Het is verboden om een ander te mishandelen. In het geval er sprake is van een mishandeling, dan wordt er gehandeld in strijd met de wettelijke plicht en is er sprake van een onrechtmatige daad. Het ongeschreven recht wordt ook wel het gewoonterecht genoemd.
De wet maakt een onderscheid tussen drie handelingen die een onrechtmatige daad opleveren: een inbreuk op een recht, een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht en een doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt.
Enkele andere voorbeelden van een onrechtmatige daad zijn het beschadigen van een andermans zaak, schending van het auteursrecht, vernieling, onrechtmatige publicaties, beroepsfouten, oneerlijke concurrentie en het creëren van een gevaarlijke situatie voor anderen.
Als onrechtmatige daad worden aangemerkt een inbreuk op een recht en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, en een ander behoudens de aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond.
Als onrechtmatige daad worden aangemerkt een inbreuk op een recht en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, een en ander behoudens de aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond.
Onrechtmatigheid kan zijn door een actieve handeling, maar ook door niet te handelen. Sommige onrechtmatige daden zijn ook nog een strafbaar feit. Bijvoorbeeld belediging, dat is onrechtmatig, maar kan soms ook strafbaar zijn.
De grondslag voor de schadevergoeding in het strafrecht is de onrechtmatige daad (artikel 6:162 BW). De overheid heeft onrechtmatig gehandeld jegens de verdachte door strafvorderlijk optreden waartoe – achteraf bezien – geen grond voor bestond.
Dit wetsartikel bepaalt dat de rechtsvordering uit onrechtmatige daad verjaart door verloop van vijf jaren na de aanvang van de dag, volgend op die waarop eiseres zowel met de schade als met de daarvoor aansprakelijke persoon bekend is geworden.
Rome II: toepasselijk recht bij onrechtmatige daad
In dit geval is de Rome II-verordening van toepassing. De hoofdregel in deze verordening is dat het recht van het land waar de schade zich heeft voorgedaan toepasselijk is. Hierbij is irrelevant in welk land de schadeveroorzakende gebeurtenis zich heeft voorgedaan.
Maar, wanneer is sprake van onrechtmatige hinder? De meest voorkomende vorm van onrechtmatige hinder speelt zich af in het burenrecht. Denk bijvoorbeeld aan: overhangende takken, het plaatsen van een een schutting en overlast door stank en/of geluid. Ook ontstaan vaak geschillen over het (wegnemen) van lichtinval.
Wanprestatie houdt uiteraard verband met een tekortkoming in de nakoming van gemaakte afspraken. Onrechtmatig handelen houdt verband met verhaal van schade zonder dat er een contractuele verhouding tussen partijen bestaat.
In zaken betreffende verbintenissen uit onrechtmatige daad is mede bevoegd de rechter van de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan. In zaken betreffende onroerende zaken is mede bevoegd de rechter binnen wiens rechtsgebied de zaak of het grootste gedeelte daarvan is gelegen.
De geschonden norm moet strekken tot bescherming van de schade die de benadeelde heeft geleden. Kortom: als regel A is overtreden die als doel had dat belang A niet werd geschonden, kan iemand met een geschonden belang B zich niet op regel A beroepen voor het verkrijgen van schadevergoeding.
Schending van een specifieke rechtsnorm
Indien men een specifieke rechtsnorm, of die nu wettelijk of reglementair is, overtreedt, dan spreekt men over een objectieve onrechtmatigheid. Hierbij komen alle rechtsregels in aanmerking. Zelfs sport- en spelregels of deontologische regels tellen.
Als een onrechtmatige daad tegen u of uw onderneming wordt gepleegd, kunt u ten eerste schadevergoeding eisen. Als de schade niet vrijwillig wordt betaald door degene die onrechtmatig heeft gehandeld, kunt u in een procedure aan de rechter vragen om de dader te veroordelen tot betaling van schadevergoeding.
Als we het hebben over handelen of nalaten wat kan worden aangemerkt als onbetamelijk handelen, bestaan er verschillende categorieën waaruit dit kan bestaan. Het kan gaan om gevaarzetting, huis, tuin en keuken ongelukjes, sport en spel, een nalaten of hinder, dus iemand hinderen in zijn of haar vermogensbelangen.
Om van een onrechtmatige daad en het recht op schadevergoeding te kunnen spreken moet aan enkele eisen zijn voldaan: de daad moet onrechtmatig zijn, de daad moet toerekenbaar zijn, er moet schade zijn, deze schade moet het gevolg zijn van de onrechtmatige daad, en er moet sprake zijn van relativiteit.
De onrechtmatige daad is een veelomvattend begrip en biedt zeer vaak de grondslag voor een vordering. Enkele voorbeelden van vorderingen die op grond van onrechtmatige daad ingesteld kunnen worden zijn: een geldvordering / schadevergoeding;een verbod om iets te doen (bijvoorbeeld inbreuk maken op een auteursrecht);
Hoe werkt onrechtmatige daad? Wanneer iemand een onrechtmatige daad pleegt, dan kan hij of zij daarvoor aansprakelijk gesteld worden. Dit betekent dat de persoon die schade heeft geleden als gevolg van de onrechtmatige daad, de dader kan aanklagen en een schadevergoeding kan eisen.
Schadevergoeding eisen
Om een schadevergoeding te eisen moet een aansprakelijkstelling worden verzonden. Dit is een (aangetekende) brief waarin een verzoek staat om schade te vergoeden. De brief beschrijft hoe de schade ontstond, waarom de geadresseerde de schadevergoeding moet betalen en waaruit de schade bestaat.
Als het kind jonger is dan 14 jaar, dan kan diens gedraging niet aan hem / haar worden toegerekend als onrechtmatige daad. Je kunt dus geen kind aansprakelijk stellen. De wet staat dat niet toe. Het slachtoffer moet daarentegen aankloppen bij diegene die het ouderlijk gezag of de voogdij over het kind uitoefent.
De Kelderluik-criteria:
Hoe waarschijnlijk is het dat de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid niet in acht zullen worden genomen? Hoe groot is de kans dat daaruit ongevallen ontstaan? Hoe ernstig kunnen de gevolgen zijn? Hoe bezwaarlijk is het om veiligheidsmaatregelen te nemen?
Overeenkomst tussen smaad en laster
De persoon die zich schuldig maakt aan smaad of laster loopt het risico strafrechtelijk vervolgd te worden. De persoon begaat echter ook een onrechtmatige daad (art.6:162 BW) en kan via de civielrechtelijke weg worden aangesproken door het slachtoffer.