Het aantal raadsleden is afhankelijk van het aantal inwoners. Hiervoor zijn de gemeenten ingedeeld in inwonersklassen. Gemeenten met de kleinste inwonersklasse hebben 9 raadsleden. Gemeenten met de grootste inwonersklasse hebben 45 raadsleden.
In elke gemeente is er een gemeenteraad die is samengesteld uit 7 tot 55 leden, afhankelijk van het aantal inwoners.
De gemeenteraad geeft aan wat er in een gemeente moet gebeuren en ziet toe op het werk van de burgemeester en wethouders. Een gemeenteraad wordt door de inwoners van een gemeente gekozen en bestaat uit 9 tot 45 raadsleden, afhankelijk van hoeveel inwoners een gemeente heeft; altijd een oneven aantal.
De burgemeester vormt samen met de wethouders het dagelijks bestuur van de gemeente. De burgemeester heeft eigen taken en bevoegdheden en is voorzitter van de gemeenteraad.
Taken raadsleden
Raadsleden bepalen de belangrijkste punten van het beleid van de gemeente. Ze controleren of het college van burgemeester en wethouders (college van B&W) het beleid goed uitvoert. De leden van de gemeenteraad maken de begroting en controleren het financiële jaarverslag van de gemeente.
Maandelijkse vergoeding
Fractievoorzitters ontvangen een toelage naast de vergoeding voor het raadslidmaatschap. Deze vergoeding is € 81,62 per maand, vermeerderd met € 11,65 voor elk raadslid dat de fractie telt, de fractievoorzitter zelf niet meegerekend. De toelage is maximaal € 174,88 per maand.
Raadsleden ontvangen voor het vervullen van hun ambt in 2025 minimaal € 1.240,07 en maximaal € 3.038,94 per maand, afhankelijk van de gemeentegrootte. Deze vergoeding wordt elk jaar aangepast aan de inflatie. Raadsleden ontvangen de vergoeding met ingang van de dag van de beëdiging.
Als we het over het centraal bestuur hebben, gebruiken we daarvoor de termen het Rijk of de Rijksoverheid. Het Rijk is de hoogste bestuurslaag. De andere twee bestuurslagen zijn provincie en gemeente .
Veel mensen denken dat burgemeester 'de baas' is van de gemeente. Dat is niet zo. Dat is de gemeenteraad.
De gemeenteraad bepaalt het bedrag van het presentiegeld van een raadslid binnen de grenzen vastgesteld door de Vlaamse Regering. Het presentiegeld bedraagt minimaal 28,57 euro en maximaal 124,98 euro tegen 100% (gekoppeld aan spilindex 138,01).
Als je kijkt naar een gemeente met een gemiddelde grootte (24.001 – 40.000 inwoners) komt dat voor de burgemeester neer op een salaris van € 8.560,55 bruto per maand, zeker niet verkeerd. Bij grotere gemeentes met een inwonersaantal vanaf de 60.000 loopt dit bedrag al op naar € 10.062,61.
Elke gemeente heeft een gemeenteraad, een burgemeester en een college van burgemeester en wethouders (B en W). Een belangrijke taak van de gemeenteraad is om het college te controleren. Het college moet op zijn beurt verantwoording afleggen aan de gemeenteraad. Een wethouder kan geen lid van de gemeenteraad zijn.
Uit hoeveel leden bestaat het college? Het college bestaat ten minste uit de burgemeester en 2 schepenen. Het aantal schepenen varieert naargelang het aantal inwoners van de gemeente.Kleine gemeenten met minder dan 1000 inwoners hebben maximaal twee schepenen.
Iedere Nederlander kan solliciteren op het burgemeestersambt.
Van alle gemeenten had Amsterdam eind 2022 met 9046 euro het hoogste eigen vermogen per inwoner.
Een ambtenaar kan een gemeenteambtenaar zijn, maar ook medewerkers bij de provincies, waterschappen en rijksoverheid zijn ambtenaren. Bovenstaande definitie bestaat sinds 1 januari 2020 door de invoering van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra).
De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan in de gemeente. De leden van de gemeenteraad (raadsleden) nemen alle beslissingen die voor de gemeente van belang zijn. Bijvoorbeeld over onderwijs, nieuwbouw of de hoogte van de belastingen.
In grotere gemeenten met 100.000 tot 150.000 inwoners krijgen raadsleden een bedrag van zo'n 1870 euro per maand. In gemeenten met meer dan 150.000 tot 375.000 inwoners ligt de vergoeding flink hoger en verdienen raadsleden 2175 euro.
De raad is werkgever van de raadsgriffie, de belangrijkste ondersteuner van de gemeenteraad.
Hoeveel tijd kost het om raadslid te zijn? Het werk als raadslid is geen voltijdbaan, maar kost wel de nodige tijd: ongeveer 16 tot 20 uur per week. Het is goed mogelijk om het raadslidmaatschap te combineren met werk. De meeste raadsleden hebben een fulltime betaalde baan.
Ligt het inwoneraantal tussen 20.001 en 50.000, dan ontvangt de burgemeester een maandloon van 8.641,61 euro bruto. Tussen 50.001 en 80.000 inwoners loopt het bedrag op tot 9.551,26 euro bruto per maand. In gemeenten met meer dan 80.000 inwoners verdient de burgemeester bruto 10.915,99 euro per maand.
Het gemiddelde salaris van een Huisarts in Nederland in 2025 is € 6.036 bruto per maand, waarbij de ondergrens ligt bij € 5.529 en de bovengrens bij € 6.542. Lees meer over de salarisontwikkeling, bij welk bedrijf en in welke stad je het meeste loon krijgt en of omscholen tot Huisarts de moeite waard is.
Het gemiddelde salaris voor een vuilnisman (m/v) in Nederland is € 14,97 per uur. 295 salarissen doorgegeven, bijgewerkt om 29 januari 2025.