Met bloedonderzoek kunnen we vaststellen of u de ziekte van Addison hebt. Een acth-stimulatietest is een bloedtest die laat zien of uw bijnieren voldoende hormonen kunnen produceren.
Tekort aan cortisol
De meest voorkomende klachten van mensen met de ziekte van Addison zijn moeheid, zwakte, gewichtsverlies, misselijkheid, braken, somberheid, een verlaagde bloeddruk en pijn in de spieren en gewrichten.
De meest voorkomende oorzaak van de ziekte van Addison is auto-immuniteit waarbij het eigen immuunstelsel de bijnierschors vernietigt. Daarnaast kan een ontstekingsreactie of infectie ook de bijnier vernietigen. In zeldzame gevallen wordt de bijnierschors vernietigd door tumoruitzaaiingen..
Klachten die hierbij horen zijn: een bruine verkleuring van uw gezicht, handlijnen en tandvlees, algehele moeheid en zwakte, gewichtsverlies, lage bloeddruk en chronische diarree. De behandeling bestaat uit het aanvullen van de hormonen die u tekort komt.
Gebrek aan cortisol kan leiden tot verschillende niet-specifieke verschijnselen zoals vermoeidheid, spierzwakte, gewichtsverlies, lage bloedruk of buikpijn. Op momenten van stress of ziekte is verhoogde aanmaak van cortisol noodzakelijk.
Wanneer de hoeveelheid cortisol in het lichaam plotseling razendsnel daalt, kan iemand in korte tijd zeer ziek worden. Dat noemen we een Addison- of een bijniercrisis. Het gaat samen met overgeven, diarree, lage bloeddruk, buik- en rugpijn, uitdrogingsverschijnselen, welke kunnen leiden tot een coma.
Heb je het idee dat je cortisolwaarde (te) hoog ligt? Neem dan contact op met je huisarts, die kan je verder helpen bij het onderzoeken van je cortisolwaarde. Er bestaan ook thuistests, waarmee je zelf de waarde van je cortisol kunt meten.
Door het toedienen van synacthen tijdens de test wordt de bijnierschors gestimuleerd om extra cortisol te maken en af te geven aan het bloed. Tijdens de test wordt regelmatig bloed afgenomen. De hoeveelheid cortisol in dit bloed wordt gemeten. Hieruit kan de arts ontdekken of de bijnier voldoende actief is.
Bij het vaststellen van bijnieruitputting is het gebruikelijk om gebruik te maken van testen zoals de Adrenal Stress Index, of de Adrenocortex Stress Profile test. Hierin wordt het cortisolritme en DHEA gemeten aan de hand van speekselmonsters. Deze prijzige laboratoriumtesten zijn niet voor iedereen een optie.
De klachten die aan bijnieruitputting worden toegeschreven zijn zeer divers. Moeheid, slaapproblemen, diffuse pijn, darmklachten of nervositeit worden gepropageerd als typisch.
Een tekort aan cortisol kan een gevolg zijn van aandoeningen van de bijnier (aangeboren aandoeningen, infecties, tumoren, bloedingen), stoornissen van de hypofyse (infecties, tumoren, trauma, bloedingen,…), en ten slotte langdurige (hoge) dosissen cortisone.
Erfelijkheid De ziekte van Addison is meestal verworven. Er zijn zeer zeldzame autosomaal-recessieve of X-gebonden erfelijke vormen van primaire bijnierschorsinsufficiëntie (zie Tabel 1, pagina 3).
Bijnieruitputting op zich bestaat dus eigenlijk niet, maar de term kan in de volksmond wel gebruikt worden als verzamelnaam voor allerlei klachten die kunnen ontstaan bij langdurige blootstelling aan mentale of lichamelijke stress.
Vermijd voedsel dat bijnieruitputting verergert en probeer voedsel te eten dat je herstel bevordert. Concreet betekent dit dat je je maaltijden op de juiste tijden gebruikt en je zoveel mogelijk biologisch of natuurlijk eten nuttigt. Vermijd kunstmatige voeding.
Wat is de functie van cortisol? Cortisol reguleert belangrijke processen in het lichaam zoals je slaap-waakritme en immuunsysteem. Daarnaast zorgt het ervoor dat er genoeg brandstof in het bloed komt als dat nodig is, zoals bij stressvolle situaties.
Een cortisol in bloed wordt aangevraagd bij de verdenking op het niet goed functioneren van het bijnierschors (bijnierschorsinsufficientie). Hiervoor is een afname in de ochtend vereist, bij voorkeur tussen 7 en 9 uur. Dit hoeft niet nuchter; er mag wel worden gegeten en gedronken.
Stress is meetbaar
Chronische stress kan biologisch gemeten en aangetoond worden. Via een bloedname kunnen bepaalde bloedmarkers (vb cortisol) opgespoord worden, Microscopisch onderzoek van hersenweefsel kan duidelijk schade aantonen aan de verbindingen tussen de hersencellen (dendritische schade).
Cortisol is een hormoon dat een rol speelt in allerlei processen in het lichaam. De hoeveelheid cortisol kan worden gemeten in uw speeksel. Hiervoor verzamelt u speeksel in een speciaal buisje, de salivette.
Door het stofje ACTH (of synacthen) geeft de bijnierschors cortisol af. Dus door het toedienen van synacthen wordt de klier 'expres' aangezet om tijdelijk extra cortisol af te geven. Met dit onderzoek kan de arts ontdekken of de bijnier actief genoeg is. Dat doen we door de hoeveelheid cortisol te meten in het bloed.
De ACTH-test duurt 75 minuten.
We kunnen door het onderzoeken van uw speeksel bepalen of uw bijnieren te veel cortisol aanmaken. Cortisol komt namelijk via het bloed terecht in het speeksel. Voor dit onderzoek moet u rond middernacht wat speeksel verzamelen. U verzamelt het speeksel in een speciaal buisje.
Cortisol, het antistresshormoon, wordt geassocieerd met het vet op de buik. Als dit hormoon in hoge mate aanwezig in het lichaam, worden alle vetreserves verbrand voor die rond de buik wordt aangesproken. Dit hormoon kan ook beïnvloed worden door bepaalde voeding of veranderingen in levensstijl.
Cortisol is een stresshormoon. Het zorgt er onder andere voor dat we emotionele ervaringen beter onthouden. Dat wil zeggen dat als je iets meemaakt waarbij je een sterke emotie voelt, je geheugen dit extra goed opslaat.
Het is aangetoond dat consumptie van voldoende omega 3 (EPA/DHA) vetzuren zorgt voor een verlaging van de hoeveelheid cortisol in je lichaam. Bij een hoog cortisol is gezonde voeding dus en dat je voeding voldoende omega 3 vetzuren bevat. Je kunt een visolie supplement nemen om hiervan voldoende binnen te krijgen.