Geluid draagt niet zo ver, hooguit enkele kilometers. Zo beschouwd is geluid een lokaal milieuprobleem. Maar het aantal geluidsbronnen is groot en gevarieerd In Nederland.
Op papier kan de mens toonhoogtes horen van 20 tot 20.000 Herz. Maar het bereik van je oren begint al snel af te nemen als je ouder wordt, zeker boven je twintigste. Als gehoorschade hebt opgelopen komen je oren ook minder ver.
Energieverlies en de kwadratenwet
Als het geluid zich voortplant, wordt onderweg een deel van de geluidsenergie in warmte omgezet. Daardoor neemt de geluidsintensiteit sneller af met de afstand dan volgens de kwadratenwet.
Koudere lucht heeft een hogere dichtheid dan warmere lucht, waardoor geluid iets gemakkelijker zich verplaatst door koudere lucht. Geluidsgolven die vanaf de bron schuin naar boven gaan, worden daardoor verder afgebogen naar boven.
Gebleken is dat continu geluid vanaf ongeveer 50 decibel, gemeten buiten voor de gevel van een woning, in de woning geluidsoverlast gaat veroorzaken. Voor 's avonds is de grens 40 en 's nachts 40 decibel.
Hoe hard de muziek mag, is geregeld in artikel 2.17 van het Activiteitenbesluit milieubeheer (tenzij voor uw onderneming speciale maatwerkvoorschriften gelden). Zo mag het geluidsniveau overdag tot 50 decibel – db(A), 's avonds 45 decibel, en in 's nachts 40 decibel zijn.
Geluiden van 120 decibel en meer kunnen uw gehoor zelfs direct beschadigen. Hoe schadelijk geluid is, hangt ervan af hoe lang u ernaar luistert. Geluid van 80 decibel kunt u 8 uur per dag horen, 83 decibel nog maar 4 uur per dag. Een voorbijrazende trein of een drukke kroeg haalt al snel 90 decibel.
Twee geluidsbronnen die eenzelfde geluidssterkte voortbrengen, veroorzaken een geluidstoename met 3 dB. Dit is dus een verdubbeling van het geluidsniveau, bv. 50 dB + 50 dB = 53 dB. Een ander voorbeeld: tien geluidsbronnen van 80 dB produceren samen 90 dB.
Wanneer mensen in een rustige omgeving spreken, is het geluid dat ze horen rond de 50 à 60 dB. In een rumoerige ruimte kan dit oplopen tot 80 à 85 decibel. Uw oren kunnen acht uur naar 85 decibel luisteren.
Daarom is het advies: luister maximaal een uur per dag naar muziek op je koptelefoon of oordopjes. Als je te lang naar hard geluid luistert, kan je gehoorschade oplopen. Je beschadigt de haarcellen in je oor, waardoor je tijdelijk minder goed hoort of tinnitus krijgt (fluitende, suizende of piepende geluiden).
Een geluid van 20 dB SPL wordt als ”erg zacht” ervaren, een geluid van zo'n 35 dB SPL als ”zacht”, een geluid van 65 dB als ”normaal” (spraaksterkte) en een geluid van 85 dB als ”hard” en een geluid van 110 a 120 dB SPL zal als ”erg hard” worden ervaren.
Geluiden vanaf 80 decibel kunnen schadelijk zijn. Geluiden van 120 decibel kunnen je gehoor direct beschadigen. Hoe schadelijk geluiden tussen 80 en 120 decibel zijn hangt af van hoe vaak en hoe lang je er naar luistert. Een voorbeeld: geluid van 80 decibel kun je 8 uur per dag (of 40 uur per week) 'veilig' horen.
Geluid vanaf 35 decibel verstoort de slaap. Een auto die onder je gesloten slaapkamerraam voorbijrijdt, zit ongeveer op dat niveau. Wie aan een drukke weg woont, went vaak aan het nachtlawaai en wordt er niet meer wakker van.
Hinderlijk geluid is lawaai in de werkomgeving dat een werknemer stoort bij het uitvoeren van zijn werkzaamheden en valt doorgaans niet in de categorie 'schadelijk geluid'. Geluidsniveaus hoger dan 80dB(A) gelden als schadelijk.
Fluisteren bereikt ongeveer 30 dB en een normaal gesprek ligt al bij 60 dB. Een luidkeels huilende baby slaagt erin – net als een motorfiets – ongeveer 80 dB te behalen. Wie graag een discotheek bezoekt, stelt zich bloot aan een geluidssterkte (max. 110 dB) die vergelijkbaar is met een drilboor of een cirkelzaag.
Verdubbeling van de bron
Als je nu niet verder weg gaat, maar je blijft op je plek en de geluidsbron verdubbelt (je luistert bijvoorbeeld niet naar 1, maar naar 2 trommen) dan komt er 3 dB bij. Bij deze verdubbeling wordt het geluidniveau 2x groter.
Ervaar je overlast van de warmtepomp of airco van je buren? Dan adviseer ik je om eerst hierover met je buren in gesprek te gaan. Je kunt bijvoorbeeld vragen of jouw buren bereid zijn om isolerende maatregelen te nemen. Mocht het gesprek op niets uitlopen, dan kun je een verzoek tot handhaving indienen bij de gemeente.
Afstandsdemping bij een lijnbron
Het geluidsniveau van een lijnbron neemt hierdoor af met 3 dB per verdubbeling van de afstand. Voorbeeld: Op 100 m afstand is het geluidniveau van een fabriek 60 dB. Op 200 m bedraagt het geluidsniveau dan 60 - 6 = 54 dB(A).
Dit zijn de normen
's avonds (19.00 – 23.00) 30 dB(A) overlast langer dan bijvoorbeeld 1 min en 50 dB(A) voor kortstondige piekgeluiden. 's nachts (23.00 – 07.00) 25 dB(A) overlast langer dan bijvoorbeeld 1 min en 45 dB(A) voor kortstondige piekgeluiden.
Geluidsoverlast kunnen contactgeluiden zoals lopen op een harde vloer, overmatig traplopen of slaan met de deuren zijn. Maar ook luide muziek is een veelvoorkomende ergernis. Doordat je slechter slaapt door al die herrie en vaak de deuren dichthoudt, kun je ook gezondheidsklachten krijgen.
Reacties. In veel gemeenten is burenoverlast strafbaar volgens de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Er zijn richtlijnen voor wat acceptabel is. Doorgaans mag je ook in het weekend na 22.00 uur niet zoveel geluid meer maken dat de buren hier hinder van ondervinden.