Een hoofdluis is een parasiet die leeft van mensenbloed. Het beestje is ongeveer 3 mm groot en is grijsblauw, of roodbruin nadat er bloed is opgezogen. De eitjes van de hoofdluis heten neten en zijn egaal zandkleurig tot bijna zwart en lijken op roos.
Hoe herken je hoofdluis? Luizen zijn grijsblauw of roodbruin van kleur en heel erg klein dus daarom soms moeilijk te zien. Luizen komen uit eitjes, deze eitjes noemen we neten. Een neet is grijs/wit van kleur en lijkt een beetje op huidschilfertjes of roos.
De volwassen luis is een grijsblauw beestje van ongeveer 3 millimeter groot. Nadat hij bloed opgezogen heeft, is hij roodbruin. De eitjes, neten, zien eruit als grijswitte puntjes en kleven aan de haren. Ze zijn lastig te verwijderen.
Bepaalde criteria, die niet altijd kenmerkend genoeg zijn, helpen om ze te onderscheiden: Neten kleven meer aan het haar en blijven aan de hoofdhuid vastzitten, zelfs als het haar wordt bewogen; Schilfertjes glijden gemakkelijker langs het haar en kunnen zelfs op de kleren terechtkomen.
Waar kunnen luizen niet tegen? Malathion, permetrine en dimeticon. In de praktijk blijkt dat luizen steeds ongevoeliger worden voor malathion en permetrine. Aanbevolen door het RIVM: middelen met dimeticon.
Veel ouders vragen zich af of ze, wanneer ze hoofdluis behandelen, ook het beddengoed van hun kinderen tegen luizen moeten behandelen. Kunnen luizen bijvoorbeeld overleven in bed of in mutsen of sjaals? Dat kan, maar in elk geval niet langer dan 48u.
Hoofdluis gaat niet vanzelf over. Hoofdluis behandelen kan op twee manieren. De beste aanpak is om het haar twee weken lang elke dag goed door te kammen met een fijntandige kam.
Als je goed kijkt, kan je de luizen zelf zien. De eitjes of 'neten' van de luizen zitten stevig vastgekleefd aan de zijkant van de haren. Die kan je ook gewoon zien, en zelfs voelen als je het haartje tussen je vingers laat glijden.
LET OP: met een föhn is het niet mogelijk om neten effectief en veilig dood te drogen! Een föhn is gemaakt om haren te drogen.
Luizen leggen 4 tot 8 eitjes per dag. Een neet komt na ongeveer zeven dagen uit en heet dan een nimf. Daarna duurt het nog zeven tot tien dagen voordat de 'nimf' volwassen is en dus een luis is, die zich ook weer kan voortplanten. Daarom ervaar je doorgaans pas een tot twee weken na de eerste besmetting jeuk.
Een hoofdluis die niet meer op een hoofd zit, kan niet lang overleven. Er zijn daarom weinig aanwijzingen voor verspreiding via beddengoed of jassen. Het effect van maatregelen zoals het wassen van beddengoed, knuffels, jassen en het stofzuigen van de auto is dan ook onvoldoende bewezen.
Hoofdluizen zijn kleine beestjes die leven op warme en behaarde plekjes op het hoofd. Daar houden ze zich in leven door het zuigen van bloed. Ze kunnen zich vooral snel verspreiden onder kinderen. Daarom is het belangrijk regelmatig te controleren, bijvoorbeeld 1 keer per maand.
Witte azijn tegen luizen
Azijn heeft een zure pH waardoor het geschikt is om luizen te bestrijden. Meng een hoeveelheid witte azijn met een gelijke hoeveelheid water. Was uw haren en laat 15 tot 30 minuten inwerken. Spoel nadien overvloedig uit.
Hebben alleen kinderen hoofdluizen of ook volwassenen? Hoofdluizen kunnen prima op volwassenen leven. De kans dat volwassenen hoofdluis hebben is echter kleiner omdat ze minder haarcontact hebben met anderen.
Soms kun je de luizen gewoon zien lopen als je goed kijkt op hun favoriete plekjes. Ze zijn ongeveer zo groot als een aardbeizaadje en grijsblauw van kleur. Of, als ze net wat bloed hebben gezogen, roodbruin.
Bij een eerste besmetting kan het soms 2 weken aan incubatietijd duren voordat men de jeuk gaat voelen. De jeuk wordt dus niet veroorzaakt door rondlopende luizen. Rond de 53% van de mensen is niet allergisch en bij hen ontstaat er helemaal geen jeuk, zelfs niet wanneer zij honderden of duizenden luizen hebben.
Dit kan je doen met heet water en zeep of door te desinfecteren met 70% alcohol. Zo voorkom je dat er luizen of neten in de kam blijven zitten en je deze vervolgens weer door het haar kamt.
Luizen bestrijden met een stijltang is niet zonder gevaar
Verder kan een stijltang ook alleen maar gebruikt worden in droog haar. Een combinatie van de stijltang met een luizenshampoo of een luizenspray tegen luizen is dus niet mogelijk. Een stijltang is dus duidelijk onvoldoende om de luizen en de neten te doden.
'Luizen kunnen minder makkelijk lopen op haar met gel en haarlak', zegt Desirée Beaujean van het RIVM. Wat we zien is dat bij gel en haarlak de helft minder hoofdluis voorkomt dan bij kinderen die deze producten niet gebruiken.
Luizen 'bijten' drie tot zes keer per dag. Tijdens een luizenbeet, spuiten ze ook wat speeksel in de huid wat die typische jeuk kan veroorzaken.
De hoofdluis drinkt per dag een paar keer zijn eigen lichaamsgewicht aan bloed. "Dan zou je verwachten dat hij veel plast of dun poept, maar dat zou een rotzooi worden." De hoofdluis is dusdanig handig doorgeëvolueerd dat hij daar een oplossing voor heeft gevonden: "Hij verdampt het vocht, zodat hij droog kan poepen.
In water kunnen ze even overleven maar in zwembaden zit chloor en daar kunnen ze niet gedijen. Er is ook een verschil tussen hoofdluizen en schaamluizen. Ze zullen elkaar niet contamineren (een hoofdluis zal dus niet in schaamhaar belanden en omgekeerd, nvdr.)."
De overleving van de hoofdluis is afhankelijk van omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid. Onder normale omstandigheden blijft een volwassen luis op een hoofd gemiddeld 20 dagen leven. Gescheiden van het menselijk lichaam, dus zonder bloed, kan een volwassen luis bij kamertemperatuur (20°C) maximaal 2 dagen overleven.
De aanwezigheid van luizen herkennen
Tijdens hun beet spuiten ze wat speeksel in de huid, wat de typische jeuk kan veroorzaken. Hoe meer luizen er zijn, hoe meer jeuk u zult hebben. Het kan zijn dat luizen kort na de besmetting niet meteen opgemerkt worden.
Wassen op 60°C doodt alle luizen en neten. Niet wasbare kleding en knuffels een week in een afgesloten plastic zak bewaren. Luizen en neten kunnen ook worden gedood door kleding en knuffels minimaal 24 uur te bevriezen.