'Oudere mensen hebben minder slaap nodig' klinkt het vaak, maar dat is slechts een fabeltje. Wat er wel gebeurt bij het ouder worden, is het optreden van veranderingen in het slaappatroon. Een oudere persoon heeft dus net als de gemiddelde volwassene een slaapbehoefte van 7 à 8 uur per nacht.
Algemeen kan je stellen dat mensen doorheen hun leven gaandeweg minder slaap nodig hebben. Een oudere persoon heeft vaak genoeg aan 6 à 7 uur slaap, terwijl een baby soms tot 16 uur per dag slaapt.
Uit nieuw wetenschappelijk onderzoek onder 38.000 volwassenen blijkt dat volwassenen die dagelijks vijf uur of minder slapen een grotere kans lopen op een vroegtijdige dood dan mensen die iedere nacht minstens zes à zeven uur slapen. Wat er zo schadelijk is aan korte nachten, maakt het onderzoek niet duidelijk.
Naarmate mensen ouder worden, verandert hun slaappatroon. Ouderen worden namelijk vaker wakker, slapen lichter, hebben tijdens hun slaap meer last van geluiden en brengen minder tijd door in hun diepe slaap. Desalniettemin, hebben ouderen evenveel slaap nodig als jongere mensen.
Minimaal 6,5 uur per nacht
Volgens Hamburger is een gemiddelde nachtrust van vier uur niet gezond, zeker op de lange termijn. "Al voelt iemand zich op dit moment goed genoeg bij minder dan 6,5 uur slaap, dat wil niet zeggen dat diegene geen klachten kan ontwikkelen op de lange termijn."
De diepe slaap en de REM-slaap zijn het belangrijkst. De diepe slaap zorgt voor lichamelijk herstel en de droomslaap zorgt voor geestelijk herstel.
Ouderen hebben vaak de neiging om steeds eerder naar bed te gaan en vaker middagdutjes te doen, bijvoorbeeld doordat ze in hun stoel indommelen. Dit soort slaapgewoontes en een verstoord slaapritme kunnen een belangrijke oorzaak zijn van slaapproblemen.
Niet diep genoeg slapen kan te maken hebben met het gebruik van bepaalde middelen, zoals alcohol of slaaptabletten. Je slaapt dan wel, maar de kwaliteit is niet optimaal. Diep kunnen slapen hangt ook samen met de opgebouwde slaapdruk.
Microslaap is lastig te herkennen. Ze komt meestal onaangekondigd, hoewel zich soms van tevoren sufheid en plotseling opkomende vermoeidheid voordoet. Knikkebollen en dichtvallende oogleden kunnen een aanwijzing zijn.
Een van de manieren om bij te dragen aan een goede diepe slaap, is niet te zwaar te tafelen en geen alcohol te drinken in de laatste uren voor het slapengaan. Een goed verduisterde omgeving speelt een belangrijke rol: de aanmaak van melatonine, het hormoon dat u slaperig maakt, wordt afgeremd door licht.
Volwassenen hebben voldoende aan 6 tot 8 uur slaap per nacht. Bij ouderen verdwijnt meestal de behoefte aan lange slaap: hun slaappatroon verandert. 's Nachts slapen ze korter, terwijl ze overdag indutten. Het lijkt alsof oudere mensen meer slapen dan volwassenen, maar aan de totale slaapduur verandert weinig.
Ga niet uit van de tijd dat je naar bed gaat maar ga uit van de tijd dat je moet opstaan. Als bij jou om 6.30 uur de wekker gaat dan dien je dus om 23.00 uur in bed te liggen. Hou dit ritme 10 dagen vol. Als je dit volhoudt dan word je vanzelf voordat de wekker gaat al wakker.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
Uit een studie bleek dat mensen die slecht sliepen, meer kans op dementie leken te hebben. Daarna zijn er verschillende herhaalonderzoeken gedaan in meerdere landen. Daarin kwam naar voren dat slecht slapen vele jaren later het risico op dementie lijkt te verhogen.
Ga sporten en bewegen, overdag of vroeg in de avond. Neem 's avonds geen koffie, andere drank met cafeïne en nicotine. Stop een uur voor het slapengaan met kijken naar tv, tablet, computer en smartphone. Zorg een uur voor het slapengaan voor ontspanning (korte wandeling, warm bad, ontspanningsoefeningen, muziek).
Gemiddeld wordt de hele slaapcyclus, die ongeveer anderhalf uur duurt, zo'n 3 tot 6 keer per nacht doorlopen. De eerste 4,5 uur van je slaapcyclus is het belangrijkst. Deze periode van diepe slaap heb je nodig om overdag te kunnen functioneren, uitgaande van een normaal dag-nachtritme.
Slaaphygiëne. De perfecte nachtrust ziet er volgens wetenschappers als volgt uit: een duur van circa acht uur, een korte inslaaptijd, 20% diepe slaap, 20% REM-slaap en minder dan 5% wakker gedurende de nacht. Het is ook mogelijk om korter te slapen en evengoed die percentages van diepe- en REM-slaap te halen.
Wanneer je melatonine onjuist gebruikt krijg je er juist (door)slaapproblemen van en word je onverkwikt wakker. Naarmate je ouder wordt neemt de natuurlijke aanmaak van melatonine af. Je brein wordt minder goed in slapen en je diepe slaapfases worden minder.
De meeste ouderen (bijna de helft) vallen in en om het huis. Het grootste aantal valpartijen vindt plaats in de badkamer, waar de oudere uitglijdt of struikelt. Ook uit bed en van de trap vallen komt veel voor, vooral onder tachtigplussers. Er kunnen verschillende oorzaken zijn dat ouderen vallen.
Je herkent het vast wel dat je na een lange nacht slaap erg moe opstaat en haast niet vooruit te branden bent. Teveel slapen maakt slaperig! Belangrijk is de kwaliteit van je slapen. Niet iedereen heeft dezelfde aantal uren slaap nodig, maar gemiddeld heeft een volwassenen tussen de 6 en 9 uur slaap nodig.
Niet langer dan 8 uur slaap
Als je twee uur meer slaapt dan de voorgeschreven 6 tot 8 uur dan neemt volgens de onderzoekers de kans op een hartaanval of hartstilstand met maar liefst met 41 procent toe. En ook aan de middagdutjes kun je beter niet beginnen.
Slaapgebrek blijkt het functioneren van onze hersenen heel sterk te beïnvloeden. Het levert problemen op met het geheugen, het concentratievermogen, de spraak, de reactiesnelheid en de besluitvaardigheid. Het tast ook het gevoel voor tijd en ruimte aan.
Waarom is REM-slaap zo belangrijk? De REM-slaap is zonder twijfel een essentiële slaapfase. Tijdens je droomslaap worden emotionele gebeurtenissen namelijk verwerkt en wordt belangrijke informatie opgeslagen in je geheugen. Hierdoor vergroot je hersencapaciteit en ontstaat er ruimte voor nieuwe ervaringen.