De naamwet van 15 mei 1987 heeft de ouders de vrije keuze gegeven om een voornaam voor hun kind te kiezen. De mogelijkheden zijn onbeperkt en dus al lang niet meer als voorheen beperkt tot de lijst van de heiligen en hun afgeleide namen, dan wel de willekeur van de ambtenaar van de burgerlijke stand.
Welke voornaam je kind krijgt, mag je in Nederland tegenwoordig bijna helemaal zelf bepalen. Zo zijn er geen regels voor het maximum aantal namen dat je mag kiezen en kun je je dochter zonder probleem een stoere – van origine – jongensnaam geven, zoals Josje, Keet of Guus.
In 2018 kozen ouders uit 19.218 verschillende voornamen voor hun kinderen, blijkt uit cijfers van het Belgische statistiekbureau Statbel.
Als je benieuwd bent hoeveel naamgenoten jij hebt, kan je sinds kort gebruikmaken van de VRT-namenzoeker. Daarin zijn alle namen opgenomen die in het Belgische rijksregister voorkomen. De enige voorwaarde is dat de naam er minstens vijf keer in terugkomt.
Alle circa 600.000 verschillende voornamen die als eerste naam en/of als volgnaam op 1 januari 2015 in de Basisregistratie Personen (BRP), eerder de Gemeentelijke Basisadministratie, geregistreerd waren, zijn in de Nederlandse Voornamenbank opgenomen.
Dat mag je helemaal zelf weten! In de regels voor voornamen staat niets over een maximaal aantal. Dat betekent natuurlijk niet dat je helemaal los moet gaan met 25 voornamen. Want al die initialen gaan later vast en zeker problemen opleveren.
Omdat mensen een tijd lang zelf achternamen konden verzinnen. In het begin van de 19e eeuw verplichtte Napoleon iedereen om een achternaam te dragen. Als je er nog geen had, werd er een achternaam voor je verzonnen. Die verzonnen achternamen sloegen op je beroep, je woonplaats, je karakter of op je uiterlijk.
Op de site forebears.io kun je checken of jij echt een speciale achternaam hebt of dat er nog duizenden mensen met jouw naam zijn. Hier kun je zien in welke landen jouw achternaam voorkomt en hoeveel mensen in totaal deze naam hebben.
Peeters, Janssens en Maes blijven de drie meest voorkomende achternamen in België. Dat blijkt uit de lijst van de 10.000 meest voorkomende familienamen van Statbel, het Belgische statistiekbureau. Jacobs en Mertens maken de Belgische top 5 compleet.
Het Meertens Instituut houdt alle voornamen in een speciale databank bij. Door jouw voornaam op de Meertens-website in te vullen kun je precies terugvinden hoe populair jouw naam door de jaren heen is. Daarnaast kun je ook zien in welk gedeelte van Nederland jouw naam het meest voorkomt.
Kenmerken korte stoere babynamen
Hebben drie tot vier letters; Bestaan uit één tot twee lettergrepen; Zijn bij meisjes vaak afkortingen.
Unieke babynamen zijn namen die niet vaak voorkomen of die nét even anders zijn geschreven.
Vooral kinderen uit katholieke gezinnen kregen vaak een hele rits (doop)namen. Ook tegenwoordig kiezen ouders vaak voor meerdere voornamen, maar om een andere reden. De voornaamste reden is om hun kind te vernoemen (naar familieleden bijvoorbeeld) – én omdat ze niet kunnen kiezen.
Zowel je voor- als achternaam op het ticket moeten identiek zijn aan je reisdocument. Het is voldoende om alleen met je voornaam te reizen; de tweede naam is niet verplicht.
De achternaam die het vaakst voorkomt is 'De Jong'. Meer dan 55.000 mensen hebben deze achternaam. Daarna volgt 'De Vries' met bijna 50.000 keer en pas op de derde plaats met bijna evenveel naamdragers staat Jansen.
Met de namenteller kun je zien hoe vaak de babynaam van jouw kind voorkomt in de database van WIJ. Je krijgt een overzicht van de afgelopen tien jaar. Zo kun je zien of de naam populairder is geworden, of juist niet! Vul de babynaam in, en geef aan of je de resultaten voor een jongen of meisje wilt zien.
Slaven hebben geen familienamen. Ze hebben alleen een voornaam, bijvoorbeeld Henriëtte of Kwakoe. Als er meer Henriëttes of Kwakoes zijn, komt er vaak wel iets bij: dan wordt het bijvoorbeeld Kwakoe van Maagdenburg (een plantage) of Henriëtte van Van Dijk (een slaveneigenaar).
Op de website Forebears kun je zo'n beetje alle denkbare informatie vinden over je achternaam. Van de betekenis tot in welk land je achternaam het meest voorkomt en met hoeveel mensen je die naam deelt, tot alle verbasteringen van de naam. Je ontdekt het allemaal in een paar milliseconden.
Vroege geschiedenis
De oudste bekende naam voor het Nederlands is het gereconstrueerde bijvoeglijk naamwoord *þeudisk, waarbij de þ voor een stemloze interdentale wrijfklank staat en de eu voor een tweeklank die ongeveer als "e-oe" werd uitgesproken.
Over het algemeen kreeg men de familienaam van de vader, maar soms ook die van de moeder of een van de grootouders. Ook kwam het voor dat na een aantal geslachten de familienaam werd gewijzigd of verdween. In Oost-Nederland werden huisnamen als achternaam gebruikt. Daar heette men naar de boerderij waar men woonde.
Het is namelijk precies twee eeuwen geleden dat de Franse overheerser Napoleon Bonaparte alle inwoners van Nederland hun achternaam liet registreren. Vanzelfsprekend was het hebben van een achternaam enkele generaties geleden dus nog niet, al had 70 procent van de Nederlanders er in 1811 al wel een.