Een autosomaal chromosoom is een chromosoom dat geen geslachtschromosoom is. De autosomen zijn dus gelijk bij de man en de vrouw. Deze 22 chromosomenparen bevatten genen die coderen voor bijvoorbeeld lengte, huidtype en oogkleur.
Niet altijd dezelfde oogkleur
Maar je oogkleur krijg je niet alleen van je ouders. Ook de genen van je (verre) voorouders tellen mee. Daarom kun je een andere oogkleur hebben dan je had verwacht. Je kunt bijvoorbeeld blauwe ogen hebben, terwijl voor zover jij weet blauwe ogen niet in je familie zijn voorgekomen.
Hoewel oogkleur gewoonlijk wordt gemodelleerd als een eenvoudige, Mendeliaanse eigenschap, hebben verder onderzoek en observatie aangetoond dat oogkleur niet de klassieke paden van overerving volgt . Oogkleurfenotypes vertonen zowel epistase als onvolledige dominantie.
Genotype zijn eigenlijk al je erfelijke eigenschappen. Je genen, oftewel je DNA. Dit zijn dus alle eigenschappen die je door kunt geven. Je fenotype daarentegen zijn alle zichtbare, waarneembare eigenschappen van een organisme, bijvoorbeeld haarkleur of oogkleur.
Blauw + blauw = blauw
Als beide ouders blauwe ogen hebben, is de kans erg groot dat hun baby ook blauwe ogen krijgt. Blauw is recessief en komt dus alleen tot uiting als een dominant gen ontbreekt.
Oogkleuren wereldwijd
Groen is het meest zeldzaam. Bruine ogen vind je door de hele wereld, maar is het meest voorkomend in Afrikaanse, Aziatische en Zuid-Amerikaanse landen. Donkerbruine irissen kunnen zwart lijken, lichtbruine irissen hebben vaak een kleur van Whiskey.
Blauwe ogen winnen!
Blijkbaar zijn blauwe ogen wetenschappelijk gezien het meest aantrekkelijk. Onze lijst bestond voor 23,25% uit blauwogige knapperds, terwijl slechts 9% van de mensen blauwe ogen heeft.
Bruine ogen komen het meest voor. Dat is niet vreemd, want bruin is genetisch gezien de dominante oogkleur.
De genen die betrokken zijn bij de productie en distributie van melanine, zoals HERC2 en OCA2 , spelen een belangrijke rol bij het bepalen van de oogkleur. Enkelvoudige nucleotidepolymorfismen (SNP's) in deze genen kunnen leiden tot variaties in oogkleur, waaronder hazel1 3 6.
Je berekent de graad van bloedverwantschap, door te kijken hoeveel genetisch materiaal van twee familieleden hetzelfde is. Je ouders en jij hebben de helft van de genen die je zelf ook hebt. Voor je broers en zussen geldt dat ongeveer de helft van de genen overeenkomt met die van jou.
Ze delen allemaal dezelfde DNA-sequentie, maar hebben allemaal een unieke oogkleur die wordt veroorzaakt door een tijdelijke verstoring van hun epigenetische staat . Deze verstoring verandert de niveaus van Polycomb-gemedieerde onderdrukking van het oogkleurgen.
De twee genen die verantwoordelijk zijn voor je oogkleur zijn OCA2 en HERC2. Beide genen zijn onderdeel van chromosoom 15. Het is goed om te weten dat mensen met twee verschillende kleuren ogen geen andere genen hebben dan de rest, maar dat ze gewoon verschillende versies hebben van dezelfde genen.
Het gey-gen heeft één allel dat groene ogen veroorzaakt en één allel dat blauwe ogen veroorzaakt. Het bey2-gen heeft één allel voor bruine ogen en één voor blauwe ogen.
Als beide ouders bruine ogen hebben, maar ieder ook het gen met de code voor blauwe ogen heeft, is het toch mogelijk dat beiden precies dat gen doorgeven en dus een kind met blauwe ogen krijgen. Die kans is 1 op 4.
Groene ogen
Mensen met deze oogkleur zouden namelijk beschikken over de leiderscapaciteiten van mensen met bruine ogen en over de innerlijke kracht van mensen met blauwe ogen. Bovendien zijn mensen met groene ogen vaak erg creatief.
De meeste mensen met rood haar hebben bruine ogen, en slechts één procent van de roodharigen heeft blauwe ogen. Heb je deze unieke combinatie? Dan ben je de kleinste minderheid van mensen op onze aarde. Rood haar met blauwe ogen wordt dan ook wel human unicorn genoemd.
We worden allemaal ouder en dat merken de meeste mensen voornamelijk in hun lichaam. Inspannende oefeningen gaan niet meer zo vloeiend als vroeger en we hebben meer tijd nodig om tot rust te komen. Net als de rest van je lichaam, veranderen ook je ogen naarmate je ouder wordt.
Bruine ogen zijn dominant , dus als je van de ene ouder een gen voor hazelnootkleurige ogen hebt geërfd en van de andere ouder een gen voor bruine ogen, dan zal het gen voor bruine ogen dominant zijn en zul je bruine ogen hebben.
Veel baby's hebben in het begin lichtgekleurde ogen, maar de iriskleur blijft zich maanden na de geboorte ontwikkelen. Sommige baby's worden geboren met blauwe ogen, maar anderen worden geboren met bruine of hazelnootkleurige ogen . In feite komen blauwe ogen misschien iets minder vaak voor dan je denkt.
Bruine ogen hebben het meeste pigment, blauwe ogen het minste en groene ogen zitten ertussenin. Bruin is wereldwijd de meest voorkomende oogkleur, gevolgd door blauw, grijs en de zeldzaamste oogkleur is groen.
Bruine ogen, blauwe ogen, zwarte ogen, groene ogen, grijze ogen, hazelnootkleurige ogen en paarse ogen… Er zijn zo veel prachtige oogkleuren – en wij houden van ze allemaal!
Als we de erfelijk van oogkleur simpeler voorstellen dan die is, door te doen alsof één gen bepalend is, dan kun je stellen dat de oogkleur bruin is dominant over blauw. Groen zit daartussenin. Dit betekent dat als je van je ene ouder een blauw gen erft en van de ander een bruin gen, jouw ogen in principe bruin zijn.
Er is onderzoek gedaan. Volgens Vision Direct vallen we massaal voor blauwe ogen. Om dit te kunnen concluderen, hebben ze naar de lijsten van 100 knapste mannen en vrouwen gekeken. De oogkleuren zijn bij elkaar opgeteld: bruin, blauw, hazelnoot, grijs en groen.
In plaats daarvan stonden grijze ogen bovenaan de lijst met een gemiddelde beoordeling van 7,4, gevolgd door blauwe en groene ogen die elk een gemiddelde score van 7,3 scoorden. Wanneer uitgesplitst naar geslacht, beoordeelden mannen grijze, blauwe en groene ogen als het aantrekkelijkst, terwijl vrouwen zeiden dat ze het meest aangetrokken werden tot groene, hazelnootkleurige en grijze ogen.
Hoeveel procent van de mensen heeft bijvoorbeeld blauwe ogen? In Nederland heeft ongeveer 80% van de mensen blauwe ogen. Wereldwijd is dit slechts 2%. Blauwe ogen komen relatief vaak voor in West-Europa, Noord-Europa en landen met een bevolking waarvan de voorouders uit Europa komen, zoals Amerika en Canada.