Van een dramatische gebeurtenis breekt je hart natuurlijk niet letterlijk in tweeën, maar het kan wel degelijk van slag zijn. Hevige emoties veroorzaken soms een ontsteking aan het hart, waardoor je je heel beroerd kunt voelen. Ivo van der Bilt deed tien jaar onderzoek naar dit gebrokenhartsyndroom.
Bij 1 op de 100 mensen die zich in het ziekenhuis melden met een acuut hartinfarct, blijkt er in werkelijkheid sprake te zijn van een 'gebroken hart' door verdriet of andere stress. 'Je hoeft overigens niet bang te zijn dat je het gebroken-hart-syndroom krijgt wanneer je een blauwtje loopt.
Je hart kan echt gebroken worden
De medische naam hiervoor is Takotsubo Cardiomyopathie. Dit syndroom kan veroorzaakt worden door acute emotionele stress, bijvoorbeeld een relatiebreuk. De symptomen lijken heel erg op een hartaanval, zoals pijn in de borst en moeite met ademen.
"Bij een gebroken hart knijpt de onderkant van het hart niet of nauwelijks samen. Het hart krijgt dan de vorm van een Tako-tsubo. De oorzaak kan liefdesverdriet, het plotseling overlijden van een dierbare of plotseling heftige pijn zijn, maar ook het winnen van een loterij kan acute heftige emotionele stress geven.
Het takotsubo-syndroom (TTS), ook wel het 'gebroken hart-syndroom' genoemd, ontstaat na een heftige negatieve emotionele gebeurtenis. De hartspier verzwakt, met pijn op de borst, ademnood en soms een hartaanval. Een nieuwe studie toont dat dit ook kan gebeuren na een zeer positieve gebeurtenis.
"Je hart krijgt een opdonder bij hevige emoties." Van een dramatische gebeurtenis breekt je hart natuurlijk niet letterlijk in tweeën, maar het kan wel degelijk van slag zijn. Hevige emoties veroorzaken soms een ontsteking aan het hart, waardoor je je heel beroerd kunt voelen.
Je kunt door de acute stress die je na een breuk ervaart daadwerkelijk last hebben van een gebroken hart (het syndroom stress cardiomyopathie) en hiermee in het ziekenhuis belanden, maar dit syndroom is zeldzaam. In het brein veroorzaakt liefdesverdriet dezelfde klachten als depressie, cocaïneverslaving en griep.
De pijnreactie wordt veroorzaakt in de interne cingulate cortex (emotionele hersendeel) van ons brein. Zowel fysiek- en emotionele pijn komen terecht op deze plek. Daardoor kan liefdesverdriet ook echt tot lichamelijke klachten leiden.
Lichaam en brein reageren op de stress die een relatiebreuk kan veroorzaken. Mensen met stress kunnen minder eetlust hebben, slechter slapen, maag- en darmklachten of hoofdpijn krijgen. Daarnaast zijn er allerlei mentale klachten zoals gevoelens van angst, onzekerheid, een opgejaagd gevoel en negatieve gedachten.
Een break-up is nooit leuk, en liefdesverdriet verwerken kan lastig zijn. Liefdesverdriet is soms zelfs gevaarlijk. In je brein kan liefdesverdriet namelijk dezelfde gevoelens en klachten opwekken als bij griep, depressie of zelfs een cocaïneverslaving.
De dwangmatige gedachten zorgen dat je niet kunt ontspannen. Je raakt gestrest. Dat heeft zijn weerslag op je lijf: je kunt moeite hebben om te slapen of slaapt juist heel veel, je kunt kortademig raken en je eetlust verliezen.
Takotsubo-cardiomyopathie of "Broken Heart Syndrome" is wanneer de hartspier plotseling verzwakt raakt. Het treedt meestal op na ernstige emotionele of fysieke stress. De aandoening is tijdelijk en de meeste mensen herstellen binnen twee maanden.
Volgens onderzoekers is het niet ondenkbaar dat een woede-uitbarsting het risico op een hartaanval in de daaropvolgende uren verhoogt, al kan men dit niet met zekerheid aantonen. Wanneer rekening gehouden wordt met bijkomende risicofactoren (roken, alcohol, overgewicht) zou dit risico veel kleiner zijn.
Emotionele pijn is pijn die zich uit via je emoties. Denk hierbij aan intens verdriet, angst of woede. Eigenlijk is emotionele pijn iets heel normaals. Wanneer jij iets of iemand verliest, dan is het normaal dat je hierom rouwt.
Bij hartkramp heeft u korte aanvallen van een drukkend, pijnlijk of benauwd gevoel in uw borstkas. U krijgt de klachten als u zich inspant, bij kou, na vet eten of bij emoties. Uw hart krijgt even te weinig zuurstof. De klachten zijn meestal in een paar minuten over.
Als je verdriet maar niet overgaat, of als je vaak zomaar verdrietig bent zonder duidelijke aanleiding, dan ben je misschien depressief. Doe de depressietest om te ontdekken of dat zo is.
Na verloop van tijd worden het onverwerkte emoties. Dat uitgestelde en onverwerkte emoties op de achtergrond veel energie vragen, wordt vaak minder goed beseft: het zijn verborgen energieslurpers en kunnen leiden tot een lusteloos gevoel en allerlei ander ongemak.
Als u zich echter vaak verdrietig en somber voelt, en de klachten langer dan twee weken voortduren, kunt u te maken hebben met een depressie. Het is belangrijk de depressieve klachten tijdig te herkennen. Zodra u weet wat er aan de hand is, kunt u er zelf iets tegen ondernemen of u kunt hulp zoeken.
Vrijwel elke emotie veroorzaakt meer activiteit in de borst: een blijk een versnelde hartslag en ademhaling. Dat mensen het hoofd ook vaak rood inkleuren duidt op activiteit van de gezichtspieren, maar ook op veranderingen in gedachten en gevoelens.
Jezelf helen: associëren en doorvoelen
Associëren op de klacht is dus de eerste belangrijke stap om jezelf te helen. Daarna komt het erop aan om het signaal dat je lichaam je geeft ook te doorvoelen. Om even in de pijn of irritatie die je voelt te duiken, in plaats van deze te negeren.
Van emotionele gebeurtenissen kun je soms slecht slapen. Het is heel normaal dat je gaat piekeren en woelen als je boos of verdrietig bent. Maar ook als je juist blij en opgewonden bent. Bijvoorbeeld over je diploma-uitreiking, als je op vakantie gaat, of de eerste dag op je werk.
Maar mannen blijken nog veel langer last te hebben van pijn na een relatiebreuk dan vrouwen. Dat trauma kan soms jaren aanslepen en zelfs decennia later nog de kop opsteken, blijkt uit onderzoek. Dat is zelfs het geval als ze zelf de relatie beëindigen en ze daar achteraf wat spijt over hebben.
Als die persoon zijn diepste gevoelens met je deelt en zich hierbij op zijn gemak voelt, is dat ware liefde. Als die persoon het prima vindt als hij er niet perfect uitziet, of als hij struikelt of een beetje eten tussen zijn tanden heeft, voelt hij zich zodanig op zijn gemak bij je dat je hem helemaal mag zien.
Mensen die aan een gebroken hart overlijden zijn meestal zwakkere patiënten of mensen die naast een gebroken hart een ziekte hebben. Over het algemeen gaat een gebroken hart na een paar weken vanzelf weer over. Toch wordt een gebroken hart door beter onderzoek de laatste jaren steeds vaker herkend.