Een zelfbeeld is een beeld dat je over jezelf hebt gevormd in de loop van je leven. Het omschrijft hoe je over jezelf denkt, voelt, of wat je van jezelf verwacht. Net zo kan het gaan over hoe je denkt dat de wereld en de mensen om je heen jou zien en ervaren.
Je zelfbeeld is het beeld wat je van jezelf hebt. Dit betekent niet dat dit een afspiegeling is van de realiteit en je ook echt zo bent. Het zelfbeeld is een verzameling van overtuigingen, gedachten en oordelen die je over jezelf hebt. Een optelsom van alles wat je hebt meegemaakt en verzameld over jezelf.
Je bent bijvoorbeeld sociaal, verlegen, moedig, behulpzaam, agressief. Zelfbeeld bepaald hoe jij jezelf ziet en hoe je naar aanleiding daarvan handelt, los van de realiteit. Je vindt jezelf bijvoorbeeld te dik en wordt daardoor onzeker.
Symptomen van een laag zelfbeeld
Je voelt je erg onzeker, hebt weinig vertrouwen in jezelf en dat dingen je gaan lukken. Je bent niet trots op jezelf, je haalt jezelf steeds naar beneden. Als iets wel goed is gegaan, heb je de neiging om dit succes te verkleinen (het komt niet door jouw handelen, maar door anderen).
Je ziet jezelf in een positief daglicht: je kunt goede kanten benoemen en bent eigenlijk wel blij met jezelf. Het tegenovergestelde hoort bij een negatief zelfbeeld: je hebt weinig tot geen zelfvertrouwen, zit niet zo lekker in je vel en vindt het moeilijk om positieve punten over jezelf te benoemen.
De meest gebruikte therapie bij onzekerheid en een negatief zelfbeeld is cognitieve gedragstherapie. Cognitieve gedragstherapie richt zich op het veranderen van (onrealistische) negatieve denk- en gedragspatronen die je onzekerheid en lage zelfbeeld in stand houden.
Onzekerheid komt door een laag zelfvertrouwen. Iedereen twijfelt wel eens ergens over, maar soms kan het erg in de weg zitten. Als je onzeker bent, twijfel je. Je kan twijfelen over een beslissing.
Als je bijvoorbeeld erg beschermd bent opgevoed, kan het zijn dat het zelfvertrouwen zich niet genoeg ontwikkelt. Ook als je veel kritiek gekregen hebt op je gedrag of prestaties, of als je gepest bent, kan je zelfvertrouwen afnemen of zich niet genoeg ontwikkelen.
Kenmerken minderwaardigheidscomplex
zichzelf voortdurend afwijzen of onderuithalen. negatief denken over jezelf. positieve zaken afzwakken, negatieve zaken vergroten. jezelf als het ware verstoppen door een gereserveerde houding.
Om een positiever zelfbeeld te krijgen, moet diegene zich anders gaan gedragen. Iemand kan zichzelf ook een egoïst vinden terwijl hij vaak voor anderen klaarstaat en genoeg tijd voor zijn gezin en vrienden vrijmaakt. Ook in dat geval is het een negatief zelfbeeld, maar het lijkt niet te kloppen met de werkelijkheid.
Wat de wetenschap weet over je laag zelfbeeld stemmetje
Je bent hierin niet alleen. Maar liefst 75% (!) van de mensen heeft er last van.
Zelfbeeld is de manier waarop je over jezelf denkt. Dit is medebepalend voor hoe je je voelt en welke acties je onderneemt. Het zelfbeeld heeft een grote invloed op het zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen is het vertrouwen dat je in jezelf of op jezelf hebt, dat je jezelf de moeite waard vindt.
Iemand die onzeker is twijfelt heel erg, heeft een negatief zelfbeeld en heeft weinig zelfvertrouwen. Onzeker zijn kan over van alles en is daarom een breed begrip. Onzekerheid heeft veel invloed op je leven, dusdanig dat je er overspannen van kunt raken en het je dagelijks veel energie kost.
Wat zijn oorzaken van een lage eigenwaarde? Een lage eigenwaarde wordt gevoed door je innerlijke criticus. Dat is het stemmetje in je hoofd dat continu roept dat je niet goed genoeg bent of dingen niet goed genoeg doet. Deze innerlijke criticus is vaak te koppelen aan de perfectionist die in je schuilt.
Oorzaak van onzekerheid
Onzekerheid kan worden veroorzaakt door lichamelijke, sociale, financiële en emotionele factoren en angst. Iemands persoonlijkheid en verleden hebben veel invloed op iemands zelfbeeld.
Door een positief zelfbeeld heb je een goed gevoel over jezelf. Daardoor is het gemakkelijker om angst te overwinnen en uitdagingen aan te gaan. Door een positief zelfbeeld ben je minder afhankelijk van de goedkeuring van anderen. Je wordt niet belaagd door overmatig zelfkritiek.
Minderwaardigheidscomplex is een term uit de psychologie voor het gevoel minder waard te zijn dan anderen. Het is de combinatie van een negatief zelfbeeld en daaruit voortvloeiende gedragingen. Het is een onbewuste drijfveer wanneer iemand zich niet kan of wil realiseren dat het geldt voor haar of hemzelf.