Bekende handelssteden binnen de Hanze waren Lübeck, Brugge, Londen, Dantzig, Keulen en Novgorod. In het huidige Nederland bevonden zich onder meer de Hanzesteden Zwolle, Deventer, Kampen, Elburg, Hattem, Hasselt, Harderwijk, Zutphen, Arnhem, Groningen, Wageningen, Lochem, Venlo en Tiel.
In Nederland tellen we maar liefst 22 Hanzesteden (+ Hindeloopen welke geen Hanzestad is, maar wel samenwerkte), namelijk: Arnhem, Deventer, Doesburg, Elburg, Groningen, Harderwijk, Hasselt, Hattem, Kampen, Nijmegen, Oldenzaal, Ommen, Roermond, Stavoren, Tiel, Venlo, Zutphen en Zwolle.
Alleen al in Nederland zijn 22 Hanzesteden, maar ook in landen als Duitsland, België, Polen en Noorwegen was het Hanzenetwerk een bekend fenomeen. Het overgrote deel van de Hanzesteden is gesitueerd in het oosten van Nederland, voornamelijk langs het water.
Het verbond bestond uit steden in het huidige België, Nederland, Duitsland, Polen, Noorwegen, Zweden en de Baltische staten, met tijdens de hoogtijdagen uitlopers naar Engeland in het westen en Finland en Rusland naar het oosten. De Hanzesteden dreven handel in het gebied van de Oostzee en de Noordzee.
Een Hanze (of: Hanza) is oorspronkelijk een samenwerkingsverband tussen kooplieden, in verschillende steden, die dezelfde producten verhandelen.
Eigenlijk is Antwerpen nooit een Hanzestad geweest, maar de Duitse Hanze had hier al vanaf 1468 twee panden. In 1564 bouwden zij het Hansahuis in de Nieuwstad.
Ommen is een Hanzestad. Hanzesteden zijn lid van het Hanzeverbond. Dit was van oorsprong een samenwerkingsorganisatie van Duitse steden rond de Oostzee. Later traden ook steden uit België en Nederland toe.
Hanzestad Hattem
Hattem is misschien wel de meest schilderachtige Hanzestad. Hattem betovert je met zijn smalle straatjes en het mooie marktplein. Op veel plekken in de stad is nog te zien dat Hattem vroeger een echte vestingstad was.
Hanzesteden zijn steden die onderdeel waren van het zogeheten Hanzeverbond. Het netwerk was een samenwerkingsverband van handelaren en aangesloten steden met als doel de handel te bevorderen en te beschermen. Het netwerk ontstond vanaf het midden van de twaalfde eeuw in Duitsland, voornamelijk rond de Oostzee.
Middeleeuwse Hanzesteden
Rotterdam en Amsterdam waren tijdens de middeleeuwen nog kleine dorpjes, de Hanzesteden in het oosten van Nederland hadden zich daarentegen al ontwikkeld tot machtige handelscentra.
De Hanze begon als een groep handelaren die samenwerkten. Ze woonden in verschillende steden en handelden in dezelfde producten. Door samen te werken konden zij goedkoper werken en met elkaar veiliger reizen. Ze konden veel producten tegelijk kopen of verkopen.
In de Middeleeuwen stond Zutphen al bekend als een eigenzinnige Hanzestad. Nog steeds ben je in deze stad aan het goede adres als het om originaliteit gaat. In het historische centrum vind je naast vele torens een bijzonder en uniek winkelaanbod.
WELKOM IN DE FRIESE HANZESTEDEN
In Nederland was een aantal IJssel-steden lid, maar ook andere plaatsen zoals Groningen, Tiel en Roermond deden mee. Vandaag de dag herleeft de Hanze geschiedenis via internationale Hanzedagen. In Friesland waren de steden Stavoren en Bolsward deelnemers in het Hanzeverbond.
Neergang van de Hanze
Onder invloed van de opkomst van concurrerende handelsnetwerken, zoals de concurrerende Oostzeehandel en later de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), begon het Hanzenetwerk vanaf de zestiende eeuw uit elkaar te vallen.
Wist je dat Coevorden ook wel bekend staat als Ganzenstad? Pas in 1839 verschijnt het woord 'ganzenmarkt' voor het eerst in Coevorden, maar deze zal dan allang hebben bestaan. Aan het einde van de achtiende eeuw waren er namelijk al veel boeren die voor wat extra inkomsten begonnen met het vetmesten van ganzen.
Schilderachtige Hanzestad
Tussen de noordrand van de Veluwe en de IJssel ligt het pittoreske Hattem. De Hanzestad is al eeuwen een inspiratiebron voor kunstschilders. Niet zo verwonderlijk: de stad is niet alleen 'fotogeniek', het ligt ook nog eens in een fraaie omgeving met bos en water op steenworp afstand.
Die Hanzesteden hadden onderlinge afspraken gemaakt om de handel soepel te laten verlopen. Door gezamenlijk in te kopen bijvoorbeeld konden ze geld besparen. En door te varen in groepen werden hun schepen minder vaak overvallen. Daardoor bloeide de handel en werden de kooplieden uit de Hanzesteden steenrijk.
Hanzesteden zijn lid van het Hanzeverbond. Dit was van oorsprong een samenwerkingsorganisatie van kooplieden uit Duitse steden rond de Oostzee en aan de Noordzee. Daaronder waren ook steden uit de Lage Landen (het huidige België en Nederland), Denemarken, Noorwegen en Zweden begrepen.
De Hanzesteden Doesburg, Zutphen, Deventer, Hattem, Zwolle, Hasselt, Kampen, Elburg en Harderwijk worden verbonden door water. Elke Hanzestad heeft zijn eigen authentieke sfeer en charme! Bezoek de steden en maak een Hanzestadswandeling.
Zutphen, Doesburg en Hattem zijn drie steden die bekend staan om hun Hanzeverleden, maar dat zijn niet de enige Hanzesteden die je in Gelderland kunt vinden. Ook Arnhem, Nijmegen, Harderwijk, Elburg, Tiel en Zaltbommel waren in de middeleeuwen lid van de Hanze.
Kampen is een pittoreske Hanzestad aan de IJssel. In het historische centrum staan monumentale (winkel-)panden zij aan zij naast eeuwenoude pakhuizen, stadsboerderijen en stadspoorten. Neem de tijd om te dwalen en verdwalen, laat je leiden door de IJssel en verleiden door de leuke en lekkere adressen die je passeert.
Historisch Harderwijk
Al sinds 1252 wordt Harderwijk – ooit gelegen aan de Zuiderzee – aangeduid als Hanzestad. Er zijn zelfs nog delen van de oude muur te vinden, compleet met indrukwekkende torens. De culinaire stad biedt volop leuke restaurants voor elke smaak en elk budget.
De volgende 22 steden worden genoemd als Hanzesteden: Amsterdam (niet bekend), Arnhem (1441), Bolsward (1412), Deventer (1285), Doesburg (1447), Dordrecht (niet bekend), Elburg (1367), Groningen (1463), Harderwijk (1280), Hasselt (1367), Hattem (1299), Kampen (1441), Nijmegen (1402), Oldenzaal (1261), Ommen (1473), ...
Zwolle is een levendige Hanzestad met een middeleeuws centrum. De stad nodigt uit om heerlijk te winkelen, cultuur te snuiven en een gezellig dagje weg te beleven. De Sassenpoort, de enige poort die nog over is van de stadsmuur die de stad ooit omringde, is een befaamde bezienswaardigheid in Zwolle.
Vanaf 1356 werkten niet alleen handelaren samen, maar ook steden. Pas in 1448 voegde Zwolle zich toe aan het Hanzeverbond en werd het – je raadt het al – een Hanzestad.