Het Standaardnederlands kent ongeveer 40 verschillende fonemen. De Nederlandse klankinventaris is daarmee middelgroot en bestaat uit medeklinkers, affricaten, halfklinkers, klinkers en tweeklanken.
Onder lange klanken verstaan we de lettergrepen: aa, ee, ie, oo en uu. Voor je kind is het moeilijk om te onthouden dat je bijvoorbeeld 'schapen' schrijft in plaats van 'schaapen', omdat je toch echt een lange klank hoort. Met korte klanken bedoelen we de klinkers die kort worden uitgesproken: a, e, i, o en u.
Ui, ei, ij, oe, eu, au, ou en ie worden precies als de klank geschreven. We noemen deze korte klanken ook wel 'tweetekenklanken', omdat ze twee tekens hebben.
Het Nederlands kent 7 lange (i, e, y, ø, u, o, a) en 6 korte klinkers (ɪ, ɶ, ɔ, ɛ, ɑ, ə).
Dat leidt ertoe dat het Nederlands als enige taal geen enkele open plaats heeft. Het feit dat het Nederlands in dit schema dus 'de meeste klanken heeft', betekent echter niet dat het Nederlands de meest complexe taal is wat uitspraak betreft, of de 'moeilijkste' taal is.
Japans. Voor mensen die Engels spreken, of talen in dezelfde vorm als Engels, is Japans één van de moeilijkste talen om te leren. Dit komt door verschillende factoren: niet alleen de taal zelf is vrij complex.
Volgens het Guinness Book of Records zijn de moeilijkste talen het Tabassaran in de Kaukasus omdat deze taal maar liefst 48 naamvallen kent; de Noord-Amerikaanse indianentaal Haida, die met 70 de meeste voorvoegsels ter wereld heeft; Amale uit Papoea-Nieuw-Guinea, de taal met de meeste werkwoordsvormen: meer dan 69.000 ...
Een klinker is lang in baan, been, biet, boon, buur, boek, beul. Tweeklanken zijn de klanken die gespeld worden met de lettertekens au en ou (saus, kous), ei en ij (leiden, lijden), en ui (tuin).
In woorden hoor je bij klinkers een korte of een lange klank. Als je een korte klinker aan het einde van een lettergreep hoort, dan verdubbel je de medeklinkers die achter die letter staan. Met een korte klinker bedoelen we de a, e, i, o of u.
De meest voorkomende klanken, de klanken die in bijna alle onderzochte talen voorkomen, zijn dus de klinkers i en a en de medeklinkers m en k. Als we de lat iets lager leggen (klanken die in meer dan 80% van de talen voorkomen), komen daar de medeklinkers n, p, j en w en en de klinker u (oe) nog bij.
Lange klanken zijn de klinkers die we in een woord uitspreken als aa, ee, oo of uu. We komen ze in geschreven vorm ook tegen als a, e, o en u. Als we ze uitspreken als aa, ee, oo en uu, dan noemen we het lange klanken.
HOOFDREGEL: Schrijf de lange klinker /ie/ als -ie- in een gesloten lettergreep, in een beklemtoonde open lettergreep en aan het einde van een woord. Op deze regel zijn veel uitzonderingen. De /ie/ van het achtervoegsel -isch wordt altijd als -i- gespeld, bijvoorbeeld diplomatisch, tragische.
Tweetekenklanken zijn ui, ei, ij, oe, eu, au, ou en ie. Je schrijft het woord zoals je het hoort. Na een tweetekenklank schrijf je geen dubbele medeklinker!
Om woorden goed te verdelen in klankgroepen, moet je steeds uitgaan van 1 belangrijke regel: Het aantal klinkerklanken is altijd gelijk aan het aantal klankgroepen in een woord. Bijvoorbeeld bij het woord woordenboek. Daar tellen we 3 klinkerklanken: oo, e en oe.
Klankkleur, of timbre, is de karakteristieke eigenschap van een geluid waardoor het zich onderscheidt van een ander. Ieder muziekinstrument heeft een eigen klankkleur.
Een klankgroep is wat je hóórt en een lettergreep is wat je ziet. Een klankgroep is gelijk aan een lettergreep behalve bij de verdubbelingsregel. Bijvoorbeeld 'appel'. Je hoort 'a-ppel', dit zijn twee klankgroepen.
Met sjwa (of schwa) wordt de uitspraak van de zogenaamde stomme e of doffe e (bijvoorbeeld in het woord 'vader') aangeduid. De sjwa is een klinker. Bij het uitspreken van de sjwa zijn de spieren in de mond in rust. De sjwa staat in de klinkervierhoek dan ook in het midden.
Het zijn geen verschillende fonemen. Een foneem kan worden gezien als een 'basisklank' van een taal. Het gemiddeld aantal fonemen per taal is 35. In het Nederlands zijn er ongeveer 40, en het Engels heeft er ongeveer 44.
HOOFDREGEL: Schrijf een medeklinker met een dubbel teken na een korte klinker als er op die medeklinker nog een klinker volgt. Het gaat om de medeklinkertekens b, c (als /k/ uitgesproken), d, f, g, k, l, m, n, p, r, s, t, v en z na de korte klinkers /a/, /e/, /i/, /o/ en /u/.
Tweetekenklanken zijn ui, ei, ij, oe, eu, au, ou en ie. Je schrijft het woord zoals je het hoort. Na een tweetekenklank schrijf je geen dubbele medeklinker! Let op de ie.
In het Nederlandse alfabet zitten 26 letters: 5 klinkers en 20 medeklinkers. De 'y' is soms een klinker (in 'baby' ) en soms een medeklinker (in 'yoghurt'). We hebben al gezien dat letters niet altijd hetzelfde zijn als klanken (bijvoorbeeld in het woord 'optie').
Woorden zonder klinkers
Er zijn in de Nederlandse schrijftaal woorden die geen enkele klinker bevatten, voornamelijk afkortingen, verkortingen en tussenwerpsels. Bekende voorbeelden zijn: 'k, 'm, 'n, 'r, 's, 't. bh, d'r, hm, ks, m'n, MS, pc, pf, tv, wc, z'n.
1. Spaans. Spaans is een echte wereldtaal en is na het Mandarijn-Chinees de meest gesproken taal ter wereld. Na een cursus Spaans kun jij je straks prima verstaanbaar maken in Spanje of Zuid- en Midden-Amerika.
Het Koreaanse alfabet, Hangul, is samengesteld uit 14 medeklinkers en 10 klinkers, met symbolen die je combineert tot lettergrepen. Nog een leuk weetje over Koreaans?