Volgens NEN 3215 moet het afschot van liggende verzamelleidingen voor afvalwaterrioleringen tussen 5 mm/m en 20 mm/m liggen. Een te groot afschot is niet gunstig, omdat daardoor te grote stroomsnelheden kunnen optreden.
Afschot riolering per meter
Het minimale afschot voor de riolering per meter wordt berekend door het hoogteverschil aan te geven per meter afvoerbuis. Bij de riolering is dat minimaal 5 millimeter per meter buis, ofwel 0,5%.
De helling van het afschot hoort bij platte daken 15 à 16 mm per m te zijn om een goede waterafvoer te verkrijgen. Een andere mogelijkheid bij een plat dak is bijvoorbeeld het toepassen van afschot dakplaten van PIR hardschuim of van steenwol (ca. 150 kg/m3); hier is vaak keuze uit 10 of 20 mm helling per meter.
Een ontwerphelling ligt tussen minimum 0,1 cm/m en maximum 2,5 cm/m. Idealiter nemen we een ontwerphelling van 0,5 à 1,0 cm/m. Voor zuivere regenwatersystemen kunnen eventueel kleinere hellingen worden aangenomen, omdat daar het gevaar voor verstopping veel kleiner is.
Plaats de afvoerbuizen in een gelijkmatige helling om verstoppingen te vermijden. De helling norm is 1 centimeter per meter. Voor regenwater mag dit 0,5 tot 1 cm zijn. De afvoerleidingen of buizen moeten in volle grond altijd worden gestabiliseerd.
Er is geen separate eenheid voor afschot. Enkel voorbeelden zijn: 1:200 (0,5%), 1:100 (1%) of 1:50 (2%). De betekenis hiervan is dat over een afstand van 200 meter het afschot 1 meter bedraagt, respectievelijk over 100 meter en 50 meter.
De standaardaansluiting voor een doorsnee gezin ligt maximaal 80 cm diep en heeft voor de een diameter van 125 mm voor de afvoer van afvalwater en 160 mm voor regenwater.
Hoeveel afschot moet een plat dak hebben? Om het water van het dak op de juiste manier af te voeren moet het afschot van het dak minimaal 1,6% zijn volgens het bouwbesluit. Als effectief afschot wordt 1% aangehouden. Dit houdt in 10mm op 1 meter lengte.
Zo bereken je de hellingsgraad
Stap 1: Meet de horizontale afstand. Stap 2: Meet het hoogteverschil op hetzelfde stukje van de weg. Stap 3: Deel het hoogteverschil door de afstand en vermenigvuldig de uitkomst met honderd.
Het verval is dus inderdaad ongeveer 27 cm per meter.
Het wordt aangeraden om leidingen tenminste 70cm diep in te graven. Hiermee zit u onder de vorstgrens en heeft de buis minder last van mogelijke verkeersbelasting. Deze diepte is niet altijd haalbaar en is ook afhankelijk van de situatie zoals bijv. de hoogte van de huisaansluiting.
Herkennen van een rioolbreuk
Soms moet een ruim- en ontstoppingsdienst eerst onderzoek doen met een speciale camera. Bij een rioolbreuk loopt het water slechts langzaam weg. Er is vaak een borrelend geluid te horen als het riool wordt gebruikt.
Er bestaat geen beperking op het maximum aantal bochten voor een aansluitleiding. Dit aantal bepaalt echter wel de te voorziene diameter van de buis (deze diameter hangt tevens af van de helling en de ontwikkelde lengte van de buis, alsook van het al dan niet aanwezig zijn van een kopverluchting).
Zo min mogelijk bochten in afvoerpijp
Op deze manier voorkomt u dat er verstoppingen in de afvoer ontstaan. Bij iedere bocht die het afvalwater door de pijp moet afleggen, neemt het risico toe dat vuil op dit punt ophoopt en een verstopping veroorzaakt.
De CV ketel zal in een 15mm leiding bijvoorbeeld 10 liter per seconde met 1 bar erin stoppen, terwijl bij een 12mm dit 5 liter seconde met 2 bar kan zijn (getallen/verhouding is volledig uit mijn dikke duim gezogen alleen maar om de getalletjes makkelijk te maken).
De meest voorkomende statistische druk is 2 bar. Voorbeeld: De aanvoerleiding heeft een diameter van 22 mm en een statistische waterdruk van 2 bar. Op de watermeter wordt een Qn- waarde van 1,5 m³ aangegeven, de capaciteit is dan 0,66 m3/u.
Indien we 5% stijgen, zitten we 5 meter hoger indien we 100m via horizontale richting hebben afgelegd. Indien we 100% stijgen, leggen we zowel in verticale als horizontale richting evenveel weg af, wat dus wil zeggen een hoek van 45°. 100% stijging komt dus overeen met een hoek van 45° en niet van 90°.
Het hellingspercentage wordt gemeten door te kijken hoeveel de weg stijgt over een vastgestelde afstand. Als de weg over een afstand van duizend meter honderd meter stijgt, bedraagt de helling 100/1000=0,1. In procenten uitgedrukt is dat 10 procent. Dat komt overeen met bijna 6 graden.
Het hellingspercentage van een heuvel, helling of berg is gelijk aan het hoogteverschil Δh gedeeld door de horizontale afstand d maal 100%. Een hellingspercentage van 10% geeft aan dat tussen vertrek en eindpunt de weg 10 meter hoger ligt per 100 meter horizontaal afgelegde weg.
Daarom stelt NTR 3216 eisen aan de maximum lengte en het maximale aantal bochten. Bijvoorbeeld voor de afvoer van een toilet mag de totale lengte van de verzamelleiding incl. toestelleiding niet meer zijn dan 8 meter met een maximale richtingsverandering van 135° (dus niet meer dan 3 bochten 45°).
Voor een afvoer van (vervuild gebruikt) water wordt een PVC buis gebruikt, ook wel een rioolbuis genoemd. De PVC buis is opgebouwd uit 3 lagen en is gemaakt van PVC materiaal.