Doodstraf per staat23 van de 50 staten hebben de doodstraf afgeschaft. In Californië, Oregon en Pennsylvania heeft de gouverneur een tijdelijke pauze op het uitvoeren van de doodstraf ingesteld. In staten die nog wel gevangenen ter dood brengen, is een dodelijke injectie de gebruikelijke methode.
Landen die de doodstraf nog hebben zijn onder andere Saudi-Arabië, de Verenigde Staten, Noord-Korea, Japan, Irak, Belarus en Myanmar.
In Amerika zijn er nog 27 staten die de doodstraf hebben. Ruim 2500 mensen wachten op voltrekking, waarvan dus zo'n 50 in een federale gevangenis. Vorig jaar werden in vijf staten zeven executies uitgevoerd, het laagste aantal in twintig jaar.
Processen die tot de doodstraf leiden, kosten er gemiddeld 1,1 miljoen dollar meer dan andere zaken. Ook in andere staten is het verschil enorm. In Washington kostte een proces dat uitmondt in de doodstraf in 2007 gemiddeld 467.000 dollar meer dan andere zaken. In Texas bedraagt de meerprijs zelfs 2,3 miljoen dollar.
Sinds de Grondwetsherziening van 1983 staat in artikel 114 van de Grondwet dat de doodstraf niet meer kan worden opgelegd.
Veruit de wreedste methode van executeren behoorde echter toe aan de oude Perzen. Zij bedachten namelijk de praktijk genaamd 'scaphisme', dat is afgeleid van het Griekse woord voor 'uitgehold'. Bij deze methode werd het slachtoffer vastgebonden in een overdekte boot, waarbij alleen zijn hoofd en ledematen uitstaken.
Alle staten in Amerika kampen met begrotingstekorten en de executies zijn peperduur. De doodstraf kost ongeveer vier keer zo veel als een levenslange gevangenisstraf. De grootste kostenpost is de slopende rechtsgang.
Verenigde Staten van Amerika
In de Verenigde Staten verschilt de opvatting van levenslang sterk per staat. Meestal wordt er geen 'levenslang' gegeven, maar een straf die veel langer is dan een normaal mensenleven (bijvoorbeeld 200 jaar voor meerdere moorden).
Gemiddeld zitten terdoodveroordeelden in de VS bijna vijftien jaar in de dodencel. De lange duur van de detentie heeft een aantal redenen. De wettelijke beroepsmogelijkheden nemen veel tijd in beslag.
Nederland is het enige land in Europa waar levenslang ook echt levenslang betekent. De levenslange gevangenisstraf werd in 1878 ingevoerd nadat in 1870 de doodstraf werd afgeschaft.
De doodstraf bestaat nog in Afghanistan, Bahrein, Bangladesh, Brunei, China, India, Indonesië, Iran, Irak, Japan, Jordaan, Noord-Korea, Zuid-Korea, Koeweit, Laos, Libanon, Maleisië, de Malediven, Myanmar, Oman, Pakistan, Palestina, Qatar, Saoedi-Arabië, Singapore, Sri Lanka, Syrië, Taiwan, Tajikistan, Thailand, de ...
Overheden doden mensen voor uiteenlopende misdrijven – soms zelfs voor handelingen die helemaal geen misdaden zijn. Regeringen die de doodstraf toepassen, stellen dat zij op deze manier ernstige misdrijven voorkomen en voor gerechtigheid zorgen. Zij geloven dat de staat het recht heeft burgers te doden.
In China kan de doodstraf worden toegepast door middel van de kogel of een dodelijke injectie.
Het merendeel van de executies wereldwijd vindt plaats in Azië. China is het land dat de meeste executies uitvoert. In Iran en Saoedi-Arabië worden ook veel executies voltrokken. In 2017 werd in Mongolië de doodstraf afgeschaft.
In twintig landen werden 883 personen terechtgesteld, het hoogste aantal in vijf jaar. Het werkelijke aantal is fors hoger omdat China niet is meegeteld. Dit blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van Amnesty International naar de doodstraf. China staat op de eerste plaats met duizenden executies.
De meeste landen in Europa hebben de doodstraf als zwaarst mogelijke straf in de loop der tijd afgeschaft. Anno 2023 wordt zij alleen nog in Wit-Rusland daadwerkelijk voltrokken.
Dit ter vervanging van de doodstraf, die tot die tijd gold. Je zou denken dat men vond dat de doodstraf te heftig was en daarom werd afgeschaft, maar niets is minder waar! Iemand levenslang opsluiten tot de dood erop volgt vond men juist erger dan de doodstraf.
Tijdelijke of levenslange gevangenisstraf
Een gevangenisstraf kan tijdelijk zijn (maximaal 30 jaar). Of levenslang. De levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die Nederland kent. Een rechter kan voor de zwaarste misdrijven een levenslange gevangenisstraf opleggen.
Voor moord kan een levenslange gevangenisstraf worden opgelegd of een maximale tijdelijke gevangenisstraf van 30 jaar. Voor doodslag is de maximale gevangenisstraf 15 jaar. Indien er sprake is van nog een ander strafbaar feit dat bewezen wordt verklaard, dan kan deze straf met maximaal 1/3 worden verhoogd tot 20 jaar.
De doodstraf is een wettelijke bestraffing voor veroordeelden in 27 van de 50 Verenigde Staten van Amerika.
Langste gevangenisstraf
De langste gevangenisstraffen die voor zover tot op heden zijn opgelegd zijn die aan de Amerikanen Darron Bennalford Anderson (10.750 jaar in 1997) en Dudley Wayne Kyzer (10.000 jaar + 2 maal levenslang in 1981).
Als iemand bijvoorbeeld een dubbele moord pleegt met voorbedachte rade kan diegene dus twee keer levenslang krijgen. Volgens de strafadvocaat is het getal 175 vrij willekeurig tot stand gekomen. "Eerst zou het OM 125 jaar als maximum vragen", zegt Stapert. "Maar er kwamen steeds meer slachtoffers naar voren.
In 1870 werd de doodstraf in Nederland na een debat van zeven dagen in de Tweede en Eerste Kamer uit het gewone strafrecht gehaald door het invoeren van een nieuwe wet door minister Van Lilaar. De straf werd "wreed en onbeschaafd" gevonden. In de tien jaar daarvóór was de doodstraf overigens al niet meer uitgevoerd.
Sinds 1993 is in Marokko niemand meer geëxecuteerd. De laatste persoon die in Marokko voor het vuurpeloton – de wettelijk vastgelegde executiemethode – stond, was een meervoudige verkrachter. Sindsdien betekent een terdoodveroordeling in Marokko in de praktijk levenslange opsluiting.