39 graden is al uniek
Op 24 juli werd het 75(!) jaar oude hitterecord van Warnsveld gebroken toen het in Eindhoven39,3 graden werd. Ook dat was een barrière want nooit eerder werd er in ons land 39 graden gemeten. Tot op de dag van vandaag zijn 24, 25 en 26 juli 2019 de enige dagen geweest met maxima boven 39 graden!
Het antwoord is verdamping. Mensen zweten, het zweet verdampt, de warmte die daarvoor nodig is wordt onttrokken aan het lichaam en dat koelt daardoor af. Zo kunnen mensen langere tijd bij temperaturen van 40 of zelfs 45 graden overleven.
Als de TW-waarde hoger is dan 35 graden Celsius kan een menselijk lichaam niet meer afkoelen door te zweten. Lagere waarden kunnen ook al dodelijk zijn. Dat bleek wel tijdens de Europese hittegolf van 2003, toen duizenden mensen stierven bij een TW van 28 graden Celsius.
Als volwassene raadpleeg je best een arts als je koorts: boven de 39 °C oploopt (hoge koorts kan de hersenen en andere organen in de war sturen en beschadigen) gepaard gaat met specifieke symptomen zoals buikkrampen, branderig gevoel bij het plassen, suf en slaperig zijn, zware hoofdpijn of huiduitslag.
Koortspieken. Koortspieken van 41°C en 42°C komen ook voor, bij koortspieken van 43°C is de situatie levensbedreigend. Erg hoge lichaamstemperaturen kunnen verschillende gevolgen hebben: Verstoring van de werking van enzymen.
Hoogste temperaturen ooit gemeten
Noord-Amerika: 56,7°C op 10 juli 1913 in Furnace Creek, Death Valley, Verenigde Staten. Afrika: 55,0°C op 7 juli 1931 in Kébili, Tunesië Azië: 55°C, in Al Majmaah, Saoedi-Arabië, op 8 juni 2019.
Vanaf 30 graden is het belangrijk om voorzichtig te zijn. Boven die temperatuur heb je kans dat je klachten krijgt als je veel gaat bewegen. Vooral als er veel vocht in de lucht zit. Dat wordt een hoge luchtvochtigheid genoemd.
Bij een infectie kan de temperatuur oplopen tot 40 of 41 graden. Dat kan geen kwaad. De koorts is niet schadelijk voor het lichaam of de hersenen. Zolang het lichaam de warmte kwijt kan, komt de temperatuur zelden tot boven de 41 graden.
In Nederland is een hittegolf een opeenvolging van in De Bilt minimaal 5 zomerse dagen (maximumtemperatuur 25,0 °C of hoger), waarvan er minimaal drie tropische dagen (maximumtemperatuur 30,0 °C of hoger) zijn.
In 1976 was het 17 dagen lang warmer dan 30 graden, met een piek van 35,4 graden. Het ging toen over een hittegolf, nu spreken we van een hittepiek met een uitschieter tot bijna 40 graden. Ook in 1976 werden maatregelen genomen. Sommige fabrieken sloten en water mocht niet zomaar verspild worden.
Het bleek, dat bij alle drie groepen van temperatuurbepaling de huid van het voorhoofd het hoogst is, namelijk gemiddeld 35°.
De 50e breedtegraad noord is een denkbeeldige cirkel op de Aarde op 50 graden ten noorden van de evenaar. De breedtegraad bevindt zich op 40 graden ten zuiden van de geografische Noordpool.
Op 24 juli 2019 werd het record gebroken in Gilze Rijen, waar het een dag later zelfs 40,7 graden werd. En op 19 juli dit jaar kwam Maastricht (39,4) opnieuw boven het oude record uit.
Raadpleeg een arts als de lichaamstemperatuur meer dan 39°C bedraagt.
Dat is deels te wijten aan je biologische klok. De biologische klok reguleert namelijk niet alleen je slaap, maar ook je immuunsysteem. Het immuunsysteem wordt geactiveerd bij ziekte, waarbij infectie-vechtende cellen een variatie aan chemicaliën loslaten die de infecties bestrijden.
En de deken erbij als u het koud krijgt. Een koude of natte doek op de huid of afspoelen met koud water kan prettig zijn als u het heel warm heeft. Maar het helpt niet om de koorts minder te maken. Zorg dat u genoeg rust krijgt.
Bij een infectie kan de temperatuur oplopen tot 40 of 41 graden. Dat kan geen kwaad. De koorts is niet schadelijk voor het lichaam of de hersenen. Zolang het lichaam de warmte kwijt kan, komt de temperatuur zelden tot boven de 41 graden.
Een normale lichaamstemperatuur ligt rond de 37 graden. Als je temperatuur iets hoger ligt, hoef je niet gelijk koorts te hebben.
Als de lichaamstemperatuur boven de 42 °C stijgt, leidt deze tot de dood door denaturatie van eiwitten (proteïnen). Daarnaast kan koorts opgewekt worden door bacteriën zelf door middel van pyrogenen zodat zij door de hoge temperatuur zich sneller kunnen vermeerderen en zo het afweersysteem kunnen ontlopen.
Siberisch koud
De koudste plek op aarde waar mensen wonen, is het noordoosten van Siberië. Daar staat het kouderecord op 67,8 graden onder nul. De laatste keer dat die temperatuur werd gemeten was in 1933.
Op 19 juli werd het extreem warm, in een deel van het land gaven we code oranje uit vanwege de hitte. Die dag werd het vrijwel overal warmer dan 35 °C en in Beek werd met 39,5 °C de hoogste temperatuur van de zomer gemeten. Augustus staat in de top 3 warmste augustusmaanden sinds 1901.
Op 26 januari 1942 kwam het kwik in De Bilt niet hoger dan min 11,2 graden en de nacht die volgde koelde het af tot min 24,8 graden, de laagste standen ooit op het hoofdstation van het KNMI gemeten. Op 27 januari 1942 registreerde Winterswijk min 27,4 graden, de laagste temperatuur van de eeuw in ons land.