U bent verplicht het arbeidspatroon van uw werknemers schriftelijk vast te leggen. Iedere werknemer moet het kunnen inzien. Veranderingen in het arbeidspatroon (bijvoorbeeld het rooster) moet u minstens 28 dagen van tevoren aan uw werknemers bekendmaken.
Rooster op tijd bekend
Volgens de wettelijke regeling moet het rooster ten minste vier weken van te voren bekend gemaakt worden. Als het rooster eenmaal bekend is mag deze niet zomaar meer gewijzigd worden.
28 dagen van tevoren
Als er geen collectieve regeling bestaat die een dergelijke termijn voorschrijft, schrijft de wet een algemene regeling voor. Deze bepaald dat het rooster 28 dagen van tevoren bekend moet zijn, mits de aard van het werk dit toelaat.
In de cao horeca staat vastgelegd dat je werkgever het rooster ten minste twee weken van te voren bekend moet maken. Als je rooster bekend is mag deze niet zomaar gewijzigd worden. Als je werkgever het rooster toch wilt wijzigingen, dan moet er een zwaarwegend bedrijfsbelang zijn.
Uw werkgever mag uw werktijden veranderen als dit in uw contract, cao of bedrijfsregeling staat. Deze afspraak heet een wijzigingsbeding. Het betekent dat uw werkgever zonder uw toestemming uw werktijden mag veranderen. Hij moet daar wel een belangrijke reden voor hebben, bijvoorbeeld een verplichte reorganisatie.
Recht op werkschema
Veranderingen in dat schema moet de werkgever 28 dagen van tevoren aankondigen. Mocht dit echt niet kunnen, dan moet je minstens vier dagen van tevoren horen wanneer je moet werken.
Je bent niet verplicht om in het weekend te werken. Behalve als je dit vooraf met je werkgever hebt afgesproken. Werk je wel in het weekend, dan heb je ieder jaar recht op tenminste 13 vrije zondagen. Je mag in ieder geval weigeren om meer dan 40 zondagen te werken.
De Wet flexibel werken (voorheen Wet aanpassing arbeidsduur) maakt het mogelijk meer of minder uren te werken. U kunt een verzoek daartoe uiterlijk 2 maanden van tevoren indienen bij uw werkgever. Voor zo'n verzoek moet u minstens een half jaar in dienst zijn. Uw werkgever moet akkoord gaan met uw verzoek.
Als oproepkracht kunt u vragen om een vast aantal uren. Vanaf 3 maanden mag u vragen om het gemiddelde aantal uren van de afgelopen 3 maanden. Na 12 maanden moet uw werkgever u een vast aantal uren aanbieden. Met vaste uren heeft u recht op loon over het aantal uren in uw contract.
Een gezond rooster houdt rekening met het bioritme van de mens, door periodes van rust in te bouwen tussen de diensten en afwijkingen te voorkomen. Het helpt ook om het rooster ruim van tevoren bekend te maken. Zo weet iedereen waar hij of zij aan toe is en is de balans tussen werk en privé gemakkelijker te bewaken.
Er zijn geen eisen aan de vormgeving gesteld, maar uit de registratie moet de Inspectie SZW wel kunnen zien of de Arbeidstijdenwet is nageleefd. Een werkgever moet het arbeidspatroon (het werkrooster) van de werknemers schriftelijk vastleggen. Iedere werknemer moet het kunnen inzien.
Bedrijven mogen niet eisen dat personeel eerder op werk is – maar dat gebeurt wel. Moet jij wel eens (of altijd) eerder aanwezig zijn op je werk dan je aangegeven werktijd? Wettelijk gezien mag dat niet, heeft een kantonrechter bepaald. Als je werkgever wil dat je eerder aanwezig bent, moeten ze daar ook voor betalen.
Wettelijk recht op rust
Na een werkdag mag u minimaal 11 aaneengesloten uren niet werken. De rustperiode van 11 uur mag eens in de 7 dagen ingekort worden tot minimaal 8 uur. Maar dit mag alleen als het nodig is voor het werk.
De Arbeidstijdenwet bevat geen voorschriften over het maximale aantal te werken weekenden per jaar. De Arbeidstijdenwet bevat wel regelgeving met betrekking tot zondagarbeid: Op zondag wordt geen arbeid verricht, tenzij het tegendeel is bedongen en uit de aard van de arbeid voortvloeit (zoals in de gezondheidszorg).
Hoe lang en hoe vaak pauze
Als u langer dan 5,5 uur werkt, heeft u volgens de wet recht op minimaal 30 minuten pauze. U mag de pauze splitsen in 2 keer een kwartier. Als u langer dan 10 uur werkt, heeft u volgens de wet recht op 45 minuten pauze. De pauze mag u splitsen in meer pauzes van minimaal een kwartier.
Je hebt recht op de volgende pauzetijden
Werk je langer dan 5,5 uur per dag, dan heb je recht op minimaal 30 minuten pauze. Je mag dit splitsen in 2 keer 15 minuten. Als je langer dan 10 uur werkt, dan is de pauze minstens 45 minuten. Dit mag je splitsen in 3 keer 15 minuten.
Werknemers van 55 jaar en ouder kunnen niet worden verplicht tot overwerk.
In de wet staat niets over overwerk. Maar je werkgever kan en mag verwachten dat je soms overwerkt. We raden dus aan overwerk niet meteen te weigeren. Je werkgever laat je vast ook wel eens wat eerder naar huis gaan om een persoonlijke reden.
Als je 55-jaar of ouder bent kun je op verzoek vier dagen (gemiddeld 32 uur) gaan werken. Je arbeidsovereenkomst wijzigt niet, die blijft uitgaan van een vijfdaagse werkweek. Hierdoor zijn er geen gevolgen voor de opbouw van je pensioen, vakantietoeslag en het aantal vakantiedagen en (extra) roostervrije dagen.
Er is sprake van overwerk als je werknemer meer uren werkt dan is afgesproken. Als je werknemer bijvoorbeeld een contract heeft voor 40 uur per week en hij 48 uur werkt, dan heeft hij 8 uur overgewerkt.
Het noodzakelijkheidscriterium houdt in dat je als werkgever zelf beoordeelt of een medewerker een mobiele telefoon nodig heeft om zijn werk naar behoren te kunnen doen. Is dat volgens jou het geval, dan mag je de telefoon verstrekken. De medewerker kan deze zowel zakelijk als privé gebruiken.
Volgens de wet is het de werkgever niet toegestaan te vragen naar medische klachten, symptomen of naar de aard of oorzaak van de ziekte. Griep, migraine, nekklachten, een blaasontsteking, een burn-out of iets anders ergs. Mensen worden helaas ziek.
Het uitgangspunt is dat een werkgever alleen datgene mag vragen en registeren wat zij noodzakelijkerwijs zou moeten weten om te bepalen hoe het verder moet met de werkzaamheden van de werknemer, en een werkgever mag informatie hebben om te beoordelen of zij loon moet doorbetalen aan de werknemer.