5 Toch moeten we wel eerlijk blijven, want voor één liter sojadrink zijn 80 gram gepelde sojabonen nodig. En datzelfde geldt voor tofu: voor 1 kilo tofu zijn 330 gram gepelde sojabonen nodig.
Uit deze infographic blijkt dat een melkkoe 55 kilo ruwvoer eet in de vorm van gras en mais en 5 kilo krachtvoer, waarvan 15 procent uit soja bestaat. Ofwel: een koe eet per dag gemiddeld 750 gram aan sojaproducten, waardoor 1,25 procent van zijn totale voeding uit soja bestaat.
Een portie is: een glas sojamelk (200-250 ml), een kwart blok tahoe, een halve kop tempé/sojabonen/sojavlees, ofwel het equivalent van 8 tot 10 gram soja-eiwit of het equivalent van 25 mg isoflavonen.
Sojadrink heeft een lagere milieu-impact dan melk als het gaat om broeikasgassen (tweederde minder), landgebruik en watergebruik (de helft minder). Het energiegebruik om sojadrink te maken is wat hoger dan van melk.
De oorzaak van het prijsverschil ligt hoofdzakelijk bij het productieproces: de verwerking van sojabonen tot sojamelk is veel arbeidsintensiever dan het melken van een koe en het bottelen van haar melk.
Vergelijken we de voedingswaarde van sojamelk met die van dierlijke melk, dan valt op dat er weinig verschil zit tussen de twee. De gewone sojamelk van Alpro bevat zelfs minder suiker (2,4 gram), minder vet (1,8 gram) en meer eiwitten (3,8 gram) dan de gemiddelde dierlijke melk.
De gezondste plantaardige melk
Qua voedingswaarde scoren sojamelk, amandelmelk en havermelk het beste. Rijstmelk scoort het slechtst, met weinig vitaminen en mineralen en relatief veel calorieën en suikers. Kijkend naar eiwitten steekt sojamelk met kop en schouders boven de andere plantaardige melken uit.
De soja die we in Nederland gebruiken, komt vooral uit Zuid-Amerika. Daar zorgt de teelt voor allerlei problemen: er wordt bos voor gekapt, de bodem raakt uitgeput en het water wordt vervuild door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. De meeste soja wordt verwerkt in veevoer.
Een koe of kip verwerkt het voedsel tot vlees, maar heeft daarbij ook energie nodig om te leven. Daardoor levert een kilo soja geen kilo vlees op. Elke kilogram vlees vraagt gemiddeld om zo'n vijf kilo aan plantaardige producten.
Ja. Sojamelk kan warm of koud worden genuttigd, of in gerechten worden verwerkt.
Sojadrink is niet slecht voor je, maar alleen als er minder dan 6 gram suiker per 100 gram zit én er voldoende calcium en vitamine B12 is toegevoegd. Dan staat het in de Schijf van Vijf. Sojadrink met minder dan 6 gram suiker per 100 gram past dus – afhankelijk van hoeveel je drinkt – in een gezond voedingspatroon.
Melk kun je door sojadrink vervangen, mits er calcium en vitamine B12 aan toegevoegd is. Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Het lijkt op die van halfvolle melk wat betreft eiwit en energie. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd en soms ook vitamine D.
Je zou hier bijna zeggen dat het geen verschil maakt welke je neemt. Maar als je gaat kijken naar kwaliteit komt de Jumbovariant het beste uit de vergelijking! Dit omdat de Jumbovariant het hoogste percentage soja in sojamelk heeft, met in zijn totaal maar 6 ingrediënten.
De nadelen van sojaproteïne: Beperkte aanwezigheid van aminozuur methionine. Kan allergieën en kruisallergieën veroorzaken. Bevat structureel gelijkende stoffen als het vrouwelijke hormoon oestrogeen.
De mestproductie ligt op zo'n 29 kuub per jaar plus 43,5 kilo fosfaat, waardoor een koe per dag zo'n €1,37 kost aan mest. – De overige kosten, zoals ziektekosten, water en de kosten van het melken (exclusief de arbeid), bedragen zo'n 41 cent per dag.
Kun je soja telen in Nederland? Soja is goed in Nederland te telen maar er zijn wel rassen nodig die zijn aangepast aan het Noordwest Europese klimaat. In de jaren dertig van de vorige eeuw werd er al op kleine schaal geteeld in Nederland maar dat bleek nog niet zo succesvol.
Welk dier vervuilt dan het meest? Het ene dier is het andere niet: runderen eten meer en ander voer dan kippen. Runderen (of preciezer geformuleerd: de productie van rundvlees) vragen ook de meeste ruimte en stoten de meeste broeikasgassen uit (met name omdat ze veel methaan produceren), gevolgd door varkens en kippen.
Voor een kilo peulvruchten is 4000 liter water nodig. Een kilo sojabonen verbruikt 2100 liter.
Conclusie: eet soja liever direct
Duurzaam geteelde soja 'direct' eten – dus in plaats van via de koe die het als voer heeft opgepeuzeld – is aanzienlijk beter voor het klimaat én de natuur dan producten van dieren die soja te eten kregen. Je kunt dus met een gerust hart wat minder vlees eten.
Een reden om soja uit je dieet te schrappen is dat het phyto-oestrogenen bevat. Ons lichaam beschouwt deze als natuurlijke oestrogenen. Bij mannen kan dit leiden tot een schommelende testosteronspiegel, onvruchtbaarheid, afname van spermacellen en een verhoogde kans op kanker.
Plantaardige melk
Er zijn een paar dingen waar je op moet letten: "In tegenstelling tot koemelk bevat sojamelk van nature geen vitamine b2 en b12 en calcium. Om toch van de gezondheidsvoordelen te genieten, kun je op de verpakking kijken of deze twee nutriënten achteraf zijn toegevoegd aan de drink.
Waarom er een alternatief voor soja nodig is
Maar de teelt in Noord-Amerika zit aan zijn max en de teelt in Brazilië en omliggende landen krijgt veel kritiek. Sojateelt daar wordt geassocieerd met ontbossing, overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen, genetische modificatie en onrechtmatige landonteigening.
Soja en isoflavonen
Soja bevat isoflavonen, stoffen die erg lijken op het hormoon oestrogeen dat het lichaam zelf maakt. Isoflavonen worden ook wel plantaardige oestrogenen of fyto-oestrogenen genoemd. Deze fyto-oestrogenen kunnen invloed hebben op vormen van kanker die gevoelig zijn voor hormonen, zoals borstkanker.
Wat betreft voedingsstoffen wijkt amandelmelk af van koemelk en de meest klassieke melkvervanger sojamelk. Amandelmelk bevat minder calorieën en veel minder eiwitten. Het kleine percentage aan vet in de melkvervanger omvat gezond, onverzadigd vet.
Een liter havermelk kost bijna vier keer zo veel als een liter koemelk. Maar de ingrediënten zijn veel water en een beetje haver, dus waar komen die kosten dan vandaan? Melk niet uit een koe, maar een plant.