Boek Bewezen is het nooit, maar natuurkundige theorieën sluiten niet uit dat er meer dan één universum is. Ooit dachten we dat de aarde de enige planeet was, de zon de enige ster en de Melkweg het enige sterrenstelsel. Maar die zijn allemaal niet uniek, zo bleek toen de wetenschap vorderde.
Astronomen nemen aan dat het heelal oneindig groot is. Helemaal zeker weten doen ze het echter niet. Het is namelijk niet bekend tot hoe ver de ruimte buiten de waarnemingsgrens doorgaat. 'Er bestaan twee dingen die oneindig groot zijn: het universum en de menselijke domheid.
Of is het onderdeel van een groter multiversum van oneindige mogelijkheden? Niemand weet het . Maar er zijn veel manieren waarop meerdere universums kunnen bestaan. Ze kunnen zich van elkaar afsplitsen, of parallel aan elkaar bestaan, of elkaar in de tijd opvolgen.
Nee, het heelal is onbegrensd en waarschijnlijk zelfs oneindig uitgestrekt. Langer antwoord: De nieuwste sterrenkundige waarnemingen doen vermoeden dat het heelal oneindig uitgestrekt is. Dat betekent dat het zeker geen rand heeft.
Al decennialang vroegen astronomen zich af of ons heelal nu wel of niet het enige is. Maar astronomen hebben het eerste mogelijke bewijs gevonden dat we omringd worden door onbekende werelden in een zogeheten multiversum. En dat kan ons begrip van de ruimte op z'n kop zetten.
Het einde van het heelal is het gebied – in alle richtingen – waar licht 13,8 miljard jaar geleden vertrok. Daar bevindt zich wat astronomen de waarneemhorizon noemen. 'Daar voorbij is niets. Geen tijd, geen ruimte, geen materie', zegt hij.
Nadat het zwarte gat is gevormd, neemt het meestal toe in grootte door materie uit de omgeving op te nemen. Wanneer een zwart gat samensmelt met andere zwarte gaten, kan er een superzwaar zwart gat ontstaan met een massa van miljarden zonsmassa's (M☉).
Het antwoord hangt af van hoeveel 'inhoud' het heelal heeft, zoals materie en licht. Meer inhoud betekent meer zwaartekracht, wat de expansie vertraagt. Zolang de hoeveelheid materie geen kritische drempel overschrijdt, zal het heelal blijven uitzetten, tot de hittedood bereikt wordt en het heelal bevriest.
De multiversumhypothese stelt dat ons universum niet de eenzame entiteit is die we ooit dachten dat het was. In plaats daarvan is het misschien slechts één van een oneindig aantal parallelle universums , elk met zijn eigen natuurwetten en eigenschappen. Sommige kunnen zelfs alternatieve versies van onszelf huisvesten, die compleet andere levens leiden!
De oerknal was geen explosie waarna het heelal er opeens was. Natuurkundigen zien het eerder als een vroege fase van ons universum, een fase waarin het heelal heel heet was en een grote dichtheid had. Het prille heelal dijde vanaf dat moment uit naar het koele, veel minder dichte heelal dat we vandaag de dag waarnemen.
Volgens de kwantummechanica, de theorie van zeer kleine objecten in het universum, zijn andere universums niet alleen mogelijk, maar moeten ze ook bestaan . Ter informatie: kwantummechanica is een van de meest succesvolle theorieën die ooit zijn bedacht.
Kort na de oerknal bestond het heelal uit vrijwel louter waterstof- en heliumatomen, en was er van leven geen sprake. Nu is dat er wel. Ook al weten we niet precies hoe het leven op aarde ontstond, we weten in elk geval wel dat het is ontstaan.
In 2015 heeft een astrofysicus mogelijk bewijs gevonden voor alternatieve of parallelle universums door terug te kijken in de tijd, direct na de oerknal. Dit is echter nog steeds onderwerp van discussie onder natuurkundigen.
Voor het uiteindelijke lot van het heelal zijn er drie gangbare theorieën: Big Rip, Big Chill en minder waarschijnlijk Big Crunch of nog Warmtedood.
De geschiedenis leert dat elke veronderstelling waarin de mens, de aarde, de zon of het Melkwegstelsel een unieke plaats wordt toebedacht, onwaar is. Er is tot nu toe echter geen 'tweede aarde' ontdekt.
Er bestaat geen 'buiten het heelal'. Het heelal is alles wat er is. Door dat gegeven zit er ook geen maximum aan de grootte van het heelal. Zelfs als het oneindig groot is, kan het alsnog groeien.
Als het universum eindig is, betekent dit dat het in een tweedimensionale geometrie op een torus zou lijken . Denk nu eens aan een torus. In zo'n universum kan licht dat over het oppervlak van een torus reist, twee paden nemen: het kan om de zijkanten heen gaan, maar het kan ook in een rechte lijn gaan.
Oneindigheid heeft mensen door de eeuwen heen immens gefascineerd. Het is de grote verdienste van Georg Cantor (1845 – 1918) geweest om het begrip oneindigheid wiskundig binnen bereik te brengen. Hij deed dit met behulp van de door hem ontwikkelde theorie van (oneindige) verzamelingen.
Al minstens honderd jaar lang denken natuurkundigen, kosmologen en filosofen na over de mogelijkheid dat de aarde en de mensen erop verre van uniek zijn. Sterker nog, wetenschappers geloven tegenwoordig dat het heel waarschijnlijk is dat er ergens oneindig veel versies van onze planeet en onszelf zijn.
Als de uitdijing stopt, zal er onvermijdelijk krimp volgen, die in de loop van de tijd zal versnellen en het heelal in een soort gravitationele ineenstorting zal laten eindigen, waarbij het heelal in een zwart gat verandert.
Voor zover onderzoekers nu weten is er geen einde aan het heelal. Er is dus geen rand waar de ruimte stopt. Sterker nog: het heelal blijft groeien.Sterren en planeten bewegen steeds verder van elkaar af.
Wanneer? Wetenschappers hebben dat nu berekend. Ze schatten in dat onze planeet nog zeker 1,75 miljard jaar leefbaar blijft. Over 3,25 miljard jaar zal het laatste leven op aarde zeker uitsterven, maar daar zijn wij mensen geen getuigen meer van.
De oerknal vond veertien miljard jaar geleden plaats en duurde slechts een fractie van een seconde, maar had ontzettend grote gevolgen.
Alle uitgaande materie zou botsen met de materie in de baan, en het systeem zou ineenstorten tot een zwart gat .
We worden niet zo gauw opgeslokt door een zwart gat. De hamvraag is natuurlijk: wordt de aarde ooit opgeslokt door een zwart gat? Die kans is ongelooflijk klein. Zelfs als onze eigen zon explodeert en daarna een zwart gat wordt, blijven de planeten eromheen draaien.