Het is een veilig en zeer krachtig explosief. Om die reden heeft het in de mijnbouw dynamiet al bijna verdrongen.
De consumptie van nitraat zelf is niet gevaarlijk voor de gezondheid, maar nitraat kan in het lichaam deels omgezet worden in nitriet. Nitriet kan schadelijk zijn voor de gezondheid doordat het zuurstofgehalte in bloed verminderd kan worden.
De eerste films (zwijgende films) zijn op nitraat geschoten. Vanwege het hoge brandgevaar werd vanaf de jaren '30 geleidelijk aan het zogenaamde tri-acetaat ingevoerd en vanaf 1953 werd nitraat helemaal niet meer gebruikt. Later is het acetaat vervangen door polyester. Nitraatfilms zijn zeer brandbaar.
Nitraat en het daaruit gevormde nitriet kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Maar bij het eten van nitraatrijke groente zijn de risico's voor de gezondheid verwaarloosbaar klein. Het positieve effect van groente en fruit op de gezondheid is (veel) groter dan de mogelijke slechte effecten van nitriet.
Nitraten en nitrieten verslappen de spieren van de bloedvaten.Hierdoor gaan de vaten verwijden en laten ze meer bloed door.Als gevolg hiervan daalt de bloeddruk. Vooral bij hartkramp (angina pectoris) gebruiken we nitraten om het zuurstofverbruik van het hart te verminderen.
“ Mensen die risico lopen op dementie, hartziekten, diabetes of ontstekingsaandoeningen kunnen baat hebben bij de consumptie van nitraatrijke voedingsmiddelen met mate , terwijl mensen met een hoog risico op kanker blootstelling aan hoge nitraatniveaus wellicht willen vermijden,” vertelde ze ons.
Gezondheidsrisico's bij Nitraten in Water
Een van de meest voorkomende gezondheidsrisico's van te veel nitraten in water is de bloedziekte methemoglobinemie, ook wel bekend als “blauwe baby-syndroom.” Dit treft vooral baby's en kan leiden tot een verminderde hoeveelheid zuurstof in het bloed.
Het zwaarste knalvuurwerk dat men nog aan particulieren mag verkopen zijn de 'nitraten', 'vlinders' en 'strijkers'.
Afbraak nitriet en nitraat
Dieren (en mensen) produceren in hun lichaam nitriet uit nitraat (NO3-) en scheiden het uit via de urine. In de natuur breken bacterieën nitriet en nitraat af tot stikstof (N2), het onschadelijke gas waar lucht voor 80% uit bestaat.
Spinazie bevat stoffen die mogelijk riskant zijn: nitrieten. Of beter: nitraten. De bladgroente bevat veel van die chemische verbindingen, die van zichzelf onschadelijk zijn. Maar bacteriën kunnen nitraten omzetten in nitrieten, en die zijn in grotere hoeveelheden wel schadelijk voor ons lichaam.
Hoewel sommigen geloven dat nitraat spontaan kan ontbranden als het lange tijd wordt opgeslagen in zeer hete en droge omstandigheden , heeft niemand dit ooit met zekerheid kunnen bewijzen en zijn vermoedelijke incidenten zeldzaam. Bijna alle branden beginnen nadat een haspel is ontstoken door een andere bron, meestal door menselijke fouten.
In het oppervlakte- en grondwater vinden we nitraten terug. Zij komen via bemesting in het water terecht. Op zichzelf zijn nitraten niet schadelijk of giftig. Ze komen trouwens op natuurlijke wijze en vaak in aanzienlijke hoeveelheden voor in de meeste voedingsmiddelen.
De meest voorkomende bijwerkingen van nitraten zijn een kloppende bonzende hoofdpijn, soms met misselijkheid. Bij mensen die migraine krijgen, kan dit middel een aanval uitlokken. Een andere bijwerking is duizeligheid door een lagere bloeddruk, vooral als u te snel opstaat.
Het in bezit hebben of afsteken van F2 vuurwerk (consumentenvuurwerk) kost 250 euro. Het in bezit hebben of afsteken van illegaal F3 vuurwerk (o.a. nitraten) kost 600 euro. Voor het in bezit hebben of afsteken van illegaal F4 vuurwerk (cobra's, shells, mortieren) worden taakstraffen opgelegd met een aantekening.
Inname van hoge nitraatniveaus vermindert het vermogen van rode bloedcellen om zuurstof te vervoeren . Deze rode bloedcellen keren snel terug naar normaal bij de meeste volwassenen en kinderen, maar niet bij baby's.
De afspraken uit de Europese Nitraatrichtlijn zijn uitgewerkt in regels. Bijvoorbeeld over hoeveel mest je mag gebruiken en wanneer je mest mag uitrijden. Die regels staan in de Meststoffenwet . De Europese eis voor nitraat in drinkwater is 50 milligram per liter (mg NO3/l).
Nitraat zelf is niet gevaarlijk voor de gezondheid, maar je lichaam kan nitraat omzetten in nitriet. Nitriet kan een negatief effect hebben op je lichaam, omdat deze stof het zuurstofgehalte in het bloed kan verminderen.
Nitraten kunnen worden verwijderd door ionenuitwisseling met sterke anionische harsen in Cl-vorm. Omgekeerde osmose is efficiënt om remova nitraten, hoewel de hydrofiele eigenschappen van het molecuul geen optimale verwijdering garandeerd.
Snelgroeiende planten zoals hoornblad zijn goed in het 'schoonmaken' van aquariumwater, omdat ze afvalstoffen uit het water opnemen (bijvoorbeeld ammoniak, nitraten en fosfaten die worden geproduceerd door visafval en overtollig visvoer) en deze gebruiken om meer bladeren te laten groeien.
Een Cobra 8 heeft een hogere hoeveelheid flitspoeder van 100 gram en veroorzaakt bij de explosie een intensere drukgolf en meer vrijkomende hitte dan andere Cobra's. Deze drukgolf kan leiden tot permanent gehoorverlies als de persoon zich dicht bij de explosie bevindt.
Nitraat kan worden omgezet in nitriet in ons lichaam, wat een positief effect kan hebben op de bloedvaten en de bloedstroom. Het kan helpen de bloeddruk te verlagen, de zuurstofopname te verbeteren en de algemene gezondheid van het hart te ondersteunen.
Sinds 2020 is het afsteken van zwaar knalvuurwerk zoals single shots of vuurpijlen verboden in Nederland. Daar vielen in het verleden sommige Thunderkings ook onder. Shocks en Thunderkings kopen is sinds 2020 niet meer mogelijk volgens de regelgeving.
Onlangs is er wetenschap verschenen die mogelijke gezondheidseffecten beschrijft van langdurige blootstelling aan nitraat in drinkwater in concentraties onder de huidige wettelijke norm. Mogelijke gezondheidseffecten omvatten associaties met schildklierproblemen, ongunstige zwangerschapsuitkomsten en kanker (met name colorectale kanker) .
Typische verschijnselen van nitraatvergiftiging zijn snelle ademhaling, bruine slijmvliezen, problemen bij spierar- beid, neervallen, krampen en zelfs sterfte. Het kan ook leiden tot afsterven van de vrucht en abortus, die meestal drie tot zeven dagen na blootstelling hoge nitraatconcentraties worden waargenomen.
Tot de nitraatrijke groenten behoren onder andere andijvie, bleekselderij, Chinese kool, koolrabi, paksoi, postelein, raapstelen, rode biet, sla, snijbiet, spinazie, spitskool, venkel, waterkers.