Bij het maken van de Grondwet van 1814 wilde de regering dat niet meer. Daarom staat vanaf 1814 in de Grondwet dat onze wetten overal in Nederland hetzelfde zijn. In het tweede punt van dit artikel staat dat er een wet is waarin staat hoe de overheid Nederland bestuurt.Dit is de Algemene wet bestuursrecht.
In wettenbundel twee hoofdstuk 2 vind je de grondwet. De Wet op ondernemingsraden vind je in privaatrecht wettenbundel één. De grondwet heeft algemene regels over de samenleving en de WOR zijn de ondernemingsregels en dat gaat over burgers onderling.
De Grondwet legt de grondrechten van burgers vast. Ook staan in de wet regels voor de inrichting van de Nederlandse staat.
Constitutionele toetsing door de rechter houdt in dat de rechter toetst (of mag toetsen) of wetten al dan niet in overeenstemming zijn met de Grondwet. Het huidige artikel 120 van de Grondwet bepaalt dat de rechter niet mag beoordelen of wetten en verdragen in strijd zijn met de Grondwet.
Het Statuut voor het Koninkrijk vormt sinds 1954 een overkoepelend document van een hogere orde dan de Grondwet. Met het statuut staan Aruba, Curaçao, Nederland en Sint Maarten als gelijke landen binnen het Koninkrijk. De Grondwet dient het statuut in acht te nemen.
In het staatsrecht is een constitutie de grondslag van een staat.Deze is vaak, maar niet altijd, vastgelegd in een grondwet, een document waarin de grondrechten en/of de organisatiestructuur van de staat in een bepaald land beschreven staan.
De grondwet is de basis van alle andere wetten.Het is de wet die in grote lijnen het bestuur van een land bepaalt. In de grondwet staan onder andere de regels waar mensen zich aan moeten houden. De eerste regel in de grondwet: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.
Waarom mag de rechter dat niet? De rechter mag dat niet omdat de Eerste en Tweede Kamer en de regering de wetten hebben gemaakt. Alleen de regering en de Eerste en Tweede Kamer mogen iets te zeggen hebben over de regels die voor iedereen gelden.
Het parlement (de Staten-Generaal) controleert de regering. Ministers leggen in het parlement verantwoording af over hun beleid.
Hoofdstuk 1 bevat de grondrechten. Grondrechten kunnen worden onderverdeeld in klassieke grondrechten en in sociale grondrechten. Klassieke grondrechten bieden de burgers met name bescherming tegen de overheid, zoals het recht van vrije meningsuiting.
De Grondwet is het belangrijkste staatsdocument en hoogste nationale wet van Nederland. Zij bevat de regels voor onze staatsinstellingen en de grondrechten van de burgers. Daarnaast bevat de Grondwet regels over bestuur, wetgeving en rechtspraak.
De grondwet is de belangrijkste wet van een land. Er staat in beschreven wie de macht heeft en hoe die macht wordt uitgevoerd. Meestal staan in een grondwet ook grondrechten: belangrijke rechten en vrijheden van burgers. In de grondwet vind je de spelregels van een samenleving.
De wetgever van de wetten in formele zin (Koning, ministers en beide Kamers gezamenlijk) wordt de formele wetgever genoemd. Waar de Nederlandse grondwet spreekt over wet wordt steeds een wet in formele zin bedoeld.
De Algemene wet bestuursrecht is niet onderverdeeld in boeken, maar in hoofdstukken. Zowel tussen de hoofdstukken als binnen de hoofdstukken is er sprake van een gelaagde opbouw. In hoofdstuk 3 zijn bijvoorbeeld de algemene bepalingen over besluiten te vinden en in hoofdstuk 4 de bijzondere bepalingen over besluiten.
Op 29 maart 1814 keurde een 'Grote Vergadering representerende de Verenigde Nederlanden ' het door een commissie ontworpen Grondwet goed. Deze ontwerp-Grondwet was gemaakt door een commissie onder leiding van Gijsbert Karel van Hogendorp.
De Rijksoverheid maakt beleid, vaardigt wetten uit en ziet toe op naleving. Daarnaast bereidt het Rijk plannen van de regering en het parlement voor. En voert het deze plannen uit.
De Eerste Kamer heeft bijvoorbeeld nog nooit gebruik gemaakt van het recht van enquête, en slechts zelden van het recht van interpellatie, het recht om een bewindspersoon direct ter verantwoording te roepen in de Kamer. Ook stelt de Eerste Kamer minder schriftelijke vragen dan de Tweede Kamer.
De Rechtspraak vindt dat een rechter in een individuele, concrete zaak moet kunnen toetsen aan de belangrijkste wet van ons land: de Grondwet.
Rechters mogen geen zaken behandelen waarbij ze zelf zijn betrokken doordat ze een bepaalde nevenfunctie hebben. Een rechter die in het bestuur zit van een voetbalclub, mag bijvoorbeeld geen zaak behandelen waarin die club een van de partijen is. Zijn onpartijdigheid zou dan ter discussie komen te staan.
In artikel 1 van de Grondwet staat dat iedereen die zich in Nederland bevindt in gelijke gevallen gelijk moet worden behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, handicap, seksuele gerichtheid of op welke grond dan ook, mag niet.
De Koning vormt samen met de ministers de regering. De Koning is het staatshoofd en heeft op grond hiervan een aantal formele taken. De Koning is staatshoofd van het Koninkrijk der Nederlanden, dat naast Nederland bestaat uit de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
In de Grondwet is de parlementaire democratie verankerd. De Grondwet regelt de bevoegdheden van het parlement, de ministers en de Koning.
Klassieke grondrechten
Zo wordt bijvoorbeeld het recht op privacy beschreven, maar ook de vrijheid van godsdienst en vrijheid van meningsuiting. Ook het recht om te mogen stemmen bij verkiezingen en het verbod op discriminatie staat in dit deel van de grondwet.