Het Nederlands decoratiestelsel kent ongeveer 100 erkende onderscheidingen. Zo'n onderscheiding is een medaille die gedragen wordt aan een lint. Oftewel: het lintje. Er zijn onderscheidingen voor burgers en geüniformeerden.
In Nederland bestaan er bijna 100 door de staat erkende onderscheidingen. De Nederlandse Ridderorden hebben binnen dit stelsel een speciale positie. Zijne Majesteit de Koning tekent als Grootmeester voor iedere benoeming in één van deze orden.
De Militaire Willems-Orde is een beloning voor daden van moed, beleid en trouw. Het is de oudste en hoogste onderscheiding van het Koninkrijk der Nederlanden. Deze onderscheiding kent de koning toe aan individuele militairen of eenheden voor buitengewone inzet.
Een koninklijke onderscheiding (in de volksmond ook informeel een lintje genoemd) is in Nederland een symbolische erkenning voor persoonlijke, bijzondere verdiensten voor de samenleving. Het kan in beginsel aan iedere Nederlander worden toegekend.
Dat is een klein strikje in oranje en blauw, dat iedere dag gedragen kan worden. Daar hoort dan wel nette kleding bij. Voor mannen is dat bijvoorbeeld een pak met een stropdas en voor vrouwen een jurk of een nette broek of een rok met een blouse of jasje.
Bij personen die worden benoemd tot Ridder gaat het doorgaans om verdiensten met een regionale of zelfs landelijke uitstraling en betekenis. Dit in tegenstelling tot de graad Lid waar het vooral gaat om personen die lokaal verdienstelijk zijn (dus binnen de gemeentegrenzen).
Vrijwilligers die zich vijftien jaar of langer inzetten, bijvoorbeeld op het gebied van sport, kunst, cultuur, de kerk, pleegzorg enz. kunnen een lintje verdienen. Het kan ook zijn dat iemand een betaalde baan heeft, maar die baan op een hele bijzondere manier invult.
De onderscheiding wordt verleend aan iemand die zich lange tijd persoonlijk verdienstelijk heeft gemaakt voor de maatschappij, de Staat of het Koninklijk Huis. Er zijn zes graden in de Orde van Oranje-Nassau. De eerste vijf graden zijn: Ridder Grootkruis, Grootofficier, Commandeur, Officier en Ridder.
De Orde van Oranje-Nassau bestaat sinds 4 april 1892. Voor een onderscheiding in deze orde komen personen in aanmerking die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de samenleving. Denk hierbij aan vrijwilligers die zich inzetten voor jongeren, milieu, (mantel)zorg, sport, buurtverenigingen of vluchtelingen.
Ridder Grootkruis
Dit is de hoogste onderscheiding in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Deze onderscheiding is zo bijzonder, dat hij zelden wordt uitgereikt. Koningin Maxima draagt deze onderscheiding bij officiële gelegenheden.
Kosten. Er zijn geen kosten verbonden aan het aanvragen van een lintje.
Ontwikkelingen 2022
Er worden 1093 vrouwen gedecoreerd, wat neerkomt op 36%. In vorige jaren was dit percentage 35%. Van alle gedecoreerden zijn er 2561 personen (85%) benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau.
Ridder Grootkruis is de hoogste graad in de Orde van Oranje-Nassau. Wanneer een burger deze koninklijke versierselen uitgereikt krijgt, is dat zeer uitzonderlijk en bijzonder. Oud-premiers worden vaak benoemd tot Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau.
U mag het uitreik versiersel wél dragen bij officiële gelegenheden waar u in een ambtskostuum (bijvoorbeeld een toga) gekleed moet zijn en bij officiële gelegenheden waar in de uitnodiging is vermeld dat het uitreikversiersel mag worden gedragen.
Een onderneming moet honderd jaar bestaan en in die lange periode een goede reputatie hebben opgebouwd. Het Predicaat wordt slechts ter gelegenheid van een bijzonder jubileum (100- of 125-jarig bestaan en verder bij een veelvoud van 25 jaar) verleend.
De titel ridder komt in Nederland en België op twee manieren voor: "op allen" en "met het recht op eerstgeboorte". In het eerste geval heeft ieder mannelijk lid van de betreffende adellijke familie recht op de titel. In het tweede geval wordt de titel vererfd in Salische lijn.
2.828 Nederlanders zijn vandaag koninklijk onderscheiden voor hun bijdrage aan de samenleving. Onder hen zijn 998 vrouwen en 1830 mannen. Nederland is sinds vandaag 18 Ridders in de Orde van de Nederlandse Leeuw rijker. Daarnaast zijn 49 Officieren, 325 Ridders en 2.436 Leden in de Orde van Oranje-Nassau benoemd.
Enkele cijfers op een rijtje. Ieder jaar worden er ongeveer 4500-5000 Koninklijke onderscheidingen uitgereikt. De meeste onderscheidingen worden uitgereikt tijdens de Lintjesregen, de dag voor de verjaardag van de Koning. In 2022 waren dat er 3025, in 2021 2882.
Iemand komt in aanmerking als hij of zij zich als vrijwilliger al vele jaren belangeloos heeft ingezet of nog inzet. Vrijwilligers die tenminste al vijftien jaar of langer intensief vrijwilligerswerk doen, bijvoorbeeld op het gebied van sport, kunst, cultuur, (mantel)zorg, belangenvereniging etc.
Dit Koninklijk Besluit wordt ondertekend door Koning Willem-Alexander. Daarna kan de burgemeester het lintje uitreiken. Er zijn dus een heleboel personen en organisaties betrokken bij de aanvraag van een lintje.
Het Rijk verstrekt de onderscheidingen in de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau in bruikleen. De erfgenamen dienen na het overlijden van de gedecoreerde de onderscheiding te retourneren aan de Kanselarij der Nederlandse Orden.
Een ridderslag of accolade is het verlenen door een (adellijk) heer van de ridderlijke waardigheid door middel van het leggen van diens zwaard op beide schouders van een persoon.