Roestvast staal reageert net als normale staalsoorten met zuurstof en vormt een oxidelaag. Bij normaal staal reageert de zuurstof echter met de aanwezige ijzeratomen en vormt een poreus oppervlak waardoor deze reactie verder kan gaan. Dit kan verder gaan totdat het werkstuk volledig verroest is.
Staal is een materiaal dat onder andere ijzer en koolstof bevat. Roestvrij staal wordt gemaakt met minimaal 10,5% chroom en maximaal 1,2% koolstof waardoor het staal roestvrij wordt. RVS koppelingen, ook wel roestvaste koppelingen genoemd, zijn corrosiebestendiger dan staal.
Roestvaststaal of roestvrijstaal – ook wel RVS of inox genoemd – is een legering van hoofdzakelijk ijzer, chroom, nikkel en koolstof. De benaming 'roestvrij' is intussen algemeen ingeburgerd. Maar omdat 'gewoon' staal niet per definitie roest, gebruiken kenners liever het woord 'roestvast' staal.
Het ijzer of staal zal onvermijdelijk gaan roesten: de mate waarin is afhankelijk van de duur en lengte van blootstelling aan zuurstof en water. Soms kan het dagen, maanden of zelfs jaren duren, afhankelijk van de intensiteit van de blootstelling.
Staal (ijzer)
Kenmerkend voor het oxideren van of staal is de bruinrode kleur die ontstaat. Doordat tijdens het roesten het volume toeneemt worden bestaande constructies uit elkaar gedrukt. Constructies kunnen hierdoor gaan scheuren waardoor deze verzwakt worden.
Roest is aantasting van staal omdat het stalen oppervlak reageert op water en zuurstof. Deze reactie kun je voorkomen door het staal te beschermen met bijvoorbeeld een verf- of laklaag, zoals bij auto's gedaan wordt.
Roest is een fenomeen dat we zien bij ijzer (chemisch element Fe) en ijzerlegeringen zoals staal. Eigenlijk is het niet meer dan een chemische verbinding tussen de ijzeratomen in het metaal en zuurstof atomen (chemisch element O) uit de omgeving.
Soorten corrosie
Er gaat wereldwijd tussen de 3000 en 5000 kg staal per seconde(!!!) verloren door corrosie. Voor Nederland betekent dit ongeveer € 17 en 18 miljard per jaar.
Het is echter belangrijk om te onthouden dat alle metalen na verloop van tijd kunnen aantasten bij blootstelling aan water en chemicaliën. Dit betekent dat je armband na verloop van tijd van kleur kan veranderen als je er regelmatig mee zwemt.
Afhankelijk van de belasting houdt men voor staal de volgende kritische temperaturen aan; 450 °C voor zwaar belaste constructies (kolommen) en maximaal 600 °C voor licht belaste constructies (dakliggers).
Ook ijzer is een metaal. Maar ijzer alleen is niet zo geschikt om te verwerken – zo leert ons een scheikundeboek – omdat het nogal bros is. Als je er koolstof aan toevoegt, wordt het hard en veerkrachtig, en dan heet het staal. staalsterk kunnen zeggen, omdat staal veel sterker is dan ijzer.
In algemeen is RVS (540 - 750 N/mm²) sterker dan S355 (510 - 680 N/mm²) en S235 (360 - 510 N/mm²). Wordt echter een hoogsterkte staal ingezet dan zal deze sterker zijn dan RVS. RVS is vaak een taaier materiaal dan staal. Dit is ook de reden waarom het over het algemeen minder goed te verspanen is.
Gehard stalen kettingen zijn te herkennen aan de platte schakels in de ketting: door de schakels plat te walsen wordt het staal harder. Die schakels kunnen zilverkleurig of goudkleurig zijn.
Het belangrijkste verschil tussen metaal en staal ligt in hun samenstelling en eigenschappen. Metaal is een overkoepelende term die verwijst naar een breed scala aan elementen, terwijl staal specifiek verwijst naar een legering van ijzer en koolstof.
Wat is stainless steel? Stainless Steel is de Engelse benaming voor RVS of roestvrij staal en wordt in de volksmond ook vaak inox genoemd.
Stainless steel is roestvrij, wat betekent dat het bestand is tegen roest en corrosie. Dit zorgt ervoor dat je rvs sieraden er lang mooi uitzien en niet snel beschadigen door oxidatie of water. Roestvrij staal is ook ongelakt, waardoor het niet kan schilferen of verkleuren.
Een goede waterverdrijvende multispray, zoals WD-40, maakt het verwijderen van beginnend roest kinderspel. Spray het voorwerp goed in en laat het goedje maximaal 24 uur intrekken.
Aluminium staat bekend als een niet-roestend metaal. Maar wat velen niet weten is dat aluminium wél corrosie kent. De corrosie op aluminium is echter juist gunstig voor de levensduur van het materiaal. Het aluminium oppervlak reageert op de invloeden van buitenaf, zoals vocht en zuurstof.
Roestvast staal is zeer goed bestand tegen corrosie door zout water, maar zal uiteindelijk gaan roesten en corroderen als het langere tijd rechtstreeks aan zout water wordt blootgesteld.
Toch zijn er vier onedele metalen die wel reageren, maar daardoor meteen de rest van het metaal afsluiten. Zo kan de corrosie niet verder plaatsvinden. Het gaat om aluminium, tin, chroom en zink.
Het edelmetaal reageert niet met water of zuurstof. Daarom roest of verkleurt het niet.
Staal heeft zeer gunstige eigenschappen ten aanzien van vermoeiing. Staal is niet gevoelig voor galvanische corrosie en het materiaal is goed lasbaar. Een thermisch verzinkte mast heeft een onderhoudsvrije levensduur van minimaal 40 jaar.Een goed geconserveerde mast heeft veelal een oneindige levensduur.
De nikkellegeringen en roestvast staal als groep zijn zeer goed bestand tegen uniforme corrosie en tegen aantasting bij hoge stroomsnelheden in zeewater.
Gegalvaniseerde en RVS schroeven
Voor buiten is het van belang dat de schroeven niet gaan roesten. Daarom kun je kiezen voor gegalvaniseerde schroeven. Deze schroeven zijn bedekt met een laag metaal, wat in veel gevallen zink is.
Carbon staal is een speciaal soort staal met een hoog koolstofgehalte. Hierdoor blijft het lemmet van het mes langer sterk en heeft het een hoge hardheid. Dit materiaal heeft in gebruik ook een keerzijde. Door het hoge percentage koolstof in het lemmet van deze messen is het erg gevoelig voor roesten.