De porder 'porde' met een stok tegen de deur of het slaapkamerraam zodat je wakker werd. Soms gebruikte de porder een blaaspijp om steentjes of erwten tegen je raam te schieten. Af en toe had de porder ook de huissleutels van degene die letterlijk uit zijn bed gepord moest worden.
Tot de negentiende eeuw had men waarschijnlijk niet zo'n moeite met vroeg opstaan omdat iedereen ook veel vroeger naar bed ging. Mensen hadden geen lampen in huis, dus je ging naar bed als het donker werd. 's Ochtends werd je vanzelf wakker van het licht, een kraaiende haan of de kerkklokken.
Een porder was iemand die, voor de komst van wekkers, 's morgens langs de deuren ging om mensen te wekken. Dit gebeurde meestal doordat de porder met zijn stok op de deur of tegen het slaapkamerraam tikte (porde). Met name in de steden kon men in vroeger tijden veel porders vinden.
De uitvinding van de allereerste wekker wordt toegeschreven aan de Griekse filosoof Plato (428-348 v. Chr.). Hij ontwikkelde een grote waterklok, ook wel een clepsydra genoemd, die hem hielp om ´s ochtends op tijd wakker te worden voor de colleges die hij moest geven.
Als je een Iphone hebt, kan het je niet ontgaan zijn: negen minuten is de enige optie. Als je een Android-toestel hebt kun je ook andere snooze-mogelijkheden instellen, al staat deze standaard veelal op de heilige negen minuten ingesteld.
Heel lang geleden, in de prehistorie bestonden er nog geen bedden. De mensen sliepen gewoon op de grond, onder dierenhuiden. De oude Egyptenaren sliepen niet met een hoofdkussen zoals wij, maar met een hoofdsteun. Ze sliepen daarbij op hun zij.
Onze voorouders sliepen zelfs 12 uur, maar niet aan één stuk. Ze gingen bij valavond voor ongeveer 4 uur naar bed. Dan bleven ze 2 uur wakker, om nadien weer voor een uur of 6 te gaan slapen. Die 'wakkere' periode gebruikten ze om te luieren, lezen, bidden of … een baby te maken.
Heel lang geleden wisten mensen hoe laat het was door te kijken naar de stand van de zon, dat was hun versie van een klok. Zo wisten de mensen vroeger wanneer ze wakker moesten worden en wanneer ze moesten slapen, ook wisten ze zo wanneer ze moesten eten. Later kwam er een soort klok, de zogenaamde zonnewijzer.
Het allereerste hulpmiddel om de tijd van de dag aan te duiden was de zonnewijzer, uitgevonden door de Oude Egyptenaren en Mesopotamiërs. De oudste zonnewijzers waren obelisken (3500 voor Christus) en schaduw klokken (1500 voor Christus). Deze werden vervaardigd door Egyptische en Babylonische astronomen.
De klok als religieus middel
Een grote stap in de geschiedenis van het weergeven van de tijd werd gezet door Christiaan Huygens. In 1656 heeft hij het slingeruurwerk uitgevonden waarmee de tijd tot op een seconde juist benaderd werd.
Vroeger moesten mensen zonder klok of kalender de tijd zien te bepalen. Ze hadden hiervoor een aantal verschillende methodes bedacht. Enkele bekende methodes waren de zonnewijzer, de waterklok, een kaars, de maan en de sterren.
Als je slaap over de dag verdeelt, ben je minder uren achter elkaar wakker en kun je dus langer je aandacht op iets houden, bijvoorbeeld huiswerk. Ook slaap je minder uren, waardoor je meer uren overhoudt per dag. Je kunt dus meer uit een dag halen dan wanneer je gemiddeld 8 uur slaapt 's nachts.
MENS: Mensen slapen meestal liggend, uit verschillende onderzoeken is naar voren gekomen dat, ongeveer 50% van de mensen bij voorkeur op hun zij slapen, iets meer op de rechter dan op de linker zij. Ongeveer 40% op de rug en zo'n 10% op hun buik. Mensen kunnen uiteraard ook zittend en sommigen zelfs staand slapen.
Wij hebben een indicatie van bedtijden voor pubers voor je op een rijtje gezet: 12-15 jaar: tussen 21:00 uur en 21:30 uur. 15-17 jaar: tussen 21:30 uur en 22:00 uur. 17-18 jaar: tussen 22:00 uur en 23:00 uur.
Vanaf de Middeleeuwen tot het begin van de 17e eeuw sliepen mensen zittend omdat ze bang waren dat ze anders zouden sterven. Dit deden ze vooral omdat ze dachten dat als je liggend zou slapen al het bloed naar je hoofd zou lopen en je dit niet zou overleven.
Ga zelf op zoek naar uw ideale slaapritme
Toch wordt in het algemeen een normaal slaapritme naar voren geschoven dat in wezen voor iedereen goed is: 7 tot 8 uur slaap, waarbij we op een min of meer vast uur gaan slapen en op een vast uur opstaan.
De Ledikant
Een bedstede gaf een zekere vorm van privacy en dat was prettig. Want hoe groter de boerderij, hoe meer mensen er op een betrekkelijk kleine oppervlakte woonden. Daarnaast werd het in een deze gesloten slaapruimten sneller warm (mede door eigen lichaamswarmte) en in de winter dan ook sneller behaaglijk.
De wekker gaat af in vliegtuigstand, want dan werkt 'ie gewoon. Je zet 'm uit, draait nog een keertje om en drentelt na de snooze richting douche. Frisgewassen schuif je aan bij het ontbijt, paar happen granola en een koffietje.
De klassieke wekker is een mechanische klok, die iedere dag opgewonden moet worden. Bovenop zitten twee bellen, met een klepel daar tussenin. Aan de achterzijde kan de wektijd ingesteld worden. Daarna kwamen er wekkers werkend op batterijen met een kwartsuurwerk, en digitale uitvoeringen met een lcd- of led-display.
Mensen die een hele nacht wakker blijven presteren nogal altijd beter dan personen die elke nacht minder dan zes uur slapen. Dit hebben wetenschappers van de universiteit van Pennsylvania ontdekt. De wetenschappers lieten proefpersonen twee weken lang vier, zes of acht uur per nacht slapen.
'Wanneer je twee uur slaapt zit je op het juiste moment van het circadiane ritme. In de eerste periode van dat ritme kom je in een diepe slaap terecht, en daarin breek je adenosine het snelst af. Na twee uur slaap heb je al meer dan 50 procent afgebroken.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
Na 10:00 uur wordt het 11:00 uur 's ochtends. Het is dus half 11 's ochtends.