Spelt en tarwe zijn graansoorten die nauw met elkaar zijn verwant. Dit kun je al zien aan de Latijnse naam die beiden hebben; spelt heet ook wel Triticum aestivum subspecie spelta en tarwe Triticum aestivum L. Spelt wordt beschouwd als een primitieve tarwesoort.
Speltbrood niet glutenvrij!
Speltbrood wordt gebakken van het oergraan spelt (Triticum Spelta), welke nauw verwant is aan het huidige broodtarwe (Triticum Aestivum). De eiwitten van deze twee graanrassen lijken dus erg op elkaar. Om die reden kunnen veel mensen met een allergie voor tarwe ook geen spelt verdragen.
Spelt vs tarwe
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat zowel spelt als tarwe afstammen van emmertarwe. Dit betekent dat er genetisch geen verschil is. De hoeveelheid vezels, zetmeel, gluten en voedingswaarden zijn ongeveer hetzelfde. Omdat de verschillen zo minimaal zijn, is spelt dus niet gezonder dan tarwe.
Waarom staat er spelt(tarwe) op het etiket en niet enkel spelt? Bij de ingrediëntendeclaratie op onze verpakkingen van speltproducten wordt er achter het ingrediënt 'spelt' ook tussen haakjes tarwe benoemd. Wij zijn volgens wetgeving verplicht om te vermelden dat spelt een familiesoort van tarwe is.
Speltbrood en tarwebrood zijn even gezond. In spelt en tarwe zitten ongeveer evenveel koolhydraten, eiwitten, mineralen, vitamines en vezels. Ook speltbrood is verkrijgbaar in de varianten wit, bruin en volkoren. Volkoren is het gezondst.
Ook van Quinoa, boekweit of haver kunt u brood bakken. Omdat dit geen granen zijn bevatten deze broden geen gluten. Daardoor is dit brood ideaal voor mensen met een gluten intolerantie, zoals coeliakie patiënten.
Het fijnste brood voor je darmen is volkorenbrood. Van welk graan dan ook: tarwe, spelt, rogge. Als de hele graankorrel gebruikt wordt, bevat het brood namelijk meer gezonde voedingsstoffen en dus ook meer vezels. En dat hebben je darmen nodig, zeker in geval van verstopping.
Toegelaten: rogge, haver, gerst, spelt, maïs, rijst, soja, boekweit, maniok, sesam, quinoa en hun afgeleiden, tarwevrij brood, beschuit, muesli, havervlokken, koekjes. Niet toegelaten: tarwe(bloem) afgeleiden (zetmeel, griesmeel, vlokken, paneermeel), brood, beschuiten, gebak, koekjes (zoet of zout).
Volkoren- en bruinbrood bevatten veel goede voedingsstoffen. Volkorenbrood is de meest gezonde keuze omdat het de meeste vezels en andere gunstige voedingsstoffen bevat. Brood wordt gemaakt van graan, meestal tarwe. Bij het maken van witbrood wordt alleen de kern van de graankorrel gebruikt.
Speltbrood is een gezondheidshype en supermarkten zoals de Albert Heijn, de Jumbo en de Plus gaan daar bewust op in. Het is bewezen dat speltbrood veel minder snelle koolhydraten bevat dan normaal wit of bruin tarwebrood.
Ja, uit onderzoek blijkt dat spelt meer eiwitten en meervoudig, onverzadigde vetzuren bevat dan tarwe. Het is rijk aan vitamine B3 en bevat meer mineralen dan tarwe, zoals koper, fosfor, magnesium, ijzer en zink. Het voordeel van spelt is dat het beduidend minder phytaatzuur bevat dan tarwe.
Spelt bestaat uit een perfecte mengeling van vitaminen, mineralen, koolhydraten, vetten, eiwitten en ballaststoffen. Spelt is rijk aan aminozuren. Deze wekken de productie van blij makende hormonen op. De gluten in spelt hebben een andere samenstelling dan die in tarwe.
In vergelijking met een sneetje koolhydraatarm brood van 5 tot 7 gram per snee, bevat speltbrood teveel koolhydraten. Echter, speltbrood past prima (net als goed volkorenbrood) in een koolhydraatbeperkt eetpatroon.
Kies bij voorkeur de broodsoorten met veel vezels, deze geven je een prettig, verzadigd gevoel en zijn goed voor je stoelgang. Volkorenbrood bevat veel vezels. Dat kan een fijn of grof volkorenbrood zijn, maar ook meergranenbrood, spelt- of desembrood is er in een volkorenvariant.
Cholesterolwaarden verbeteren. Het eten van voedingsmiddelen die oplosbare vezels bevatten, zoals spelt, vermindert de hoeveelheid cholesterol die het lichaam in de bloedbaan absorbeert. Oplosbare voedingsvezels verlagen zowel lipoproteïne met een totale als een lage dichtheid, of de 'slechte' cholesterol.
Volkorenmeel is het gezondste meel dat van tarwe gemaakt wordt. Hierbij wordt de gehele graankorrel gebruikt, dus juist ook de buitenkant waar alle vitaminen, mineralen en voedingsvezels in zitten. Speltmeel lijkt qua voedingswaarde heel erg op volkorenmeel.
Bruinbrood bevat twee keer zoveel vitamines en mineralen als witbrood en volkorenbrood drie keer zoveel. Witbrood kan in een aantal situaties beter zijn dan volkorenbrood, bijvoorbeeld om suikers snel aan te vullen. Speltbrood is niet gezonder dan tarwebrood. Neem je speltbrood, kies dan voor volkoren.
Gemiddeld eten we namelijk zo'n 134 gram brood per dag. Dat staat gelijk aan 3,5 tot 4 sneetjes. Maar als je kijkt naar onderstaande tabel van het Voedingscentrum ligt dat toch echt op de ondergrens van het advies. Volwassen mannen hebben namelijk zo'n 6 tot 8 sneetjes brood per dag nodig en vrouwen zo'n 4 tot 5.
Idealiter eet een volwassen vrouw zo'n 4 à 5 boterhammen per dag, voor mannen is dat 6 à 8 sneetjes. Jouw kinderen kunnen dagelijks best zo'n 2 à 3 boterhammen eten.
Het verschil met de graansoorten rogge, spelt en tarwe is dat pure haver glutenvrij is. De eiwitten van pure haver hebben een andere aminozuursamenstelling dan de glutenbevattende granen en daardoor leveren ze geen problemen op voor mensen die niet tegen gluten kunnen.
Tarwe-allergie kan zich uiten in huidklachten, angioedeem, maagdarmklachten, luchtwegklachten en anafylaxie. Soms treden klachten bij tarweconsumptie alleen op na inspanning van 10-60 minuten.
Dat komt mede omdat tarwe meer opbrengst levert per hectare dan andere granen. Dat betekent dat je voor dezelfde hoeveelheid spelt een groter teeltoppervlakte nodig hebt. Daarbij komt dat de speltkorrel anders is dan de tarwekorrel. De speltkorrel moet eerst nog gepeld worden.
Een brood van spelt bevat niet minder koolhydraten dan een tarwebrood. De hoeveelheid is met elkaar vergelijkbaar. Speltbrood is dus in basis niét koolhydraatarm, zoals soms gedacht wordt.
Zo is PUUR: Een PUUR speltbrood Een speltbrood wat uitsluitend zuiver speltgraan bevat, een traditioneel oergraan. Het bevat o.a. speltbloem, speltvlokken, gebroken spelt, speltmout en een gedroogd desem op basis van volkorenspelt.