De enige reden waarom de astronauten in hun ruimtestation vrij kunnen rondzweven is dat ze samen met hun voertuig om de aarde bewegen (of eigenlijk: vallen en stapjes opzij doen, net als de maan). De astronauten zijn dus niet gewichtloos – dat kan helemaal niet – maar bewegen in vrije val.
Het ontbreken van de zwaartekracht wordt ook wel gewichtloosheid genoemd. Het lijkt op zweven, op het gevoel dat je krijgt, als je in een achtbaan plotseling naar beneden suist. De astronauten aan boord van het Internationale Ruimtestation zijn in een voortdurende vrije val.
Kort antwoord: Omdat het ruimtestation continu in vrije val verkeert.
De zwaartekracht die een astronaut op zijn lichaam voelt is in de ruimte (vrijwel) hetzelfde als op aarde. Vergelijk het met een lift waarvan je de kabels doorsnijdt (en even snel alle lucht uit de schacht pompt). Je valt dan samen met de lift naar beneden, en voila, je 'zweeft'!
Zondeeltjes reizen rechtuit. Er zijn onderzoekers die de grens trekken op 118 kilometer. Op grotere hoogten bewegen geladen deeltjes van de zon zich rechtuit, eronder schieten ze door botsingen met luchtdeeltjes alle kanten op.
We voelen vrijwel niets van het feit dat de Aarde roteert: we worden niet van de planeet af geslingerd, we vallen niet om en bomen groeien niet scheef. De reden hiervoor is dat het effect van de zwaartekracht door de grote massa van de Aarde veel sterker is dan dat van de centrifugaalkracht als gevolg van haar rotatie.
Het absolute nulpunt of nul Kelvin, is min 273 graden Celsius, de temperatuur waarop atomen in theorie volledig zouden moeten stoppen met bewegen. Met een temperatuur van 100 nanoKelvin zijn de BEC's in het ISS kouder dan de gemiddelde temperatuur in de ruimte, waar het zo'n 3 Kelvin is of -270 graden.
Astronauten kunnen hun slaapzakken aan een muur of een plafond vastmaken en overal slapen, zolang ze niet rond zweven en ergens tegenaan botsen. Op het internationale ruimtestation ISS slapen de meeste bemanningsleden in hun eigen kleine cabines.
De drankjes variëren van koffie, thee en sinaasappelsap tot vruchtendrankjes en limonade. Voor de astronauten is het net zo belangrijk om genoeg calorieën, vitaminen en mineralen binnen te krijgen als voor de mensen op aarde. Ze moeten minstens 2000 calorieën per dag eten.
Volgens meteorologen begint de ruimte overigens pas op 10.000 kilometer: daar eindigt namelijk de atmosfeer. Volgens sommige natuurkundigen begint de ruimte op 20 miljoen kilometer afstand: vanaf daar heeft de zwaartekracht van de aarde niet meer de overhand.
Je lichaam zal, wegens het gebrek aan zuurstof, immers niet vergaan. Al naargelang de temperatuur waar je mee te maken krijgt zal je stoffelijk overschot bevriezen of mummificeren, en in nagenoeg perfecte staat duizenden jaren door de ruimte dwarrelen.
Door de zwaartekracht moet ons lichaam op aarde een verrassende hoeveelheid werk verrichten, zelfs als je op de bank in één keer een hele tv-serie bekijkt. Maar in de ruimte is die zwaartekracht vrijwel verdwenen, waardoor spieren slap en botten bros (en daardoor breekbaar) worden.
Er zijn verschillende trainingsmachines aan boord van het ISS die de astronauten gebruiken. Er zijn onder andere twee loopbanden, een apparaat voor weerstandsoefening en een fietsmachine (ergometer). Bij alle oefeningen moeten de astronauten zichzelf vastzetten aan de machine, zodat ze niet wegdrijven!
Als aardbewoners vinden we zitten, lopen, dingen oprapen en in bed liggen heel gewoon. Maar in de ruimte is dat allemaal niet mogelijk. Is een ruimtevaartuig eenmaal in een baan rond de Aarde, dan is alles erbinnen gewichtloos. Alles wat niet is vastgemaakt, zweeft dan.
Ruimtepakken zijn zwaar. Op het pak staat vermeld dat het een massa heeft van 35 kilo- gram. Een astronaut van 75 kilogram trekt het ruimtepak aan. De massa van de astronaut met pak is 110 kilogram.
Een mens kan g-krachten goed waarnemen vanaf 3g. Bij 6g worden de meeste mensen misselijk, bij 9g raakt men buiten bewustzijn en 14g is dodelijk.
In de ruimte is er ooit een echte aardse maaltijd gegeten. De astronauten die op Eerste Kerstdag 1968 om de maan draaiden, aten kalkoen en appelmoes. Zelfs de meegegeven jus en de gewone lepel bleken geen moeilijkheden te geven.
De smaken van ruimte-eten zijn sterk, want zo ver van de grond proef je minder: het smaakverlies is er nog sterker dan in vliegtuigen. Extra smaakmakers als knoflookpasta, chilisaus en zwarte peper zijn dan ook onmisbaar.
Bent u op zoek naar astronautenvoeding? Neem dan een kijkje op onze drinkvoeding pagina. Bent u specifiek opzoek naar astronautenvoeding van Nutricia? Bekijk dan de Nutricia pagina voor een compleet overzicht.
Maar het is ook een feit dat... de meeste astronauten dat niet doen. De reden is dat douches in de ruimte niet zo bijzonder goed werken. Zoals alles in een baan om de aarde is het water dat uit de douchekop stroomt immers gewichtloos en het zweeft vrij rond in plaats van op het lichaam van de astronaut te stromen.
Meestal slapen de astronauten in een soort slaapzakken, die aan de wanden worden vastgezet, of in een soort kastjes. In de ruimte is er geen zwaartekracht, waardoor je niet het gevoel van boven en beneden hebt. Daarom maakt het niet uit of je rechtop of liggend slaapt.
De astronauten wassen zich met een vochtige doek met wat zeep. Er wordt ook niet afgewassen. Het gebruikte materiaal wordt samengeperst en weggegooid. Het water dat nodig is aan boord van het ISS wordt voor een deel onttrokken aan de lucht en geschikt gemaakt voor gebruik.
Tijdens hun verblijf in het internationale ruimtestation ISS moeten astronauten blijven werken en leven in een omgeving die heel anders is dan hier op aarde. Toch moeten ze zich schoon houden, naar de wc gaan, eten en drinken, en fit en gezond blijven.
In zo'n situatie is het onmogelijk om te overleven. Maar wanneer medische hulp stand-by is en de luchtdruk geleidelijk afneemt, kan een mens het net een minuut in een vacuüm volhouden.
"Astronauten blijven nu ongeveer een half jaar in de ruimte. Dat heeft te maken met de houdbaarheid van de Sojoez-capsule. Die moet op een gegeven moment vervangen worden vanwege het slechter worden van de batterijen en de brandstof voor de stuurraketjes."