Belangrijkste kenmerken zijn onder meer een afname van het prestatievermogen, slaapstoornissen (m.n. bij het inslapen), vermoeidheid en verhoogde rusthartslag. Blijf je in dit stadium de klachten negeren, dan kom je uiteindelijk in de fase van het overtrainingssyndroom (volledige overtraindheid).
Hieronder vind je een opsomming van de bekende symptomen: Vermoeidheid, slapeloosheid, eetproblematiek, depressie, prikkelbaarheid, gewichtsverlies, gebrek aan concentratie, verlies van motivatie, stijve spieren, hogere bloeddruk, angst, rusteloosheid en niet uitgerust wakker worden [1].
Herstel van overtraining kan dagen tot maanden duren. Neem eerst contact op met uw zorgverlener, huisarts of personal trainer - hij/zij kan uitsluiten of je klachten inderdaad veroorzaakt worden door de overtraining. Pak je rust - Het klinkt makkelijk, maar accepteren dat je moet rusten is moeilijker dan je denkt.
Bij overtraining is er een langdurig verstoorde relatie tussen belasting en belastbaarheid. Gedurende lange tijd overbelast je je lichaam dus. Je lichaam kan op verschillende manieren belast worden: Fysiek (door te trainen bijvoorbeeld).
Overtraining heeft ook een invloed op het zenuwstelsel, wat kan leiden tot snel geïrriteerd raken en woede-uitbarstingen. Je merkt dat je veel prikkelbaarder bent dan normaal en je wordt boos om dingen waar je normaal gesproken nooit van zou opkijken. Verder kunnen je prestaties afnemen als je overtraind bent.
Je hebt een verhoogde hartslag
Hoe zwaarder de inspanning, hoe hoger de hartslag. Een verhoogde hartslag (hoger dan wat normaal is voor je) in rust of tijdens het sporten kan een teken van overtraining zijn. Ook als je hartslag lang na je training verhoogd blijft, kan een teken zijn dat je te veel sport.
Symptomen overtraining herkennen
Als je vaker ziek wordt dan normaal, kan dit een serieus teken zijn dat je te veel en/of te zwaar aan het trainen bent. Je gunt jezelf misschien niet de rust die je nodig hebt om te herstellen waardoor je steeds vatbaarder wordt voor ziek worden en oververmoeidheid.
Denk maar aan mensen die na een stressvolle werkdag hun hoofd 'leeglopen' of lopen als middel tegen depressie. Maar elke dag sporten kan niet gezond zijn.” De sportarts raadt dan ook iedereen aan om niet iedere dag te gaan sporten. Het is belangrijk dat je lichaam tenminste 1 rustdag per week krijgt.
De piek van deze supercompensatie periode ligt tussen 48 en 96 uur, op 72 uur dus. Bij goed getrainde mensen, en met optimale voeding, ligt die piek dichter bij de 48 uur, bij minder getrainde mensen en lagere voedingskwaliteit ligt die dichter bij 96 uur.
Door het harde zweten en ademen, verlies je bij een intensieve training veel water. Het gevolg is dat je gedehydreerd kunt raken - met spierzwakte, duizeligheid en hoofdpijn als gevolg.
KRACHTTRAINING. Je moet minstens drie dagen per week met gewichten trainen. Het onderzoek zegt dat op zijn minst minimaal twee dagen per week training nodig is om spiergroei te stimuleren. Hoe je je trainingen structureert en hoeveel dagen je aan krachttraining besteedt, hangt af van je huidige fitnessniveau.
Overbelasting van de spieren ontstaat door kortstondig een te zware belasting of langdurig een lichte belasting van die spieren. Acute of langdurige belasting van de spieren zorgt ervoor dat er minder bloed door kan stromen, waardoor de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen beperkt wordt.
Verlate spierpijn, die zo'n 24 tot 48 uur na het sporten ontstaat, wordt veroorzaakt door scheurtjes in spiervezels. De spieren doen dan pijn en zijn minder belastbaar. Deze scheurtjes zijn niet slecht, ze zorgen er juist voor dat je sterker wordt.
Na een zware inspanning, wanneer je na een dag of twee weer behoorlijk hersteld bent, kan je een rustig herstelloopje doen van een half uurtje. Voel je echter dat je nog niet voldoende hersteld bent, dan kan je beter rustig gaan wandelen (uurtje) fietsen (half uurtje)of zwemmen.
Zorg dat je meer slaap krijgt in de weken waarin je lange duurlopen doet. Rusten is nodig om je lichaam en geest tijd te geven om te herstellen. Plan alleen activiteiten die ontspannend zijn, zoals een massage, of neem een 'ik'-dag. Het is heel goed om jezelf een aantal momenten van ontspanning te gunnen.
Spieren hebben hersteltijd nodig. Wanneer je twee dagen achter elkaar de zelfde spiergroepen traint zit je het herstel van je spieren in de weg. Ook is het minder erg als je een keer een training over moet slaan omdat je dan sowieso je gehele lichaam die week al belast hebt.
Voor veel mensen lijkt een rustdag dat ze afzwakken, zodat ze zes of zelfs zeven dagen per week trainen. Maar als je kijkt naar de meest succesvolle atleten en bodybuilders, zijn vier trainingsdagen per week, soms vijf, de meest voorkomende frequentie.
Volwassenen en ouderen: Bewegen is goed, meer bewegen is beter. Doe minstens 150 minuten (2,5 uur) per week matige of zwaar intensieve inspanning, verspreid over diverse dagen. Doe minstens 2x per week spier- en botversterkende activiteiten (voor ouderen inclusief balansoefeningen)
"Veel mensen denken dat ze meteen moeten gaan sporten." Even de hond uitlaten, een wandeling naar de supermarkt of een sprintje naar de bus. Twintig minuten matig bewegen per dag: je zou denken dat het iedereen wel moet lukken. Toch wordt de richtlijn bij lange na niet door gehaald.
Resultaat zien van spiergroei
Het is een fabel dat je in een paar maanden helemaal strak kan zijn. De eerste keren zal je waarschijnlijk spierpijn hebben. Na verloop van tijd merk je dat je spieren (steeds) meer belasting aankunnen. En na enkele maanden ga je verschil zien in je lichaamsbouw.
Het is in ieder geval verstandig in beweging te blijven als je spierpijn hebt. Een goede balans tussen beweging en rust is de beste behandeling voor spierpijn. Beweging stimuleert de doorbloeding, wat goed werkt bij het herstel van spierpijn. Je kunt trainen met spierpijn.
Overtraining ontstaat wanneer de belasting die het lichaam door fysieke training wordt opgelegd groter is dan het noodzakelijk herstel. Het kan voorkomen bij zowel kracht- als duursporters.
Goed voor het lichaam
Sport zorgt voor een betere conditie, meer spierkracht, een gezonde levensstijl, een goede nachtrust en een minder hoge medische consumptie. Sporten verkleint namelijk het risico op een groot aantal aandoeningen als hart- en vaatziekten, obesitas, osteoporose, beroertes.
De eerste vorm is mechanische overtraindheid. Daarbij moet je denken aan klachten als spierpijn en overbelastingsblessures. De tweede groep heet metabole overtraindheid, ook wel overreaching genoemd. Spieren raken sneller dan normaal vermoeid en er is duidelijk prestatieverlies.