Anders dan wat vaak gedacht wordt, is cognitieve achteruitgang geen onvermijdelijk onderdeel van het ouder worden. In de loop van de jaren is er steeds meer bewijs gevonden dat hersenen zichzelf op elke leeftijd kunnen vernieuwen.
Spaanse onderzoekers ontdekten dat mensen minstens tot hun 87ste nog nieuwe hersencellen kunnen aanmaken. Bij andere diersoorten was al aangetoond dat de aanmaak van hersencellen doorgaat, vertelt neurobioloog Paul Lucassen in Nieuws en Co, maar er is al lange tijd discussie over of het bij de mens ook zo werkt.
Een verrassing voor artsen wereldwijd: een Chinese vrouw van 24 leeft al heel haar leven zonder een groot deel van haar hersenen. De vrouw was in de provincie Shandong naar het ziekenhuis gegaan omdat ze duizelig en misselijk was.
Tussen de 20 en 25 jaar zijn de hersenen biologisch gezien volgroeid. De hersenen groeien niet meer, maar veranderen nog steeds. Tot op hoge leeftijd kunnen er nieuwe verbindingen in de hersenen worden aangemaakt.
Stress is slecht
Je eetgewoontes zijn dus belangrijk voor je brein, maar er is meer wat invloed heeft op de veroudering van je hersenen. "Stress is de hoofdoorzaak", zegt wetenschapsjournalist Mark Mieras. "Van deze crisis hebben een hoop mensen stress.
Dat laatste proces wordt ook wel synapseliminatie of pruning (letterlijk 'snoeien') genoemd en gebeurt in ieder hersengebied op een ander moment. Het snoeiproces zorgt er voor dat de hersenen steeds efficiënter informatie verwerken, minder energie vragen en dat bepaalde hersengebieden zich specialiseren.
Nee, je hersencellen gaan niet dood van alcoholgebruik. Dat is een fabeltje. Het verandert wel de chemische samenstelling van je brein. Als je op regelmatige basis de neurochemie van je hersenen verandert, veranderen op den duur de eiwitten van de cellen.
Sommige mensen hebben zeer weinig tot geen restverschijnselen. Anderen hebben nauwelijks nog besef van leven. Deelherstel kan nog jaren lang plaatsvinden, maar vindt bij de meeste mensen in de eerste weken tot maanden tot een jaar plaats. Er is een deel herstel en een deel blijvende schade...
Iemand die hersendood is, kan nooit meer herstellen. In Nederland is er een verplicht Hersendoodprotocol dat artsen in alle ziekenhuizen zorgvuldig en nauwkeurig doorlopen om de hersendood vast te stellen. Pas als dat protocol helemaal is doorlopen, kan hersendood worden vastgesteld.
Naarmate het zuurstoftekort voortduurt sterven meer hersendelen af. In normale omstandigheden is er na 9 minuten sprake van hersendood. In bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld bij onderkoeling (verdrinking, sneeuwlawine) kunnen de hersenen mogelijk langer zonder zuurstof.
Bij hersendood werken de hersenen helemaal niet meer en deze kunnen ook niet meer herstellen. De patiënt heeft geen bewustzijn meer en kan geen pijn meer voelen.
Recent onderzoek onderbouwt dat dit het gemiddeld aantal neuronen is bij de mens. Die zenuwcellen zijn bij ieder mens hetzelfde en we hebben er allemaal ongeveer evenveel. Hersenen slaan informatie op als ze geactiveerd worden.
En het is een van de meest baanbrekende ontdekkingen in de neurowetenschap ooit. Er komen gemiddeld ongeveer 700 hersencellen (neuronen) per dag bij. Op ons vijftigste zijn alle neuronen waarmee we geboren zijn verwisseld voor neuronen die we hebben aangemaakt tijdens ons volwassen leven.
De anatomie van het brein is zeer complex met twee hersenhelften, vier hersenkwabben en allemaal kleinere hersengebiedjes. We hebben maar liefst 86 miljard hersencellen die elektrische en chemische signalen met informatie uitwisselen. De twee hersenhelften zorgen er samen voor dat we kunnen functioneren.
“Deze stof zaagt rechtstreeks aan je intelligentieniveau – aan hoe slim je kan worden – zonder dat je het meteen merkt.” Neurowetenschappers hebben namelijk ontdekt dat alcohol de uitlopers van je hersencellen – waarmee ze met elkaar in verbinding staan – afbreekt.
Een relatief geringe hoeveelheid alcohol heeft dus geen impact. Dat betekent niet dat je je hersenen niet beschadigt door veel te drinken: de uiteinden van de neuronen, de dendrieten, raken beschadigd zodat de informatie-overdracht gehinderd wordt. Ergo, dommer word je er uiteindelijk wél van.
Wanneer je stopt met alcohol te drinken, kan de schade in je lichaam herstellen. Het herstel van je lichaam na stoppen met alcohol duurt dagen tot jaren. Binnen een dag of drie zijn de directe schadelijke effecten van alcohol voorbij, zoals uitdroging en toegenomen insulinespiegels in je bloed.
Er vindt een enorme toename plaats van het aantal synapsen, de contactpunten waar hersencellen boodschappen aan elkaar doorgeven. Alleen al tijdens de eerste maand na de geboorte neemt het aantal verbindingen tussen hersencellen toe van 15 biljoen naar 1000 biljoen (dat is een 1 met 15 nullen).
Afhankelijk van prikkels vanuit de omgeving worden verbindingen tussen neuronen afgebroken of juist aangelegd. Dat betekent dat hersenen een hoge plasticiteit hebben: de hersenen veranderen fysiek als ze leren van relevante input vanuit de omgeving.
Het limbische systeem ligt aan de rand onder de hersenkwabben. Het hele limbische systeem wordt gevormd door een groep hersenstructuren in de grote hersenen die betrokken zijn bij emotie, emotieregulering, emotioneel geheugen, genot en motivatie.
Noten: ze zijn een bron van vitamine E, een antioxidant. Antioxidanten zijn stoffen die de beschadiging van (hersen)cellen tegengaan. Fruit: blauwe bessen, rode bessen, frambozen, … Deze gezonde snoepjes zijn niet alleen lekker, zomers fruit bevat ook antioxidanten.
Vergeet je snel dingen, word je regelmatig moe wakker, heb je soms moeite om je te concentreren en voel je je vaak slap en futloos? Al dit soort symptomen wordt gezamenlijk ook wel beschreven als 'hersenmist' of 'brain fog'.
Het dagelijks drinken van drie koppen groene thee is goed voor je hersenen. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat het drinken van groene thee je bloeddruk en het risico op beroertes en diabetes verlaagt.