Verhoogde spanning Het kan ook zijn dat je sinds het meemaken van de traumatische gebeurtenis sneller schrikt. Misschien ben je daardoor prikkelbaarder geworden. Je kan ook last hebben van woede-uitbarstingen of zelfs agressief gedrag. Of je hebt last van huilbuien, zonder dat hier een duidelijke reden voor is.
Een Post Traumatisch Stress Syndroom, PTSS kan volgen als iemand is blootgesteld aan een zeer traumatische gebeurtenis, waarop iemand bijvoorbeeld met de dood geconfronteerd is geweest, en daarop kan reageren met intense angst, afschuw en hulpeloosheid. Het is een hevige stressreactie op een schokkende gebeurtenis.
Gedrag en gevoelens
Je verliest snel je geduld en bent snel boos. Je hebt last van plotselinge huilbuien. Je schrikt snel en bent overgevoelig voor elke onverwachte situatie of gebeurtenis. Je zoekt gevaarlijke situaties op; je gaat bijvoorbeeld veel te hard rijden.
Een persoon met PTSS heeft vier hoofdtypen moeilijkheden: Het herbeleven van de traumatische gebeurtenis door ongewenste en terugkerende herinneringen, flashbacks of levendige nachtmerries. Er kunnen intense emotionele of fysieke reacties zijn wanneer men aan de gebeurtenis wordt herinnerd, waaronder zweten, hartkloppingen, angst of paniek .
Herbelevingen worden meestal uitgelokt (getriggerd) door een zogenaamde 'trigger'. Dit kan gaan om subtiele dingen, zoals een geur of de klank van iemands stem. Mensen met PTSS staan eigenlijk continu op scherp, door angst voor mogelijke dreigingen. Hierdoor kunnen zij snel schrikken.
Bepaalde triggers kunnen uw PTSS activeren. Ze brengen sterke herinneringen terug. U kunt het gevoel hebben dat u het allemaal opnieuw beleeft. Triggers kunnen beelden, geluiden, geuren of gedachten zijn die u op de een of andere manier aan de traumatische gebeurtenis herinneren . Sommige PTSS-triggers zijn voor de hand liggend, zoals het zien van een nieuwsbericht over een aanval.
Luister aandachtig en oordeel niet. Het kost tijd om te herstellen van een trauma. Zeg dus niet “het gaat vast snel over” en schep geen valse verwachtingen. Iemand met een PTSS heeft geen vertrouwen in een veilige wereld.
Wat maakt PTSS erger? Lang wachten met behandelen is de voornaamste reden voor toename van de PTSS klachten. Hoe langer je wacht, hoe erger de klachten worden. Een slechte leefstijl, waaronder ongezonde voeding, alcohol- of drugsgebruik, is een risicofactor voor toenemende klachten.
Als u PTSS hebt, is de kans groter dat u op stress reageert met "volledige activering". U kunt reageren alsof uw leven of uzelf wordt bedreigd . Deze automatische reactie van prikkelbaarheid en woede bij mensen met PTSS kan ernstige problemen veroorzaken op de werkplek en in het gezinsleven.
Begrijpen van PTSS en black-outs
Ze omvatten het herbeleven van het trauma door middel van flashbacks of nachtmerries, het vermijden van situaties die iemand aan het trauma herinneren, verhoogde reactiviteit op stimuli en zelfs ernstige angst en depressie. Black-outs verwijzen daarentegen specifiek naar episodisch geheugenverlies .
Het hebben van een partner met PTSS kan veel negatieve invloed hebben op uw relatie. Daarom is het belangrijk om het zeer serieus te nemen zodat u het uiteindelijk een plaats kunt geven binnen uw relatie. Het is lastig om met een partner met PTSS om te gaan.
Vrouwen hebben meer kans dan mannen om PTSS te ontwikkelen. Bepaalde aspecten van de traumatische gebeurtenis en biologische factoren (zoals genen) kunnen ervoor zorgen dat sommige mensen meer kans hebben om PTSS te ontwikkelen.
Het cluster vermijding en verdoving (criterium C) in DSM-IV werd in DSM-5 opgesplitst in 2 criteria: criterium C (vermijding) en criterium D (negatieve veranderingen in cognities en stemming). Dit resulteert in een vereiste dat een PTSS-diagnose ten minste één vermijdingsverschijnsel omvat.
Dissociatie is een verstoring en/of onderbreking van het normale psychisch functioneren, die van invloed is op onder andere het denken, geheugen, identiteit, emotie, perceptie, lichaamsbeleving, motorische controle en gedrag. Dissociatieve symptomen kunnen ieder gebied van het psychisch functioneren verstoren.
PTSS is een combinatie van klachten – gerelateerd aan een traumatische ervaring – zoals het hebben van flashbacks of onaangename dromen, vermijding, overdreven waak- zaamheid en/of slaapproblemen Bij een psychose is er sprake van achterdocht, stemmen horen of andersoortige bijzondere belevingen.
Een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) is een psychische aandoening die kan ontstaan nadat iemand een traumatische gebeurtenis heeft meegemaakt. Bijvoorbeeld een oorlog, natuurramp, ongeluk of mishandeling en (seksueel) geweld.
Hoewel woede een waardevol onderdeel van je herstelreis kan zijn , is het essentieel om het op een gezonde en constructieve manier te beheren: Zelfbewustzijn: Besteed aandacht aan je emoties en identificeer de grondoorzaken van je woede. Begrijpen waarom je je zo voelt, kan je helpen om onderliggende problemen aan te pakken.
PTSS-symptomen kunnen op een redelijk constant niveau van ernst blijven. Individuen kunnen periodes hebben waarin de symptomen niet erg intens zijn en andere momenten waarop de symptomen oplaaien . PTSS-symptomen kunnen verergeren in tijden van stress of wanneer trauma-overlevenden aan het trauma worden herinnerd.
Serotonine-heropnameremmers
SSRI's kunnen helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis, zoals angst. Voorbeelden zijn citalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, sertraline en venlafaxine.
niet in de buurt willen zijn van plekken, mensen of dingen die je aan de traumatische gebeurtenis herinneren. angst, verdriet of spanning voelen als je aan de traumatische gebeurtenis denkt of erover praat. de hele tijd op je hoede zijn en snel schrikken.
Meltdowns, paniek- of woedeaanvallen worden bij PTSS meestal veroorzaakt door een trigger, en bij autisten door stress en overprikkeling. Autisme is iets waar je mee wordt geboren, en PTSS niet. In het geval van PTSS is er dus vaak echt een duidelijk verschil tussen vóór en na de PTSS.
Beschuldigen en negatief praten zal de situatie niet helpen. Wees een goede luisteraar . Ga niet in discussie en onderbreek niet. Herhaal wat je hoort om er zeker van te zijn dat je het begrijpt en stel vragen als je meer wilt weten.
Naar schatting heeft ongeveer 7,5 procent van de Nederlandse bevolking tussen de 18 en 80 jaar ooit in het leven PTSS gehad. Van de mensen die ooit in het leven een schokkende gebeurtenis meemaken, ontwikkelt ongeveer 14 procent PTSS. Het komt tweemaal vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.