Verslaafd aan slaappillen of kalmeringsmiddelen? In Nederland nemen ongeveer 750.000 mensen elke avond een slaapmiddel. Ongeveer 300.000 mensen doen dit langer dan drie maanden en zijn chronische gebruikers van slaapmiddelen. Het slikken van slaap- en kalmeringsmiddelen (benzodiazepines) is niet zonder gevaar.
Openbaar apotheken leverden in 2021 aan 1,37 miljoen mensen een benzodiazepine, een stijging van 1,5% ten opzichte van 2020. Hiermee komt een eind aan de dalende trend van de laatste jaren. Aldus de SFK in het Pharmaceutisch Weekblad. Benzodiazepinen is de verzamelnaam voor de groep slaap- en kalmeringsmiddelen.
De ontwenningsverschijnselen beginnen na 1 tot 5 dagen en kunnen wel een maand aanhouden. Naar schatting zijn er in Nederland zo'n 600.000 mensen verslaafd aan slaap- en kalmeringsmiddelen. Zij slikken langer dan 3 maanden een slaap- of kalmeringsmiddel.
Lichamelijke afhankelijkheid (verslaving) aan benzodiazepinen kan namelijk al na 2-3 weken optreden. Op deze pagina vind je uitleg over de effecten en bijwerkingen van benzodiazepinen en wordt besproken welke hulp beschikbaar is bij een afhankelijkheid aan deze medicijnen.
De meeste gebruikers ervaren een suffig en slaperig gevoel wat lijkt op het effect van alcohol. Gebruikers worden wat rustiger en hun lichaam ontspant zich. Benzodiazepines geven meestal geen kater maar werken vaak wel erg lang door. De dag na het gebruik kan iemand zich wazig voelen.
Samenvatting. - Benzodiazepinen zijn de meest voorgeschreven geneesmiddelen in Nederland. Voor langdurig gebruik is nauwelijks een indicatie. - Langdurig benzodiazepinegebruik kan leiden tot afhankelijkheid en hangt samen met een toegenomen ongevalsrisico/valrisico en stoornissen in cognitieve functies.
Tijdens het afbouwen komen vaak lichte ontwenningsverschijnselen voor: slapeloosheid, angst, spanning, geprikkeldheid, zweten, hoofdpijn en hartkloppingen. Deze klachten duren een paar dagen tot een paar weken.
Wanneer iemand wil stoppen met benzo's of last heeft van afkickverschijnselen is het goed om contact op te nemen met de behandelaar die de medicijnen voorschrijft. Hij of zij kan samen de gebruiker kijken of stoppen juist is en hoe ernstig de afkick is. Stoppen met benzo's kan ook bij een verslavingszorg.
Bij angststoornissen gaat in dit geval de voorkeur uit naar oxazepam of lorazepam. Kies bij slaapstoornissen voor lormetazepam, temazepam, zolpidem of zopiclon. Bij epilepsie is volgens Lareb 9 kortdurend gebruik van clobazam, clonazepam, diazepam en midazolam waarschijnlijk veilig.
Als de slaap- en kalmeringsmiddelen de hersenen bereiken beginnen ze te werken. Benzodiazepines behoren tot de groep van de GABA-agonisten. GABA is een lichaamseigen stof die het zenuwstelsel remt. Benzodiazepines imiteren de werking van GABA waardoor ze ook een remmende werking hebben op het zenuwstelsel.
Kalmeringsmiddelen zijn medicijnen die uw emoties minder sterk maken. Ze helpen vooral tegen angst, zenuwen en stress. Bekende kalmeringsmiddelen zijn benzodiazepinen. Voorbeelden van kalmeringsmiddelen zijn alprazolam, bromazepam, diazepam en lorazepam.
De meest bekende en voorgeschreven kalmeringsmiddelen vallen in de categorie benzodiazepinen, zoals bijvoorbeeld valium (diazepam), alprazolam (xanax), lorazepam en oxazepam. Deze medicatie wordt ook regelmatig gebruikt om angst, paniekaanvallen en slaapproblemen aan te pakken.
Langwerkende slaappillen
Het duurt ongeveer een uur voordat ze werken en het effect houdt 8–12 uur aan. Langwerkende benzodiazepinen zijn: Oxazepam. Diazepam.
Samenvatting. Bij langdurig gebruik van benzodiazepinen voor angst- en slaapstoornissen neemt de werkzaamheid geleidelijk af, terwijl het risico op afhankelijkheid en bijwerkingen toeneemt. Om die reden werd in 2009 de vergoeding van benzodiazepinen stopgezet.
De gebruikelijke therapeutische dosering van benzodiazepines is 20-30 mg diazepam-equivalenten per dag. Bij benzodiazepinemisbruik of -afhankelijkheid escaleert de dagelijkse doses niet zelden meer dan 10-voudig.
Afhankelijk van de dosering en lichamelijke factoren kunnen, volgens gebruikers, de effecten zo'n 7 to 10 uur lang aanhouden. Bij herhaaldelijk gebruik zullen effecten mogelijk significant langer duren.
Diazepam werkt rustgevend, spierontspannend en verminderen angstgevoelens. Hierdoor raakt u minder snel in paniek. Diazepam werkt binnen één uur na inname. Dit effect houdt 8 tot 12 uur aan.
Bij problemen met het in slaap komen worden kortdurende benzodiazepinen voorgeschreven. Ze beginnen meestal binnen een half uur te werken en werken zo'n 2 tot 6 uur door.
De voorkeur gaat uit naar een kortwerkende benzodiazepine-agonist: lormetazepam, temazepam, zolpidem of zopiclon. Met deze middelen bestaat ruime ervaring en bij gebruik in lage dosering is er weinig kans op nawerking de volgende dag.
Voor de behandeling van onrust, paniekaanvallen en problemen met inslapen, worden vooral kort werkende benzo's, zoals Xanax, oxazepam en temazepam, gebruikt. Deze middelen werken na ongeveer 30 minuten en het effect houdt zo'n 6 uur aan.
Alprazolam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend en vermindert angstgevoelens. Artsen schrijven het voor bij angstgevoelens en gespannenheid of paniekstoornis.
Als snel effect gewenst is, bijvoorbeeld bij acute angst of agitatie, dan is in het geval van orale medicatie een lipofiele benzodiazepine als diazepam een rationele keuze.
Lorazepam als tablet of drank werkt ongeveer na 1 uur na de inname. Het effect duurt ongeveer 8-12 uur. Lorazepam als injectie werkt heel snel (4 minuten). Het effect duurt ongeveer 2 uur.
Waarom benzodiazepines verslavend zijn
Net als andere verslavende middelen veroorzaken benzodiazepines een dopamine-afgifte in de hersenen. Dopamine is een chemische stof die bijdraagt aan het geluksgevoel. Na verloop van tijd veranderen deze medicijnen de manier waarop de hersenen dopamine afgeven.