In 2017 hebben ruim 150.000 mensen een soa seksueel overdraagbare aandoening (seksueel overdraagbare aandoening )-test laten doen bij de centra seksuele gezondheid, 5 procent meer dan in het jaar ervoor. Bij 18,4 procent van deze mensen is ook daadwerkelijk een soa vastgesteld. Dat is hetzelfde percentage als in 2016.
Iets meer mensen getest
In 2019 hebben 150.000 mensen zich op soa's bij de CSG's laten testen en 335.000 bij de huisarts. Voor de CSG's was dit ongeveer hetzelfde aantal als in 2018, voor de huisarts (waarvoor gerekend wordt met cijfers uit 2018) was dit 8 procent meer dan in 2017.
Nu weten we hoevaak Chlamydia en Gonorroe voorkomen in Nederland, maar wat is nou de kans dat je dit krijgt van één keer onveilige seks? Voor vrouwen geldt dat je per keer dat je onveilige seks hebt met een besmette partner, 45% kans hebt om Chlamydia op te lopen en 80% kans hebt om Gonorroe op te lopen.
Van de heteroseksuele mannen was dat 21,3 procent. Deze percentages zijn lager dan in 2020, maar wel hoger dan in 2019. Van de MSM die zich lieten testen had 12,2 procent chlamydia. In 2019 was dat nog 10,6 procent.
4 procent van de vrouwen geeft aan dit expres niet te doen om hun ex sekspartners te wreken. “Naar schatting heeft een kleine 5 procent van de Nederlanders ooit een Soa gehad of loopt hier nog mee rond. Voor ruim 85 procent gaat dit om Chlamydia wat ernstige gevolgen kan hebben.
Ongeveer 2% van vrouwelijke prostituees is hivpositief
Prostituees zijn een risicogroep voor hiv en andere soa doordat ze veel seksuele contacten hebben met veel verschillende partners. Naar schatting is bijna 2% van de vrouwelijke prostituees in Nederland geïnfecteerd met hiv.
De meest vastgestelde soa is chlamydia. Bij hetero's volgen herpes en genitale wratten (HPV). Bij homomannen is dat syfilis en gonorroe.
Een soa gaat niet vanzelf over. Je moet het dus laten behandelen. En hoe eerder je een soa behandelt, hoe beter. Als je een soa hebt, heb je meer kans om ook een andere soa te krijgen.
Gevolgen. Het is belangrijk om een seksueel overdraagbare aandoening tijdig te behandelen. Anders kan die ernstige gevolgen hebben, zoals verminderde vruchtbaarheid of zelfs onvruchtbaarheid. Zolang een soa niet is behandeld, blijf je besmettelijk voor anderen.
Geslachtsziekten of soa's bestaan al minstens 3500 jaar. De oudste verwijzing ernaar staat in het Ebers Papyrus, een Oud-Egyptische papyrusrol met medische informatie uit ongeveer 1550 voor Christus. Ook in het Oude Testament worden geslachtsziekten en hun behandelmethoden beschreven.
SOA worden overgebracht door geslachtsgemeenschap, maar ook door seksuele contacten via de mond, door anale contacten of contacten met lichaamsvloeistoffen zoals sperma, speeksel, bloed en vaginale afscheiding. Slechts enkele SOA zijn overdraagbaar via huidcontact.
Wij adviseren je om minimaal zeven dagen te wachten met seks. Dit heeft twee redenen: Na zeven dagen is de chlamydia-bacterie uit je lijf verdwenen. Je kunt de bacterie dan niet meer overdragen aan je sekspartner.
Je partner kan een soa hebben zonder het te weten
Je partner kan ook een virus hebben waar je later een soa door krijgt. Dat je partner geen klachten heeft, betekent niet dat jij ook geen klachten krijgt. Het kan dus zijn dat jullie allebei een soa hebben, maar jij wel klachten hebt en je partner niet. Of andersom.
Omdat de meeste mensen niet merken dat ze chlamydia hebben, is het moeilijk aan te geven hoe groot de kans op besmetting precies is, per seksueel contact. Uit oudere studies blijkt dat de transmissie-kans (de kans op overdracht) van vrouw naar man 28% is, en van man naar vrouw 45%.
Dus, kan je een soa hebben als maagd? Als je beide maagd bent en nog helemaal geen seks hebt gehad dan heb je nog geen SOA. Echter, als je bijvoorbeeld al wel onbeschermde orale seks hebt gehad dan is het mogelijk dat je hierbij een SOA oploopt.
Syfilis. Syfilis is een ernstige soa die wordt veroorzaakt door een bacterie, die zich langzaam via je bloedbaan verspreidt. Na 2 tot 12 weken kun je klachten krijgen. Bijvoorbeeld zweertjes op of in je mond, penis, vagina of anus.
SOA-symptomen bij een man
Pusachtige, waterige afscheiding uit de penis. Blaasjes, zweertjes of wratten op de penis, de eikel of de anus. Een pijnlijke of gezwollen balzak. Jeuk rond de anus/bilnaad.
Als je een soa hebt, kun je last hebben van de volgende symptomen: Afscheiding of pus uit de vagina, penis of anus (meer dan normaal). De afscheiding kan waterig, melkachtig, gelig of groenig van kleur zijn of anders ruiken. Branderig gevoel, irritatie, pijn bij of na het plassen.
Er zijn vaak geen of alleen vage klachten. Daardoor kunnen ze lang blijven doorlopen met een chlamydia-infectie, soms wel jaren. Ondertussen kan de ziekte ongemerkt worden doorgegeven.
Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa)
Een soa geeft niet altijd klachten. Je kunt dus een soa hebben zonder dat je het merkt. Wanneer een soa niet op tijd behandeld wordt kan dit ernstige gevolgen hebben. Chlamydia en gonorroe kunnen bijvoorbeeld onvruchtbaarheid veroorzaken.
Kun je van chlamydia genezen? Ja. Je krijgt medicijnen en dan gaat de soa over. De klachten gaan dan weg.
Chlamydia, gonorroe en syfilis
Chlamydia en gonorroe worden met antibiotica behandeld. Je bent na een week genezen. Ook syfilis wordt met antibiotica behandeld. Antibiotica worden alleen gebruikt voor soa's die door een bacterie worden veroorzaakt.
Een SOA oplopen door te zoenen, kan dat? Ja, dat kan. Zonder dat je symptomen hebt, kun je het herpesvirus in je mond hebben en met het speeksel dit virus op je (seks)partner overbrengen. Ook kun jij of degene met wie je (tong)zoent, alhoewel de kans klein is, de SOA gonorroe of syfilis overdragen.