Van een rechtszaak, rechtsgeding of proces is sprake als twee of meer partijen een geschil met elkaar hebben en dit geschil door de eiser aan een rechtbank wordt voorgelegd (aanhangig gemaakt); de andere partij is de gedaagde of verweerder.
Algemeen geaccepteerd is (gelukkig) dat men de rechter in de rechtbank aanspreekt met mijnheer of mevrouw (de rechter). Maar ook daar zijn uitzonderingen op: zijn er meer rechters, dan spreekt men de voorzitter aan met mijnheer/mevrouw de voorzitter.
Een vonnis is een gemotiveerde, bindende uitspraak van een rechter in een civiele rechtszaak of een strafzaak.
Degene die de procedure start, is de eiser. Degene die zich tegen die eis moet verweren, is de gedaagde.
Rechtszaak is verreweg het gebruikelijkst en verdient daarom de voorkeur, ook al is rechtzaak niet fout te noemen. Rechtzaak en rechtszaak zijn samenstellingen van recht en zaak.
Een uitspraak is een beslissing die de rechter uitspreekt in een civiele, bestuursrechtelijke of strafrechtelijke procedure. Voorbeelden van uitspraken zijn een vonnis, beschikking en arrest.
aanzegging, bestelling, commando, dictaat, gebod, gezag, instructie, last, opdracht, order, sommering, verordening, vonnis. uitspraak (zn) : arrest, berechting, beslissing, judicium, oordeel, sententie, uitsluitsel, verdict, veroordeling, vonnis.
Verschillende soorten vonnissen
Zo kun je een vonnis indelen naar het punt in het gerechtelijke proces: Tussenvonnis: een vonnis, waarna het geding nog doorloopt. Deelvonnis: als in een tussenvonnis een gedeeltelijke eindbeslissing wordt gegeven. Eindvonnis: een vonnis waarna het geding is afgelopen.
In officiële processtukken, zoals pleitnota's, spreken we de rechter aan met zijn officiële titel. Dat is 'Edelachtbare'. Dat is de aanspreektitel voor rechters van de 'gewone' rechtbank. In hoger beroep procedeert men in civiele zaken bij het Gerechtshof.
In de adressering van een brief wordt de naam van een advocaat voorafgegaan door De heer of Mevrouw. De functiebenaming staat op een aparte regel onder de naam, met een beginhoofdletter.
De formele aanspreekvorm voor de rechter is 'edelachtbare', maar ook rechters vinden dit vaak wat overdreven formeel. U kunt de rechter aanspreken met 'u' en 'meneer of mevrouw de rechter', dat is beleefd genoeg. Soms heeft de rechter ook nog specifieke juridische vragen aan uw advocaat.
Alhoewel de president feitelijk de 'baas' is, kan hij geen andere rechters ontslaan en heeft hij geen invloed op beslissingen van andere rechters. De president houdt zich hoofdzakelijk bezig met het uniformeren van de rechtspraak binnen zijn rechtbank.
Van een rechtszaak, rechtsgeding of proces is sprake als twee of meer partijen een geschil met elkaar hebben en dit geschil door de eiser aan een rechtbank wordt voorgelegd (aanhangig gemaakt); de andere partij is de gedaagde of verweerder.
Een rechtszaak begint meestal bij de rechtbank. Nederland heeft 11 rechtbanken. Iedere rechtbank behandelt zaken van verschillende rechtsgebieden.
De uitspraak van een rechter is bindend. Er zijn na een einduitspraak meestal wel mogelijkheden om de zaak opnieuw te laten bekijken.
Wanneer de gerechtelijke procedure begint met een verzoekschrift, dan eindigt deze altijd met een beschikking. Wanneer een gerechtelijke procedure begint met een dagvaarding, dan eindigt deze met een vonnis. Gerechtelijke uitspraken van de bestuursrechter worden zodoende beschikkingen genoemd.
Cassatie houdt in dat de verdachte of het Openbaar Ministerie in beroep gaat bij de Hoge Raad. Dit kunnen ze doen als ze denken dat er fouten zijn gemaakt in hun rechtszaak. Bijvoorbeeld als het gerechtshof een belangrijke vraag niet heeft laten onderzoeken of zijn uitspraak niet goed genoeg heeft onderbouwd.
Jurisdictie houdt in dat een rechter alleen kan oordelen over feiten die binnen zijn rechtsmacht liggen. Meestal is deze rechtsmacht gebonden aan het territoriaalsvereiste. Een overheidsorgaan is in het kader van de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht alleen bevoegd ten aanzien van een bepaalde jurisdictie.
De Hoge Raad der Nederlanden is het hoogste rechtscollege in Nederland voor civiel recht, strafrecht en fiscaal recht. De raad is dat ook voor Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Bonaire, Saba en Sint Eustatius. De Hoge Raad is cassatierechter.
Hoe werkt de financiering van de Rechtspraak? De Rechtspraak wordt per zaak betaald. Voor elk vonnis dat een rechter uitspreekt, betaalt de minister van Justitie en Veiligheid een bepaald bedrag. Dus hoe meer vonnissen rechters produceren, des te meer geld krijgt de Rechtspraak, en omgekeerd.
Vergoeding voor kosten advocaat
Wie een laag inkomen heeft, kan in aanmerking komen voor een vergoeding van de advocaatkosten. De overheid betaalt dan het grootste deel hiervan. Dit heet gesubsidieerde rechtsbijstand. U betaalt wel altijd een eigen bijdrage.
Proceskosten rechtbank
Als uw zaak bij de rechter wordt ingediend, betaalt u griffierechten. Dit zijn de proceskosten van de rechtbank. Meestal betaalt u deze kosten aan uw advocaat en zorgt hij dat de rechtbank wordt betaald.