Wereldwijd sterven jaarlijks tussen de 81.000 en 138.000 mensen aan een
Jaarlijks worden minstens 421.000 mensen gebeten en vergiftigd door slangen. Ongeveer 20.000 van deze incidenten hebben een dodelijke afloop, zo blijkt uit een studie in PLoS Medicine (doi:10.1371/journal.
lk jaar overlijden er circa 130.000 mensen door een slangenbeet. En de meeste sterfgevallen worden niet veroorzaakt door de giftigste, grootste of agressiefste slang. Deskundigen schatten dat de kleine, matig giftige zaagschubadder wereldwijd de meeste dodelijke slachtoffers maakt.
En hoeveel sterven daardoor? De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat elk jaar 5,4 miljoen mensen het slachtoffer zijn van een slangenbeet, dat ongeveer de helft daarvan van giftige slangen komt en dat daardoor meer dan 150.000 doden vallen en 450.000 amputaties moeten worden uitgevoerd.
Slangenbeten eisen wereldwijd nog altijd tussen de 81.000 en 138.000 levens per jaar. Nog eens 400.000 mensen houden blijvend letsel over aan een onfortuinlijke ontmoeting met de dieren.
In Nederland kun je drie inheemse soorten slangen tegenkomen: de adder, de ringslang en de gladde slang.
Wereldwijd zijn ons zo'n 3800 verschillende slangensoorten bekend. 750 daarvan worden gezien als giftig. “En 250 daarvan worden door de Wereldgezondheidsorganisatie als 'medisch relevant' bestempeld.
De zaagschubadder is zeer giftig en berucht vanwege de vele dodelijke slachtoffers die hij wereldwijd maakt. De slang voelt zich thuis in dorpen en steden en staat bekend als agressief en bijterig. Het gif van de zaagschubadder is vijf keer zo sterk als het gif van een cobra.
De adder is de enige giftige, wilde slang in Nederland. Als ze in een prooi bijt, bijvoorbeeld een muis, spuit ze gif met haar tanden in. Als het een grote prooi is, laat de adder haar prooi weer los. Daarna volgt de adder de geur van haar prooi, tot de prooi sterft door het gif.
Slangen zijn roofdieren. Ze worden zelf ook door roofdieren aangevallen. Roofvogels, vossen en krokodillen eten slangen of eieren van slangen. Slangen laten zich niet vaak zien.
Muggen - 700.000 doden
De kleine en onschuldig ogende mug is 's werelds gevaarlijkste dier voor de mens. Maar onze ergste vijand – en 's werelds gevaarlijkste dier – is de mug. De kleine bloedzuiger brengt elk jaar ziekten over op honderden miljoenen mensen en tot 1 miljoen mensen sterven daaraan.
"Er zijn op de wereld maar twee diersoorten die de mens als prooi zien: een tijger en een ijsbeer. Een bruine beer zal je misschien aanvallen als ze denkt dat je haar jong bedreigt, maar een ijsbeer ziet een mens als prooi en schat in of hij je kan hebben. Als je een ijsbeer tegenkomt, word je bejaagd."
Sinds 1885 zijn ruim 220 adderbeten geregistreerd en uit aanvullend onderzoek is gebleken dat er dertien dodelijk waren (RAVON 57). Een adderbeet verloopt voor mensen dus zelden dodelijk, maar een beet is niet zonder risico's. Medische hulp moet dus altijd ingeroepen worden.
Vlijmscherpe tanden. De meeste slangen doden hun prooi met hun tanden. Die vlijmscherpe tanden zijn naar achteren gericht.
De meeste slangen leven in begroeide gebieden, zoals bossen, maar ook op meer open plaatsen als bergstreken en steppen. In tropische bossen komen meer boombewonende slangen voor, die overdag rusten in bomen en 's nachts op jacht gaan. In kale gebieden, zoals woestijnen, leven slangen in de grond en graven zich vaak in.
Van de drie Nederlandse slangensoorten is de ringslang de meest voorkomende.
Verspreiding. De adder komt voor op de hoge zandgronden van Nederland met uitzondering van de duinen. Er zijn momenteel nog twee grote min of meer aaneengesloten leefgebieden van de adder, gelegen in Friesland en Drenthe en op de Veluwe. Daarnaast is de soort nog aanwezig in Overijssel en Limburg (Meinweg).
Ook op de Veluwe en in delen van Limburg kun je de gladde slang nog tegenkomen. De gladde slang staat helaas op de rode lijst van bedreigde diersoorten. De adder is de enige giftige wilde slang. Aan de ogen herken je de adder.
Een slang heeft ontzettend veel vijanden. Zo lusten grote vogels, wilde varkens, vossen en zelfs soortgenoten gerust een hapje van het reptiel. Een boze of bange slang sist daarom om roofdieren weg te jagen.
Vrijwel alle waterslangen zijn onschuldige dieren die niet snel zullen bijten. Een aantal soorten echter staat bekend als agressief en de soorten uit het geslacht Rhabdophis zijn aan te merken als giftig, een beet kan voor de mens fatale gevolgen hebben.
Waar leeft een zwarte mamba? Je vindt deze gevaarlijke gast in het zuiden van Afrika. Daar kruipt hij rond in bossen, velden en akkers. Rusten doet de slang graag in een rotsspleet of holle boom.
Met een ouderdom van 99 miljoen jaar is het ook het oudste fossiel van een slang die in een bebost ecosysteem heeft geleefd, zo onthulden paleontologen vorige week in het tijdschrift Science Advances. De auteurs van het wetenschappelijke artikel hebben de nieuwe slangensoort Xiaophis myanmarensisgenoemd.
De anaconda is de grootste slang op aarde en kan meer dan 200 kilo wegen. In het wild leeft een anaconda gewoonlijk hooguit 10 jaar, maar in gevangenschap kan hij 30 jaar oud worden. Sinds 2003 komen de groene en de gele anaconda ook voor in de moerassen van de Everglades in Florida, VS.
Ook heeft een slang geen uitwendige oren zoals zoogdieren hebben. Ze kunnen dus niet horen maar wel geluiden met een lage frequentie waarnemen. De slang voelt trillingen met zijn tong. Aan de hand van de sterkte van de trilling kan de slang inschatten of een vijand dichterbij komt.