De Antarctische ijskap is 12 miljoen km² groot en bevat 29 miljoen km³ ijs. Dat is 90% van al het bevroren zoet water op aarde. De Groenlandse ijskap is 1,7 miljoen km² in oppervlakte en heeft een inhoud van circa 3 miljoen km³, 9 % van het bevroren zoetwater op aarde.
Als de hele Groenlandse ijskap zou smelten, zorgt dat mondiaal voor een zeespiegelstijging van 7 meter. De komende dagen lijkt de temperatuur in Groenland weer te dalen. Het smeltseizoen eindigt doorgaans in augustus.
Op zijn breedst is zij 1100 kilometer groot, ter hoogte van de 77°N breedtegraad, dicht bij het meest noordelijke oppervlak van de ijskap. De gemiddelde dikte van het ijs is 2135 meter. De dikte is over het algemeen meer dan 2 kilometer en meer dan 3 kilometer op het dikste punt.
Met een oppervlakte van 30.689 km² is ons land bijna zes keer kleiner dan de zuidoostelijke staat van de Verenigde Staten (170.312 km²). Dit betekent dat het ijs dat in Groenland in twee dagen smelt, ons hele land onder ruim 50 cm water kan zetten. Wallonië zou zelfs 100 cm onder water komen te staan.
Verschillen in zeespiegelniveau kunnen oplopen tot wel 100 meter. Als al het ijs op Groenland smelt, leidt dat tot een mondiaal gemiddelde zeespie- gelstijging van zeven meter. In Nederland zal die stijging echter maar twee meter bedragen.
Wanneer de gehele Antarctische ijsmassa zou smelten, zal het deel van de ijsmassa dat onder zeeniveau ligt, worden vervangen door zeewater, en dit deel zal niet bijdragen aan zeespiegelstijging.
Onder het ijs en de sneeuw van Antarctica ligt vaste grond: rotsen. Onder het ijs van de noordpool bevindt zich geen land, maar zeewater. De noordpool is eigenlijk gewoon een stuk drijvend ijs. Op Antarctica leven pinguins.
NOORDPOOL – “Rond 2050 zal het Noordpoolgebied in de zomer vrijwel geheel ijsvrij zijn. Er zal minder sneeuw vallen en het zal meer regenen. Zee-ijs afhankelijke soorten als de narwal en ijsbeer zullen hier veel minder voorkomen dan nu. De zeespiegel zal wereldwijd al met ongeveer 30 cm zijn gestegen.”
70 meter. Zoveel komt de zeespiegel omhoog als al het ijs van gletsjers en de poolgebieden zou smelten, stelt Vermeersen in zijn werkkamer in Delft.
IJskappen en gletsjers
Gletsjers bestaan uit ijs dat op land ligt (landijs), gevormd doordat er steeds een laag sneeuw op valt. Momenteel is ongeveer 10 procent van het landoppervlak van de aarde bedekt met gletsjers of ijskappen, die gezamenlijk ongeveer 70 procent van het zoetwater op aarde bevatten.
Jostedalsbreen, eindeloze ijsmassa in Noorwegen
Als witte lava kruipt de Jostedalsbreen tussen de bergtoppen door. Deze ontzagwekkende gletsjer in Noorwegen is de grootste van het Europese vasteland: 100 kilometer lang en 15 kilometer breed.
In de afgelopen drie miljoen jaar zijn er tussen de twintig en dertig ijstijden geweest. In minstens twee daarvan, het Elsterien (tussen ongeveer 475.000 en 410.000 jaar geleden) en het Saalien (tussen ongeveer 280.000 en 130.000 jaar geleden), bereikten de ijskappen Nederland.
Zeeijs is te vinden rond de Noordpool en Antarctica. Een warmer klimaat leidt in het gebied van de Noordpool onherroepelijk tot het smelten van ijs, ook op zee. Rond de Zuidpool neemt de hoeveelheid zeeijs echter toe, mogelijk door het smelten van landijs.
Wanneer daar de gletsjertongen zich terugtrekken zal de ijskap instabiel worden en meer en meer massa verliezen. In dit scenario zorgt het smelten van de Antarctische ijskap voor 49 centimeter zeespiegelstijging in het jaar 2100.
In Groenland is donderdag maar liefst 11 miljard ton - een recordhoeveelheid op één dag - aan ijs gesmolten, meldt CNN vrijdagochtend. Dat staat gelijk aan 4,4 miljoen olympische zwembaden. Die enorme hoeveelheden zijn het gevolg van de extreem hoge temperaturen van deze zomer.
Het smelten van de Groenlandse ijskap is volgens wetenschappers niet meer te voorkomen. Deze blijft smelten, stellen zij, 'zelfs als de opwarming van het klimaat vandaag zou stoppen'. De sneeuwval kan het ijsverlies niet langer compenseren.
Zo ziet de wereld eruit als al het ijs op aarde smelt. Van Nederland is eigenlijk niets meer over. Zoals National Geographic in 2013 al liet zien, stijgt de zeespiegel met 65 meter als al het landijs op aarde zou smelten. Dit zorgt voor ingrijpende veranderingen op alle continenten.
Van al het ijs op de wereld ligt 90% op Antarctica. De gemiddelde dikte van de ijskap bedraagt 2200 meter en op het dikste punt is het ijs zelfs 4776 meter dik.
Wereldwijd is de zeespiegel tussen 1901 en 2010 gestegen met 17 tot 21 centimeter. Het gemiddelde tempo van zeespiegelstijging over die periode bedroeg 1.5 tot 1.9 millimeter per jaar [bron: IPCC 5e Assessment Rapport, 2013].
De grootste massa's van permanent landijs bevinden zich op Antarctica en Groenland en heten ook wel ijskappen.
Volgens een nieuwe studie kan de Noordpool al ijsvrij zijn in de zomer in 2040, sneller dan gedacht. Ook grote delen van de Zuidpool zijn aan het afsmelten, maar veel trager en op een minder regelmatige manier.
Dik, meerjarig ijs is rond de Noordpool zelfs vrijwel geheel verdwenen: een afname van 95 procent in dertig jaar tijd. De resterende ijslaag wordt daardoor ook steeds beweeglijker en gevoeliger voor verdere afsmelting.
Elk jaar bezoeken bijna 40.000 reizigers Antarctica. Toch is toerisme naar het zuidpoolgebied omstreden. Tegenstanders wijzen op het gevaar dat schepen aan de grond lopen en dat ze op die manier brandstof in zee bij Antarctica terecht kan komen. Ook dreigen toeristen uitheemse planten in het gebied te introduceren.
Er leven geen mensen op Antarctica. Er verblijven alleen wetenschappers in speciale onderzoekstations. Bijna alle dieren leven aan de kust van Antarctica. In de rest kunnen alleen speciale bacteriën leven.
Op de Noordpool wonen wél mensen. De oorspronkelijke bewoners heten Inuït (een mooier woord voor eskimo's). Hun voorouders gingen hier duizenden jaren geleden heen om te jagen. Nu jagen de Inuït nog steeds, maar ze werken ook in de bosbouw of de oliewinning.