ë maak je bijvoorbeeld door alt+137.
Een trema geeft aan dat de klinkerletter niet samen met de voorgaande klinkerletter als één lange klank of tweeklank uitgesproken mag worden, maar dat er een nieuwe lettergreep begint. Het trema komt op de eerste letter van de nieuwe lettergreep.
Wanneer gebruik je een trema? Een trema gebruik je als er meerdere klinkers naast elkaar staan die samen één klank kunnen zijn, terwijl ze juist niet bedoeld zijn als één klank. Trema's kom je tegen in woorden als ruïne. Als je daarin geen trema schrijft (ruine), staat er een ui, zoals in ruit.
Het koppelteken (-) is het korte liggend streepje dat gebruikt wordt om de delen van sommige samenstellingen, afleidingen en samenkoppelingen te verbinden. Hetzelfde liggend streepje wordt gebruikt als weglatingsstreepje in een samentrekking, om aan te geven op welke plaats een woorddeel is weggelaten.
Het trema wordt gebruikt bij klinkerbotsing. Dat houdt in dat er twee klinkers naast elkaar staan die als één klank gelezen kunnen worden, terwijl ze juist bij verschillende lettergrepen horen, zoals in ruïne en geërgerd. Het trema voorkomt hier dat je de u + i als ui of de e + e als ee leest.
Wanneer er twee of meer klinkers achter elkaar staan in een woord, kan dit tot een verkeerde uitspraak leiden. Daarom gebruikt je kind vaak een trema bij meerdere klinkers. Het trema komt op de letter waar de andere klank begint: 'reünie' (re-unie) en 'bacteriën' (bacterie-en).
Zoëven: sinds 1995 'fout'
Tot 1995 werd zoëven met een trema geschreven, net als meeëten en toeëigenen. In 1995 is besloten dat zo-even, mee-eten en toe-eigenen samenstellingen zijn, net als auto-eigenaar en cello-ensemble. In samenstellingen gebruik je een streepje als er klinkerbotsing dreigt, geen trema.
Met een koppelteken verbind je een woord, een letter of een getal met een andere woord. Dit doe je om het woord makkelijker te kunnen lezen. Kijk bijvoorbeeld naar het volgende woord: stage-uren.
Wat is de juiste spelling: financiëel of financieel? Juist is: financieel, zonder trema. Als er twee of meer klinkers op elkaar volgen, heb je soms een probleem.
Accent op beginletter
Een uitzondering is één. Als één aan het begin van een zin voorkomt, vervalt het eerste accent op de hoofdletter e. Het is dus Eén, met alleen een accentteken op de tweede e.
Er is ook een sneltoets om diaresis te gebruiken. Druk gewoon op CTRL en SHIFT op uw toetsenbord terwijl u ook op de dubbele punt-knop en de betreffende klinker drukt . Als u meer wilt weten over markeringen in het Engels, lees dan wat een puntkomma is en wanneer u deze in uw tekst kunt gebruiken.
Franse leenwoorden die op -ien of -ienne eindigen, krijgen geen trema: opticien, elektricien, lesbienne, comédienne. Engelse leenwoorden zoals client (uitgesproken als 'klai-junt'), krijgen geen trema, zie deze pagina daarover.
Een trema wordt gebruikt als je twee klinkers naast elkaar hebt die als aparte lettergrepen uitgesproken moeten worden in plaats van door elkaar gehusseld als een tweeklank . Het woord "naïef" is een goed voorbeeld.
Regel 1: Het trema wordt gebruikt in een niet-samengesteld woord(deel) om te voorkomen dat twee opeenvolgende klinkerletters als één klank gelezen worden. Het gaat hier om de volgende veertien lettercombinaties: aa, ae, ai, au, ee, ei, eu, ie, oe, oi, oo, ou, ui en uu.
Probeer eerst: Alt + u om een e met trema (ë) in te geven. Mocht dat niet werken, probeer dan dit: Als uw standaard schermtoetsenbord het Amerikaanse toetsenbord is, moet u overschakelen naar een ander toetsenbord om te typen met letters met accenten: Open het schermtoetsenbord van uw Chromebook.
Het geeft aan dat de twee klinkers in aparte lettergrepen worden uitgesproken, in plaats van samen als een tweeklank of digraaf . Bijvoorbeeld, Frans maïs (IPA: [ma.is]; "maïs"); zonder de trema is de ⟨i⟩ onderdeel van de digraaf ⟨ai⟩: mais (IPA: [mɛ]; *maar").
Trema/umlaut (ä, ë, ï, ö, ü, ÿ): typ het teken " (links naast de Enter-toets) en daarna de letter. Grave (à, è, ì, ò, ù): typ het teken ` (links naast de 1-toets) en daarna de letter. Circonflexe (â, ê, î, ô, û): typ het teken ^ (op de 6-toets) en daarna de letter.
Er is geen betekenisverschil, het gaat om een verschil in spelling. Beide varianten voor televisie zijn goed.
Gebruik een koppelteken om een enkel idee te vormen uit twee of meer woorden (socio-economisch), en wanneer het weglaten ervan de betekenis van een zin zou veranderen: President Dunn will speak to small-businessmen. Een koppelteken kan ook worden gebruikt om dubbele klinkers en driedubbele medeklinkers te vermijden (anti-oppression, pre-empt, hill-like).
In ongelede woorden, afleidingen, verbogen en vervoegde vormen gebruiken we een trema om klinkerbotsing te voorkomen. Er is sprake van klinkerbotsing als twee opeenvolgende klinkertekens die tot een verschillende lettergreep behoren, als één lange klank of tweeklank kunnen worden gelezen.