Hoe ziet een (beginnend) gaatje eruit? U kunt een beginnend gaatje (cariës) herkennen aan een donkere verkleuring en witte vlekjes op tanden of kiezen. Ook zwarte groefjes en putjes kunnen een kenmerk zijn van een beginnend gaatje.
De meest voorkomende oorzaak van kiespijn zijn gaatjes (cariës). Wanneer een gaatje net ontstaat en dus nog in het beginstadium is komt de pijn alleen voor bij het nuttigen van koud eten of drinken. Wanneer het gaatje zich verder ontwikkeld zal de pijn ook optreden bij het nuttigen van warm eten of drinken.
Om alle tandplak weg te halen reinig je daarnaast één keer per dag tussen je tanden en kiezen met tandenstoker, rager of flosdraad. Wanneer je gevoelig bent voor gaatjes kan extra spoelen met een spoelmiddel of mondwater met fluoride helpen ter ondersteuning van het poetsen.
Gaatjes (cariës) ontstaan als er tandplak op de tanden aanwezig is. Factoren zoals voedingsgewoonten en het gebruik van (fris-)drank spelen bij het ontstaan van gaatjes een rol, waarbij het niet alleen gaat om wat er gegeten wordt, maar vooral hoe vaak dit op een dag gebeurt.
Symptomen bij gaatjes
Kiespijn. Vooral bij het consumeren van hete, koude of zoete dranken en etenswaren. Aanhoudende pijn in de kaak. Soms gaat dit gepaard met pijn in het oor of gezicht.
Gaatje in kies of tand herkennen
De kenmerken van een beginnend gaatje zijn onder andere witte vlekjes, donkere verkleuring, of zwarte puntjes op de tanden. In een vergevorderd stadium van cariës kunnen verschillende soorten pijnklachten worden ervaren.
Witte aanslag of witte vlekjes zijn doffe plekken die poreus zijn geworden. Vaak zijn ze zichtbaar op hoek- en voortanden. Op zowel boven- als ondertanden kan deze witte aanslag voorkomen. Het is een vlekje dat witter is dan de rest van de tand.
Hoewel er geen echt geneesmiddel is voor tandbederf, zijn er wel behandelmogelijkheden. Het kan zijn dat een tandarts het bedorven deel van de tand eruit moet boren en dit op moet vullen met een vulling.
De klachten die kunnen voorkomen, lopen uiteen van een hevige en/of kloppende pijn tot alleen pijn bij (kauw)druk op de betreffende tand/kies. Door de ontsteking kan als reactie de wang gaan zwellen, soms kan er pus ontstaan (abces) en is het ook mogelijk dat de ontsteking zich uitbreid naar de omliggende weke delen.
Als er eenmaal tandsteen is gevormd, kan dit weggehaald worden door een mondhygiënist, preventieassistent of tandarts. Tandsteen verwijderen kan op twee manieren: met behulp van een haakje – waarbij het tandsteen wordt weggekrabd – of met een apparaat dat ultrasone trillingen geeft.
De reden hiervoor is dat wanneer er een gaatje onder de kroon ontstaat dit vaak pas in een later stadium opgemerkt wordt ten opzichte van een niet bekroonde tand en het kan betekenen dat de kroon eraf gehaald moet worden of zelfs verloren is.
Teruggetrokken tandvlees voorkomen
Poets twee keer per dag met een fluoridehoudende tandpasta en een tandenborstel met zachte haren (soft of medium). Je kunt ook een elektrische tandenborstel met druksensor aanschaffen die een waarschuwing geeft wanneer je te hard drukt tijdens het poetsen.
Cariës of tandbederf is een ziekte waarbij de harde tandweefsels worden aangetast, wat leidt tot de vorming van gaatjes. Vroeger werd cariës of tandbederf, 'wolf in het gebit' genoemd.
Als de dode tand op zich nog vrij gaaf is en alleen een wortelkanaalbehandeling heeft gehad is het zonde om de tand van een kroon te voorzien. In dat geval, zeker als er weinig van de voorkant afgeslepen hoeft te worden, is een facing de aangewezen behandeling.
Daarom maken we eens in zoveel tijd röntgenfoto's. Zo kan uw tandarts precies zien of er ontstekingen en gaatjes zijn, hoe het kaakbot eruit ziet en of er bijvoorbeeld verstandskiezen in de kaak aanwezig zijn. Ook helpen röntgenfoto's bij het vaststellen van de mate van afbraak van kaakbot bij tandvleesziekten.
Niets doen is geen optie. Als er geen vulling gemaakt wordt, kan een klein gaatje groter worden en uiteindelijk leiden tot een wortelkanaalbehandeling of verlies van uw tand of kies.
Om de tand of kies te behouden is een wortelkanaalbehandeling de beste keuze. Hierbij wordt het ontstoken tandweefsel weggehaald. Het alternatief voor deze behandeling is het trekken van de tand of de kies. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer een wortelkanaalbehandeling niet mogelijk is.
De ziekenzorg in de VS gaat aan veel armen voorbij: een 12-jarige jongen overleed aan een tandinfectie. Op 11 januari van dit jaar kwam de 12-jarige Deamonte Driver uit het plaatsje Largo in de staat Maryland thuis uit school met kiespijn.
De verkleuring van de tand kan al binnen enkele dagen na de klap optreden maar kan ook jaren later ineens gebeuren. Wanneer het een blijvende tand betreft, kan de tand na een wortelkanaalbehandeling (waarbij het wortelkanaal gevuld wordt) van binnenuit gebleekt worden.
Thee bevat van nature fluoride, dat het glazuur versterkt en tandbederf voorkomt. Ook water is een goede keuze, aangezien u hiermee bacteriën wegspoelt. Kies daarnaast voor tussendoortjes met weinig (geraffineerde) suikers, zoals kaas, rauwe groente of fruit.
De 2 voornaamste symptomen zijn pijn en zwelling van de kaak. Als een tandabces zich ontwikkelt, ervaart de persoon pijn bij het kauwen en bij het aanraken van of duwen op de aangetaste tand. De tand wordt ook gevoelig voor warmte (eten) en koude (een ijsje). Dat laatste verdwijnt als de tandzenuw afgestorven is.
Tandenpoetsen is belangrijk, omdat het tandplak weghaalt. Tandplak ontstaat uit de resten van eten, drinken en speeksel en wordt pas schadelijk als het langere tijd op uw tanden zit. Daarom is het voldoende om de plak één keer per 24 uur goed te verwijderen.
Door de witte vlekken op de tanden met een zuur (etsgel) te openen kunnen ze met een kunststof worden geïnfiltreerd. Hierdoor worden de vlekken afgesloten en tevens verdwijnt hiermee de witte breking van het licht uit het glazuur.
Zelf kun je jammer genoeg niets doen om de witte vlekken op je tanden te verwijderen. Je krijgt ze niet weggepoetst. Omdat fluorose zich in de glazuurlaag van je tanden bevindt, kan de tandarts de vlekken evenmin wegpolijsten of -schuren zonder ernstige schade aan je tanden toe te brengen.