Hooibroei is de benaming voor een biochemisch, exotherm proces, waarbij een hoeveelheid hooi of ander organisch materiaal (uiteindelijk) tot zelfontbranding komt. Hierbij kunnen complete boerderijen afbranden. Doordat hooi vaak opgeslagen wordt in de nabijheid van vee wordt dan ook snel dit vee bedreigd bij een brand.
Hooi kan bij hooibroei door spontaan verlopende fermentatieprocessen in brand raken, fermentatie vindt plaats onder invloed van micro-organismen wanneer het hooi vochtig is.
Broei ontstaat door een natuurlijke opwarming van samengepakt hooi of stro. De stijgende temperatuur kan leiden tot zelfontbranding. Ook als er geen brand ontstaat, kunnen de gevolgen van broei nadelig zijn. Want de voedingswaarde van het hooi vermindert door stijging van de temperatuur.
Bij 40 tot 60 graden is er vaak sprake van geen of matige broei. Daarboven wordt dringend aanbevolen dagelijks de stro- of hooiopslag te controleren en de verzekeraar in te lichten. Bij een temperatuur van 70 graden of meer moet direct de brandweer worden ingeschakeld.
Zelfontbranding door broei komt voor bij allerlei verschillende materialen en zowel bij vaste stoffen als bij vloeistoffen. De temperatuur van een materiaal stijgt, zonder warmte uit de omgeving op te nemen. Dit is het gevolg van een zogeheten 'exotherme reactie'. Dat is een chemische reactie waarbij warmte vrijkomt.
De warmte die wordt gegenereerd kan in het natte hooi nergens naartoe en verhit dus het hooi zelf. Door deze verhitting neemt de activiteit van micro-organismen nog sneller toe, zodat het proces zichzelf in stand houdt en versterkt. Dit uit zich in een typerende, karamel-achtige geur.
In stro ontstaat alleen broei, als in de baal veel onkruid is meegeperst. Pers stro daarom zo veel mogelijk onkruidvrij. Voorkom dat hooi en stro op elkaar worden gestapeld; ook dan kan broei ontstaan.
Omdat het gras nog wat vochtig van aard is moet het stevig en luchtdicht verpakt worden om het ruwvoer goed te conserveren. Door het insealen wordt het fermentatieproces geremd wat ervoor zorgt dat het natte gras geconserveerd wordt. Onverpakt kuilgras bestaat dus niet, dan is het eigenlijk traditioneel hooi.
Het hooi is droog genoeg als het minimaal 80% droge stof bevat. Het vochtgehalte kun je bepalen door het uitvoeren van een ruwvoeranalyse, maar gebeurt in de praktijk vaak op gevoel. Als de temperatuur van het hooi erg oploopt (boven 65 graden) dan begint de situatie gevaarlijk te worden.
Stapel ze niet te dicht op elkaar, zodat er wat lucht tussen de balen kan komen. Houd het hooi en stro uit de buurt van vrachtwagens, machines, warmtebronnen en brandversnellers zoals benzine. Als u buiten stapelt, zoek dan een open, goed gedraineerde en zonnige plek.
Het weer laat het niet altijd toe om hooi onder de ideale omstandigheden van 13 tot 15% vochtgehalte te persen. Hooi boven 17% geeft broei en stof en verliest voedingswaarde en smakelijkheid.
Onder optimale omstandigheden kan het vochtgehalte, in 5 à 8 maanden, gereduceerd worden tot <35%. Gecontroleerde broei werkt beter in de winter dan de zomer, omdat er een grotere vochtuitwisseling is door het grote temperatuurverschil. De start van het broeiproces wordt vooral bepaald door biologische factoren.
Als er plastic om heen zit, is het stofvrij want schimmelvrij. In droog hooi bestaat toch vaak het gevaar van schimmel(stof)vorming.
Het beste is om hooi droog te bewaren in een loods, zoals een hooischuur. Wanneer het hooi nat wordt is de kans op schimmels groot met als resultaat dat het hooi niet meer gevoerd kan worden. Let daarbij ook op eventuele ongedierte.
Hooi is gedroogd gras en is daarom soms ook wat groenachtig gekleurd. Hooi wordt gebruikt als voedsel voor heel veel dieren denk bijvoorbeeld aan paarden, maar ook konijnen. Stro is een verzameling van stengels van graan en heeft daarom ook een grovere structuur.
Je kunt ook nog kijken of het te gebruiken is om de stal mee op te strooien. Er is recent onderzoek naar gedaan dat oud hooi wel veel vitamines verloren heeft, maar geen suikers! Dus oud hooi aan hoefbevangen paarden geven heeft niet meer nut dan jonge oogst.
Voordroog maaien en hooien
Door het hoge vochtgehalte (ca. 25-30% vocht) kan een aangebroken baal kuil gaan schimmelen. Zorg ervoor dat een aangebroken baal voordroogkuil binnen 4 à 5 dagen wordt verbruikt. In de warme zomermaanden kan de houdbaarheidstermijn van een aangebroken baal nog kleiner zijn door broei.
Zolang het droog heeft gelegen kun je het jaren "goed'' houden. Hou er rekening mee dat vitamines/mineralen wel (sterk) verminderd zullen zijn. Begin de winter voerde ik hooi van 2011, nu van 2012. Ik heb enkele jaren terug nog hooi gevoerd wat 10 jaar oud was.
45 % droge stof) en bij de hooiwinning (ca. 65 % droge stof) (6). Hierbij werd zo mogelijk één keer per dag geschud. Er wordt echter nog vaak geadviseerd twee maal per dag te schudden om de droog- snelheid nog meer te bevorderen.
Re: zitten er nadelen aan nat hooi voeren? Nee, er zitten geen nadelen aan! Wanneer je zelfs rijk hooi minimaal 20 minuten weekt in water is het grootste gedeelte van het fructaan er uit. Ga je het heel lang weken moet je er wel rekening mee houden dat ook goede voedingsstoffen er uit gaan.
gemiddelde prijs voor een baal hooi? kost minstens $20 per baal.
Schimmelig hooi kan ontstaan als het product na het oogsten te lang aan slechte weersomstandigheden is blootgesteld. Dit zorgt er ook voor dat het hooi allerlei waardevolle voedingsstoffen verliest. Door schimmel aangetast hooi is een slecht product en bepaald geen verborgen gebrek.
Het stro moet goed droog zijn, met een vochtgehalte van ca. 12 tot 15 %.
Brand die ontstaat doordat (organische) materialen tot zelfontbranding komen, noemen we brand door broei. Dit is een chemische reactie die ervoor zorgt dat er warmte vrijkomt. Hierdoor stijgt de temperatuur van het materiaal.