstige en vergevorderde tandvleesontsteking, die kan worden veroorzaakt door diverse factoren. Parodontitis begint vaak met een ontsteking van de tandvleesrand, veroorzaakt door tandplak en tandsteen. We noemen dat gingivitis, ofwel een beginnende tandvleesontsteking.
Doordat de tand van zijn plaats raakt in de parodontale ruimte ontstaat er snelle beweging, waarin de ruimte wordt opgerekt. De volgende fase duurt 20 tot 30 dagen, en bevat minimale beweging. Tijdens de laatste fase neemt de beweging van de tand plotseling toe.
Zoals al eerder genoemd kan parodontitis door de combinatie van een goede mondhygiëne en gebitsreiniging genezen. Toch kan de mondhygiënist of tandarts nog plaatsen met ontstoken pockets vinden, doordat er plak en tandsteen boven en/of onder het tandvlees zit.
Borstel de randen van het tandvlees voorzichtig mee. Een belangrijke aanvulling op dit ritueel is flossen, stokeren of rageren, soms aangevuld met een mondspoelmiddel of tongschraper. Bij teruggetrokken tandvlees is het extra belangrijk om voorzichtig en vooral niet te hard te poetsen, maar wel zorgvuldig.
Kenmerken van parodontitis
Enkele kenmerken die kunnen optreden zijn: rood, slap en gezwollen tandvlees, bloedend tandvlees bij het poetsen of eten en terugtrekkend tandvlees. Ook een vieze smaak of een slechte adem kunnen duiden op parodontitis. Parodontitis geeft zelden pijnklachten.
Kaakbot herstellen
De hoeveelheid kaakbot neemt af, zodra u een tand of kies bent verloren of als u last heeft van tandvleesontstekingen. Er zijn verschillende mogelijkheden het kaakbot weer op te bouwen. In sommige gevallen kan de implantoloog de botopbouw tegelijk doen met de plaatsing van het implantaat.
Tanden wisselen
Het wisselen van de melktanden begint meestal als een kind 6 jaar oud is. In deze fase verliest het de onderste melksnijtanden en komen de eerste blijvende kiezen door. De bovenste melksnijtanden vallen uit als een kind tussen de 7 en 8 jaar oud is.
Op de leeftijd van 17 à 18 jaar verschijnt een derde molaar op het toneel, namelijk de 'verstandskies' of 'wijsheidstand'. Met de wijsheidstanden meegerekend bestaat het volledig volwassen gebit dus uit 32 tanden.
Zit een melktandje al flink los? En wil je die er als ouder zelf uithalen? Dan is het makkelijk om een droge zakdoek of een gaasje te pakken deze op/om het tandje te leggen en voorzichtig te draaien. Trekken heeft minder effect.
Als een tand (bijvoorbeeld na een ongeval) geheel uit de mond is gekomen, kan de tandarts de tand in de kaak terugplaatsen en verbinden met de buurtanden of –kiezen. Meestal groeit de tand vanzelf weer aan.
Gelukkig kunt u, als u uw tandvlees snel en effectief behandelt, gingivitis omkeren en parodontitis binnen ongeveer twee weken voorkomen. Parodontitis is een ernstige vorm van tandvleesontsteking die dure tandheelkundige zorg vereist en kan leiden tot tandverlies.
Een klap kan de zenuw beschadigen, waardoor deze afsterft, met een blauw-grijze 'dode tand' tot gevolg. Een dode tand krijgt die grijze kleur omdat het ijzer in rode bloedlichaampjes vrijkomt. De verkleuring van de tand kan al binnen enkele dagen na de klap optreden maar kan ook jaren later ineens gebeuren.
Op latere leeftijd kunnen aan de tandwortel gaatjes ontstaan: de zogeheten wortelcariës. Het tandvlees trekt zich terug, waardoor de tandwortel gedeeltelijk bloot komt te liggen. Op deze plaats ontbreekt het beschermende glazuurlaagje. Tanden en kiezen zijn hier extra kwetsbaar voor gaatjes.
Hoewel kiwi, aardbeien, en citrusvruchten van nature zuur zijn, zijn ze ook rijk aan vitamine C, dit is essentieel voor gezond tandvlees. Onvoldoende inname van vitamine C kan leiden tot losse tanden en gevoelig tandvlees dat vatbaarder is voor parodontitis-veroorzakende bacteriën.
Gelukkig is het niet moeilijk om het gezond te houden: door twee keer per dag twee minuten goed je tanden te poetsen, ragers te gebruiken en eventueel iets extra's te doen, houd je je tandvlees gezond en sterk. Voor extra advies kun je het beste naar je tandarts of mondhygiënist gaan.
Vaak worden dan tandpasta's aanbevolen met chloorhexidine (doorgaans afgekort tot CHX). Dit is een stof die heel sterk bacteriedodend werkt, met als gevolg dat de opgebouwde tandplak wordt afgebroken en er weinig nieuwe meer bijkomt.