Een spouwmuur bestaat meestal uit twee halfsteensmuren. De halfsteensmuur aan de buitenkant noemen we het buitenblad en de halfsteensmuur aan de binnenkant het binnenblad. Tussen het buiten- en binnenblad zit een ruimte van ongeveer 6 centimeter. Deze ruimte noemen we de spouw.
De KNB (vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek) raadt aan om bij het ontwerp van de spouwmuur een luchtspouwbreedte van ≥40 mm op tekening aan te houden. In de bouwpraktijk blijkt deze ontwerpspouwbreedte het minimum te zijn om de minimum effectieve luchtspouwbreedte van 20 mm te realiseren.
De spouwmuur moet minstens 50 mm breed zijn. Dit is nodig omwille van de technische specificaties. Het is een breedte die voor alle isolatiematerialen geldt. En dat om verschillende redenen: het injecteren van een smallere spouw is niet met alle producten mogelijk.
De ideale spouwmuurdikte voor na-isolatie is tussen de 4 en 12 cm. U kan de dikte van uw muren controleren bij een deuropening. Is uw muur minstens 25 cm breed, dan heeft deze een spouw. Indien uw muur smaller is dan 25 cm, dan heeft uw muur hoogst waarschijnlijk geen spouw en kan niet na-geïsoleerd worden.
Er is geen maat voor een minimale dikte van een spouwmuur. Bij nieuwbouw moet er minstens 2 cm vrije ruimte zitten tussen het isolatiemateriaal tegen het binnenblad en het buitenblad.
Hoeveel graden dat precies scheelt is moeilijk vast te leggen. Alles is afhankelijk van de staat van het gebouw, de mate van isolatie, je stookgedrag, de temperatuur buiten, … Je kan ervan uitgaan dat zonder isolatie ongeveer 20% à 25% van de warmte verloren gaat via de spouwmuur.
De functie van de luchtspouw is dus het ventileren van de buitenmuur, het tegengaan van vochtproblemen en het afvoeren van doorslaand vocht.
Het is niet voor niets dat spouwmuurisolatie de kortste terugverdientijd heeft van alle isolatiemaatregelen. Een uitstekende investering in de woning dus. Bovendien is er nu ISDE-subsidie beschikbaar. Voor het na isoleren van de spouwmuur is dezelfde subsidie beschikbaar als voor het isoleren van een lege spouwmuur.
De spouw moet zo groot mogelijk zijn, minimaal 5 of nog beter 10 cm. Hoe hoger de kamer, hoe dikker de regels moeten zijn. Balkjes van 5 x 6 cm zijn meestal vol doende.
De voordelen van spouwmuurisolatie
Het grootste voordeel van spouwmuurisolatie is de besparing in stookkosten. In een tussenwoning bespaart u met spouwmuurisolatie gemiddeld tot € 260 per jaar op uw energierekening. Woont u in een vrijstaand huis, dan bespaart u zelfs tot € 1.000 per jaar.
Boren volgens een vast boorpatroon
Als de ventilatieroosters zijn geplaatst, begint het voorbereidende werk voor het vullen van de spouw. Boren, boren en nog eens boren. Met boortje (zeg maar gerust boor 18 mm) worden zo'n tweehonderd gaten in de buitenmuur geboord.
Een voorzetwand met isolatiemateriaal komt binnen in huis tegen de buitenmuur aan. Daarna kun je de muur stuken, verven of behangen. De muren komen een stukje naar binnen: maximaal 10 cm. Je verliest dus een beetje ruimte.
Bij spouwmuurisolatie is een goede aansluiting tussen het binnenspouwblad en de isolatie essentieel voor optimale prestaties. Als dat niet het geval is, krijg je mogelijk te maken met een valse spouw: een ruimte tussen de isolatie en het binnenspouwblad die convectiestromen veroorzaakt, met energieverlies tot gevolg.
Bij het metselen van een spouwmuur, welke uit een binnenblad en buitenblad bestaat, metselt men altijd eerst het binnenblad op (de binnenste muur). Deze metselt men van binnenuit, waarbij de metselaar de eventuele overtollig specie aan beide zijden van de muur schraapt.
Bijna elke jaren 30 woning heeft een spouwmuur. Bovendien is spouwmuurisolatie bij een jaren 30 woning vaak goedkoper dan men denkt. Dit komt doordat de isolatie via kleine gaatjes aan te brengen is en er dus geen grote verbouwing noodzakelijk is.
Om het geluid van je buren te dempen kan je je plafonds verlagen, isolatieschuim gebruiken, voorzetwanden plaatsen en een zwevende dekvloer plaatsen. Maar je kunt je woning ook met kleine dingen isoleren.
Luchtgeluid, zoals een spelend tv-toestel bij de buren, is makkelijk op te lossen door de aanpalende muur of plafond te isoleren. Hiervoor kan je gebruikmaken van een voorzetwand of een verlaagd plafond met isolatie.
Vergunningvrij bouwen
Wel kunt u de gemeente vragen om te onderzoeken of het bouwwerk voldoet aan de regels. Ook kunt u de bouw aanvechten op grond van het Burenrecht uit het Burgerlijk Wetboek. U moet dan wel hinder ondervinden van het bouwwerk. Met vragen daarover kunt u terecht bij het Juridisch Loket.
Isolatiemateriaal kan niet schimmelen
Overal in de lucht bevinden zich sporen van schimmels. Deze sporen kunnen zich op isolatiemateriaal hechten en wanneer ze in contact komen met vocht, dan kan hierdoor schimmel op het isolatiemateriaal ontstaan. Vocht is overigens op alle fronten slecht voor uw isolatiemateriaal.
Spouwmuurisolatie gaat in principe levenslang mee. Dat hoef je dus maar één keer te laten doen. Zeker de huidige isolatiematerialen gaan zonder problemen meer dan 60 jaar mee.
Het antwoord op de vraag is nee, ventilatie moet plaatsvinden via ventilatieopeningen zoals roosters en dakramen en niet via de dakconstructie. Luchtstroming achter het isolatiemateriaal zal zorgen voor warmteverlies.
De meeste spouwmuren hebben aan beide kanten van de spouw een halfsteensmuur van ongeveer 10 centimeter breed. Omdat de breedte van de spouw zelf zo'n 6 centimeter is, komt de totale breedte van de spouwmuur op 26 centimeter.
Een hellend dak is prima van binnenuit te isoleren door PIR isolatieplaten aan te brengen. Dit kan het beste tussen de balken, tegen het (droge) dakbeschot. Het voordeel van het op deze manier PIR isolatie aanbrengen, is dat er een ononderbroken schild ontstaat.