Tot 1990 werd asbest regelmatig toegepast in en om woningen, vaak in de vorm van asbesthoudend beton. Asbest zit in cement, vinylzeil en in sommige oude huishoudelijke apparaten.
Asbest herkennen in vensterbanken
Vensterbanken in gebouwen van voor 1993 kunnen asbestvezels bevatten. Asbesthoudende vensterbanken zijn gemaakt van kunstmarmer of asbest cement, te herkennen aan de grijze kleur of honingraatstructuur.
Hoe kan ik Asbest Herkennen
Tot 1 juli 1993 is in en om veel huizen Asbest toegepast. Vaak in de vorm van Asbesthoudend cement. Asbestcementplaten bevinden zich het meest in gevels, het dakbeschot, in en rondom schoorstenen, in of bij de cv-installatie, op galerijen van flats en als golfplaat op schuren en garages.
Waar kun je asbest in huis vinden? Asbest kan op allerlei plekken in huis zitten. Je kunt het bijvoorbeeld vinden in plafondplaten, zachtboard platen, platen achter de cv-ketel, een schouw of vensterbank van imitatiemarmer ('nepmarmer'), afvoerbuizen van cement, vloerzeil en de kit van kozijnen.
Vroeger werd asbest gebruikt in stucwerk om deze te verstevigen en niet enkel omwille van de brandweerstand van asbest. Pleisterwerk met asbest kan je dus in alle ruimtes vinden. De meeste kans is onder daken of op verdiepingen waar men de asbesthoudende stucwerk gebruikte om kamers met af te werken.
Bij de gemeente kun je de bouwvergunning van je huis opvragen. Daar horen bouwtekeningen bij. Die tekeningen kunnen een indicatie geven dat er asbest verwerkt is in het bouwmateriaal. De architect schrijft voor welk materiaal gebruikt moet worden bij de bouw.
Er zit een lange tijd tussen het inademen van asbestvezels en het krijgen van kanker, gemiddeld ongeveer 40 jaar. Hierdoor neemt het aantal mensen met kanker door asbest nog steeds toe. Iemand die zijn hele werkzame leven veel asbestvezels inademt, loopt een groot risico op kanker door asbest.
Longkanker kan al na tien jaar ontstaan na het inademen van asbest. Hoe meer asbestvezels u heeft ingeademd, hoe groter de kans. Als u rookt loopt u nog meer risico.
Hoe gevaarlijk is asbest? Alleen de losse asbestvezels die in de lucht zweven en die je in kunt ademen, zijn schadelijk. Iemand die langdurig veel asbestvezels inademt, kan longkanker of longvlieskanker (mesothelioom) krijgen. Het inademen van veel vezels komt vooral voor in binnenruimtes.
En de vezels die in je longen terecht zijn gekomen, kunnen er niet meer worden uitgehaald. Het enige én het beste wat je kunt doen, is je niet ongerust maken. De kans dat je later kanker krijgt als je een keer meer vezels hebt ingeademd is heel klein.
De eerste symptomen van de ziekte verschijnen vaak pas tientallen jaren na de blootstelling aan asbest. De symptomen die bij asbestziekten kunnen voorkomen zijn moeilijkheden bij het ademhalen, hoesten, pijn op de borst of in de schouderbladen, vocht achter de longen of in de buikholte, koorts en gewichtsverlies.
Asbest heeft helaas geen specifieke geur, eigenlijk is het geurloos. Ook bij het vrijkomen van asbest bij bijvoorbeeld een brand kun je asbest niet ruiken. Dit komt omdat asbest zeer goed tegen hoge temperaturen kan en dus niet verbrand, meestal verbrand alleen de grondstof waar het asbest in verwerkt zit.
De gemeente of omgevingsdienst informeert en handhaaft
Uw gemeente of omgevingsdienst kan zelf extra regels vaststellen. Vraag daarom altijd naar de regels rondom asbest bij uw gemeente of omgevingsdienst. De gemeente of omgevingsdienst kan u een boete geven of met een dwangsom dwingen om uw asbestdak te verwijderen.
Asbest kennen we vooral van de golfplaten die asbestcement bevatten maar asbest kwam in veel toepassingen voor: asbestcement: golfplaten, buizen, lichten, rioleringen,… asbest boards: dakbeschot, plafondplaten, afdichtingen, … asbestkoord: afdichtingsmaterialen, handschoenen, mutsen, kleding, kabels, verpakkingen, …
Eternit is een speciaal soort middel wat gemaakt is van een mix tussen cement en asbest. Dit middel maakt het lastig om het asbest nog te herkennen. Asbest is daarentegen een zeer puur product, het is een bepaalde samenstelling van vezels die vaak te vinden is bij oudere daken.
Ook werd asbest vroeger gebruikt om huizen te isoleren. In eerste instantie leek asbest zich daarvoor uitstekend te lenen, het kan immers uitstekend tegen water. Later werd duidelijk dat er ook grote nadelen verbonden zijn aan de toepassing van asbest in producten.
Wereldwijd worden jaarlijks naar schatting 125 miljoen mensen blootgesteld aan asbest op de werkplek. Jaarlijks sterven wereldwijd ruim 107.000 mensen aan asbestgerelateerde ziekten zoals buikvlies- of borstvlieskanker (mesothelioom), longkanker en stoflongen (asbestose).
Als asbest toch breekt of afbrokkelt, loop dan niet door het poeder en de brokjes naar een andere ruimte. Veeg de resten op met een natte dweil. Gebruik geen stofzuiger. Een stofzuigerzak vangt wel vezels wel op, maar door het bewegen van de stofzuigermond stuiven juist veel vezels weg.
Hoe herken je asbest in pleisterwerk? Oud pleisterwerk of pleisterwerk met asbest is te herkennen aan de bruine laag op het pleisterwerk en de aanwezigheid van de bestanddelen strovezels en/of paardenhaar. Strovezels zijn niet zichtbaar met het blote oog en worden aldus vaak over het hoofd gezien.
FFP3 asbest masker
FFP3 maskers, zoals de 3M 8835+ en de 3M aura 9332+, zijn inzetbaar tegen asbestvezels. Houd er rekening mee dat deze alleen geschikt zijn voor kortdurende werkzaamheden. Daarnaast moet de drager een gladgeschoren gezicht hebben omdat baardgroei de aansluiting op het gelaat belemmert.
De hoofdregel is dus dat alleen een gecertificeerd bedrijf asbest mag verwijderen. Bepaalde strikt omschreven toepassingen mag een particulier zelf verwijderen. Deze staan opgesomd in artikel 4 van het Asbestverwijderingsbesluit. Ook dan moet u altijd minimaal 5 dagen van te voren melding doen bij de gemeente.
Crocidoliet en amosiet zijn de twee gevaarlijkste vormen van asbest – ze vormen het grootste risico voor de gezondheid bij inademing van de vezels.
Voor het verwijderen van asbest mag alleen een stofmasker gebruikt worden die voldoet aan de FFP3 kwaliteit, zoals de 3M 8835+. FFP3 stofmaskers bieden effectieve bescherming (tot 50 keer de grenswaarde) tegen stofdeeltjes van giftige tot zeer giftige stoffen.
Asbest verwijderen is niet verplicht; je bent als huiseigenaar zelf verantwoordelijk voor het asbest in je woning. Wel kan de gemeente je dwingen maatregelen te nemen als er sprake is van losgebonden asbest of asbest in heel slechte staat. In deze gevallen moet je het asbest afschermen of laten verwijderen.
Hoe lang is asbest toegepast en sinds wanneer is het verboden? Asbest is met name na de oorlog veel toegepast, zo tot aan de jaren '80. Losgebonden asbest, zoals niet-hechtgebonden brandwerend board, is vanaf 1983 vrijwel niet meer toegepast.