Het waarnemen van kleuren berust eigenlijk op het vermogen van onze ogen om licht in verschillende golflengtes waar te nemen en ook om die golflengtes te filteren. Dat filteren gebeurt door lichtgevoelige pigmenten in onze ogen. Zij splitsen het licht uit in rood, groen en blauw.
Oogkleuren wereldwijd
Wereldwijd is bruin de meest voorkomende oogkleur, gevolgd door blauw. Groen is het meest zeldzaam.
We zien kleuren met hulp van drie soorten kegeltjes. Met de rode kegeltjes zien mensen roodtinten, met de groene kegeltjes groentinten en met de blauwe kegeltjes blauwtinten. Doordat de kegeltjes samenwerken kunnen de meeste mensen alle kleuren zien.
Staafjes zijn (niet) kleurenblind
Er wordt wel eens gezegd dat de staafjes kleurenblind zijn. Maar eigenlijk is dat een rare uitspraak, alle receptoren zijn namelijk kleurenblind. Het zijn niet de receptoren die de kleur maken, maar het verschil in golflengte dat de hersenen in staat stelt om 'kleur' waar te nemen.
Het zichtbare kleurenspectrum is ook anders bij de bij, zo kan de bij geen rood zien maar kan ze wel ultraviolet licht zien (net zoals sommige vogels). Bovendien kan ze gepolariseerd licht waarnemen, dit heeft geen belang bij haar beeldvorming maar wel bij haar navigatie.
Je ziet geen normale optische projectie meer, maar een wazige afbeelding van de binnenkant van je ogen. De pigmenten in de huid en ons bloed absorberen vooral licht van een lage golflengte, dus blauw- en groentinten. Het licht dat door de oogleden schijnt, ligt dus meer in het rode deel van het spectrum.
De combinatie van vlekken en flitsen komt meestal doordat het glasvocht vrij plotseling krimpt. Dit wordt ook wel glasvochtloslating genoemd. Glasvochtloslating is een proces dat bij het ouder worden hoort. Meestal is het onschuldig, maar soms is het het begin van een netvliesprobleem.
Tegen dat het licht die grote afstand heeft afgelegd, is al het licht met de korte golflengten (blauw) reeds verstrooid en bereikt het onze ogen niet meer. Enkel het licht met de langere golflengten (rood) bereikt nog onze ogen, zodat we een rode schijn zien.
De volgende beroepen worden o.a. niet aangeraden/toegelaten bij kleurenblindheid: elektricien, schilder, fotograaf, modeontwerper, kleuterleider, binnenhuisarchitect, industrieel ontwerper, piloot, treindienstleider, treinmachinist, docent scheikunde (kleurreacties), docent aardrijkskunde (kaartgebruik) en politieagent ...
Violette ogen
De combinatie van deze rode kleur door de reflectie van de bloedvaten met de blauwe kleur van de iris door het gebrek aan melanine zorgt voor de violette oogkleur. Minder dan één procent van de wereldbevolking worden geboren met violette ogen.
Blauw als mooiste oogkleur bij vrouwen
Volgens onderzoek vinden 40,2% van de mannen een blauwe oogkleur het mooist bij een vrouw. Dit komt omdat mannen een lichte oogkleur mooier zouden vinden dan een donkere. Bruine ogen kwam op de tweede plek met 29,2% en groene ogen op de derde plek met 17,5%.
Groene en hazel ogen zitten hier tussenin. Hazel ogen hebben van allerlei tinten in zich, waardoor ze niet echt blauw, grijs, groen of bruin te noemen zijn. Volgens wetenschappers is hazel een mix van bruin en groen of een mix van blauw en groen, afhankelijk van het licht (White en Rabago-Smith, 2011).
Zo'n 90% van wereldbevolking heeft bruine ogen. De andere 10% heeft blauwe, grijze of groene ogen. Het zou dus wel heel bizar zijn als de kleur van je ogen iets over je karakter zegt.
Groene ogen zijn eigenlijk nog het meest zeldzaam van allemaal, slechts 2% van de totale wereldbevolking heeft deze kleur ogen. Ze beschikken over een combinatie van de innerlijke kracht van mensen met blauwe ogen en de leidinggevende capaciteiten van mensen met bruine ogen.
Groene ogen zijn zeer zeldzaam, ze komen bij ongeveer 2% van de bevolking voor. In sommige gebieden komen groene ogen meer voor dan in andere gebieden in de wereld. Oogkleur is een erfelijk uiterlijk kenmerk met veel variaties, zoals blauwe, groene, bruine, amberkleurige en grijze ogen.
Paars zit namelijk niet in het zichtbare spectrum van licht. Nu hebben we allemaal op de basisschool geleerd dat je basiskleuren hebt en dat alle andere kleuren daaruit bestaan. Geel en rood wordt oranje, rood en groen wordt geel. Rood en blauw wordt?
Het licht van de zon lijkt wit te zijn, of kleurloos. Maar eigenlijk is het licht opgebouwd uit allerlei kleuren. Dit zie je heel goed bij een regenboog. Dan valt het licht uiteen in verschillende kleuren: rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet.
Is de lucht droog, kraakhelder en schoon dan zie je vaak alleen rondom de zon een geel-oranje of oranje-rode gloed. Wanneer er veel vocht in de lucht zit vindt meer verstrooiing plaats. Hierdoor is de lucht overdag minder blauw en rond zonsondergang zie je meer oranje en rode kleuren.
UV-licht kan zeer belastend zijn voor uw ogen – niet alleen op zonnige dagen, ook wanneer het buiten bewolkt is. UV-straling is niet te vermijden. Daarom bevatten zonnebrandmiddelen en veel moisturizers UV-bescherming.
Vitamine-C voor ogen
Die is te vinden in fruit, zoals sinaasappels, kiwi's en aardbeien, en in groenten, zoals broccoli, sareptamosterd en paprika. Naast bron van antioxidanten helpt het ook om staar te vertragen en ze geven de benodigde oogvitaminen tegen maculadegeneratie.
Het goede nieuws voor alle brildragers is: door het dragen van een bril gaan de ogen niet verder achteruit. Veeleer is het tegengestelde het geval: als je ondanks een oogafwijking geen bril draagt of brillenglazen met de verkeerde sterkte hebt, kan bijziendheid (myopie) verslechteren.
Je kunt bloed huilen
Ja, dat klinkt een beetje eng. Maar als je hemolacrie hebt, dan kunnen je tranen geheel of gedeeltelijk uit bloed bestaan. Vaak is het een teken dat zich in het oog een tumor bevindt. Het kan ook een infectie zijn.
Bel direct de huisarts of huisartsenpost als u lichtflitsen ziet. Lichtflitsen kunnen komen door glasvochtloslating of een scheur in het netvlies. Het kan zijn dat u met spoed naar de oogarts moet. Ook bij migraine kunt u lichtflitsen zien.
De oogleden beschermen de ogen tegen uitdroging en infecties. Door met de oogleden te knipperen wordt het oog gereinigd en vochtig gehouden. Daarom zijn de ogen ook tijdens de slaap dicht.